Το σχολείο, το Λύκειο Διονύσου, είναι για μένα ένα μεγάλο σχολείο… Δεν μαθαίνω γνώσεις, μαθαίνω τον εαυτό μου.
Προχθές ήμουν επιτηρητής στις ενδοσχολικές εξετάσεις. Λίγα λεπτά πριν τελειώσει η ώρα έχουν μείνει δυο-τρία παιδιά. Τότε μια μαθήτρια ζητά να ρωτήσει κάποια επεξήγηση από την συνάδελφο που εξέταζε το μάθημα. Μέσα μου αντέδρασα, είπα δεν είναι δίκαιο να ζητά εξηγήσεις αυτήν την στιγμή όταν σχεδόν όλοι οι άλλοι έχουν φύγει. Δεν μου έπεφτε λόγος, αλλά φαντάσθηκα, καθότι και αρχάριος, ότι η συνάδελφος θα αρνηθεί τις εξηγήσεις. Και αισθάνθηκα έκπληξη που την είδα με προθυμία να μιλά με την μαθήτρια…
Έχω εκπαιδεύσει τον εαυτό μου, όταν λειτουργώ ως δημόσιο πρόσωπο, παλιότερα ως κληρικός και τώρα ως εκπαιδευτικός, να διατηρώ και να εκφράζω τα ίδια συναισθήματα ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας, και εμφάνισης των ανθρώπων με τους οποίους έρχομαι σε επαφή. Η συγκεκριμένη μαθήτρια είναι ένα εξαιρετικό άτομο από κάθε πλευρά και χαίρει της απόλυτης εκτίμησης και αγάπης μου. Σκεπτόμουν λοιπόν ότι αισθάνθηκα έτσι γιατί παρόλο που την εκτιμούσα πολύ δεν την διέκρινα από τα άλλα παιδιά και για μένα δεν ήταν φυσικό να της κάνω αυτό που λέμε το χατίρι.
Είναι όμως άραγε έτσι; Πράγματι έχω τα ίδια θετικά αισθήματα για όλα τα παιδιά του σχολείου, ή σχεδόν όλα, πλην όμως η εξαίρεση αυτή είναι άλλη ιστορία. Γρήγορα όμως θυμήθηκα δυο άλλες μαθήτριες σε άλλα τμήματα που με βάση αυτήν την αμεροληψία που (υποτίθεται ότι) φροντίζω να έχω, έκρινα ότι δεν έπρεπε να τις βάλω το άριστα. Ναι αλλά μέσα μου τρωγόμουν, δεν αναπαυόμουν, και, όπως κάνω σε ανάλογες περιπτώσεις, ρωτάω τους άλλους συναδέλφους μου. Καλά μου λένε αν δεν βάλεις σε αυτές το άριστα, σε ποιον θα το βάλεις, προφταίνεις να διορθώσεις τον βαθμό, διόρθωσέ τον. Δεν μπορείτε να φαντασθείτε με πόση χαρά τον διόρθωσα! Τι κι’ αν λογική έλεγε όχι, η καρδιά έλεγε ναι!
Τρία παιδιά που συνδυάζουν την επιμέλεια, την απόδοση, το ήθος αλλά κυρίως την προσωπικότητα. Σκέπτομαι: κέρδισαν πόντους στον αγώνα της ζωής, έτσι απλά, μόνο χάρη σε αυτήν την τελευταία. Μπορώ να πω με το χέρι στην καρδιά ότι αγαπώ περίπου το ίδιο όλα τα παιδιά, όλα είναι για μένα ίσα, αλλά προφανώς κάποια είναι …πιο ίσα! Χάρη στην προσωπικότητά τους.
Η προσωπικότητα, η αύρα που αποπνέει κανείς, είναι το ισχυρότερό του όπλο, το δυνατότερο ατού στον αγώνα της ζωής. Και όμως αυτήν την διάσταση της εκπαίδευσης ελκύει ελάχιστη προσοχή είτε από το σχολείο είτε από την οικογένεια. Είναι μεν φυσικό χάρισμα, αλλά επιδέχεται μεγάλης καλλιέργειας, και δεν άκουσα ποτέ κάποιον γονιό να στέλνει το παιδί του φροντιστήριο για να καλλιεργήσει την …προσωπικότητά του! Αν τύχει ένα παιδί να είναι προικισμένο έχει καλώς, αν όχι …ατύχησε!
Δεν είναι όμως αναγκαστικά έτσι, η προσωπικότητα καλλιεργείται και αναπτύσσεται. Και νομίζω ότι το μάθημα που διδάσκω, μαζί με κάποια άλλα, θα έπρεπε να έχουν αυτήν ακριβώς την στόχευση.
Μην με ρωτάτε τι συμβαίνει στην πραγματικότητα…
Θυμήθηκα στην Α΄ Λυκείου, όταν στις εξετάσεις του Ιουνίου γράφαμε αρχές οικονομίας, και εγώ έκανα μερικά λάθη στις ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌταν διαπίστωσα το λάθος ήμουν στενοχωρημένος αλλά δεν ήθελα και να το βάλω κάτω.
Βρήκα μια καθηγήτρια που την ήξερα και από το γυμνάσιο και με η οποία δίδασκε το ίδιο μάθημα αλλά σε άλλα ττμήματα, και της είπα τι είχα κάνει.
Εκείνη ήταν καθησυχαστική και μου λέει "Ναι, και αυτό που είπες δεν είναι λάθος. Είναι δύσκολο να βγάζεις θέματα πολλαπλής επιλογής για τα θεωρητικά μαθήματα, γιατί οι απαντήσεις σηκώνουν κουβέντα... Εγώ θα στο έπιανα σωστό πάντως, πήγαινε πες το και στον καθηγητή σου."
Πήρα θάρρος και εγώ και πήγα να τον βρω.
Με το που αρχίζω να λέω ότι είχα κάποιο πρόβλημα με τα πολλαπλής, μου λέει "Ανδρέα, 20 θα πάρεις. Εντάξει;"
Εγώ νόμιζα πως με κορόιδευε.
"Είσαι ικανοποιημένος;" μου λέει. Τότε κατάλαβα πως μιλούσε σοβαρά, τον ευχαρίστησα και έφυγα.
Κατά τη γνώμη μου υπάρχει χώρος για να μην κακοκαρδίσει ο δάσκαλος το παιδί και χώρος για να είναι αξιοκρατικός και αμερόληπτος.
Έτσι όπως είναι το σύστημα, αυτό που πρέπει να διαφυλαχθεί αντικειμενικό και αμερόληπτο είναι οι πανελλαδικές εξετάσεις.
Τώρα να δείξει κανείς και λίγη (ή πολύ, ανάλογα με την περίπτωση) επιείκεια στις ενδοσχολικές εξετάσεις, είναι μάλλον απαραίτητο.
Σύμφωνοι, αλλά στο τέλος η επιείκεια αποβαίνει εις βάρος των μαθητών. Δεν έχουν πραγματική επίγνωση για το επίπεδό τους. Το άριστα στο σχολείο σήμερα δεν είναι άριστα και αυτό δεν είναι καλό.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑν οι ενδοχολικές εξετάσεις ήταν αμερόληπτες, τότε δεν θα είχαμε ανάγκη από της πανελλήνιες και όλα θα ήταν καλύτερα..
Σωστές οι επισημάνσεις του κ. Μέσκου, ότι μερικά παιδιά είναι πιο ...ίσα απο τα άλλα, αλλά επιτρέψτε μου, πολύ κυνικά να θυμίσω, οτι στα προφορικά οι ευειδείς φοιτήτριες παίρνουν παραπάνω βαθμούς απο τις μη...ευειδείς και αυτό τεκμηριώνεται απο πάρα πολλές ψυχολογικές έρευνες που αποδεικνύουν ότι η εξωτερική εμφάνιση επηρεάζει α π ό λ υ τ α τους βαθμολογητές.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑυτό που όνομάζετε προσωπικότητα είναι άρρηκτα δεμένο με το φαίνεσθαι των μαθητών μας...
Ας μην κρυβόμαστε πισω απο τα δάχτυλά μας, διότι η εμπάθειά μας, απο τα μάτια των έμπειρων παρατηρητών είναι ολοφάνερη...
Δε νομίζω ότι ο Αρσένιος όταν έλεγε για προσωπικότητα παιδιών εννοούσε την εξωτερική τους εμφάνιση.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤα παιδιά με χαρισματική προσωπικότητα είναι συνήθως και καλοί μαθητές. Υπάρχουν παιδιά εξαιρετικής ποιότητας που όμως δεν έχουν προσωπικότητα που ξεχωρίζει ή που από χαρακτήρα δεν μπορούν να εκδηλώσουν κάποια από τα χαρίσματά τους και ίσως να μην είναι και οι καλύτεροι μαθητές. Έτσι, εκ των πραγμάτων, αυτά τα παιδιά βρίσκονται σε μειονεκτική θέση. Το αισθάνομαι λίγο ρατσιστικό αυτό και μ' ενοχλεί. Είναι κάτι που το βίωσα όταν πήγαινα κι εγώ σχολείο. Επειδή εγώ συμμετείχα πάντα στο μάθημα, μιλούσα με τους καθηγητές μου και δεν φοβόμουν να διαφωνήσω μαζί τους, ήμουν η χαϊδεμένη τους. Αντίθετα, η διπλανή μου, χαμηλών τόνων αλλά εξαιρετικό μυαλό δεν είχε την ίδια αντιμετώπιση.
Το ίδιο άδικο συμβαίνει και με τους κριτές και τη βαθμολογία τους σε αγώνες γυμναστικής. Ένας φτασμένος αθλητής ή αθλήτρια παρόλο ότι μπορεί να κάνει κάποιο σοβαρό λάθος βαθμολογείται πιο επιεικά απ' ότι κάποιος άλλος αθλητής που έκανε το ίδιο ακριβώς λάθος αλλά έχει την ατυχία να μην είναι εξίσου γνωστός.
Ποιός είπε ότι όλα είναι καλά καμωμένα; Πάντα θα υπάρχουν αδικίες όσο θα υπάρχουν άνθρωποι με αδυναμίες. Το θέμα είναι, η απόφαση που παίρνει κανείς με την καρδιά του να μην έρχεται σε αντίθεση με το, κοινό έστω, αίσθημα δικαίου.
Θα συμφωνήσω πλήρως με την Λίτσα, αλλά για μένα η έμφαση πέφτει στο γεγονός ότι είναι δυνατόν η εκπαίδευση να βοηθεί τους νέους ώστε να βελτιώσουν με υγιή τρόπο την καλλιέργεια της συνολικής τους παρουσίας. Την εμφάνιση, την έκφραση, την ποιότητα των συναισθημάτων την σφαιρικότητα των γνώσεων και των ενδιαφερόντων και τόσα άλλα που συγκροτούν την προσωπικότητα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΘέλουμε δεν θέλουμε επηρεαζόμαστε ακόμα και όταν θέλουμε να είμαστε ακέραιοι!
Νομίζω ότι με όσα αναφέρονται εμφανίζονται και δύο πλέγματα σχέσεων που αξίζει να τονιστούν:
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο ένα είναι το πλέγμα σχέσεων των εκπαιδευτικών στο σύλλογο. Το είδος του διαλόγου που έχει καλλιεργηθεί μεταξύ τους. Είναι αυτό που είναι αναγκαίο για να υπάρχουν σταθερά και διαφανή κριτήρια (και για τους μαθητές και για τους εκπαιδευτικούς)τα οποία περιορίζουν τελικά την αυθαιρεσία και την προκατάληψη. Αυτό περιλαμβάνει και τη σύγκρουση η οποία στη σημερινή κατάσταση της εκπαίδευσής μας είναι αναπόφευκτη αν θέλει κανείς να υπάρχει ποιότητα.
Το άλλο είναι το πλέγμα σχέσεων παιδιού-οικογένειας. Οι εκπαιδευτικοί που θέλουν να δώσουν κάτι άλλο στα παιδιά είναι (πρακτικά) καλύτερο να δουλέψουν και με τις οικογένειές τους, να βρουν τρόπους να εμπλέξουν τους γονείς στη ζωή του σχολείου (και τα οράματά του). Αυτό σημαίνει να διαπραγματευτούν και καμιά φορά είμαστε τόσο πεποισμένοι με την ορθότητα των δικών μας θέσεων που δεν θέλουμε πραγματικά να διαπραγματευτούμε με γονείς που πιστεύουμε ότι κατανοούμε απολυτα την "καθυστέρησή" τους. Θέλουμε μόνο να "σώσουμε" τα παιδιά τους. (Αυτό δεν είναι σπόντα για τον Αρσένιο που μου άρεσαν πολύ τα όσα γράφει)
Σύμφωνοι μεν, στην θεωρία, αλλά η πράξη είναι αλλιώς...
ΑπάντησηΔιαγραφήΔυστυχώς!
Θα επανέλθω με μια ή δυο νέες αναρτήσεις.