Συνέντευξη στο Άβατον μέρος Ι

Ο κ. Στέφανος Ελμάζης κάνει δύσκολες ερωτήσεις και παίρνει δύσκολες απαντήσεις

Στην εισαγωγή του βιβλίου σας κ. Μέσκο, λέτε ότι η χριστιανική διδασκαλία είναι μια τόσο κακή διδασκαλία, που παίρνει έναν ειλικρινή άνθρωπο και τον κάνει υποκριτή και διεφθαρμένο. Ομολογουμένως, μια πολύ βαριά δήλωση. Πού τη στηρίζετε;

Η χριστιανική διδασκαλία δεν είναι μονάχα κάποια σημεία του Ευαγγελίου, τα οποία επιλέγουμε να θυμόμαστε. Για παράδειγμα, το «αγαπάτε τους εχθρούς σας» αν και είναι μια πολύ γνωστή και εύηχη διδασκαλία δεν παύει να παραμένει μια μαξιμαλιστική, δηλαδή ανεφάρμοστη πρόταση η οποία συχνά οδηγεί σε καταστροφικές συμπεριφορές ή σε συσσώρευση ενοχών.
Την ίδια στιγμή, στο Ευαγγέλιο υπάρχουν και κάποιες άλλες προτάσεις, πολύ σκληρές, οι οποίες οδηγούν στη διάκριση των ανθρώπων σε σωσμένους και μη σωσμένους. Ο συνδυασμός του μαξιμαλισμού και του ιδιότυπου ρατσισμού των σωσμένων και των κολασμένων είναι ένα εκρηκτικά αρνητικό κοκτέιλ. Προσθέστε σε αυτό και μια ισχυρή δόση ψέματος, -υπάρχει άραγε μεγαλύτερο ψέμα από την διδασκαλία ότι ο Θεός έγινε άνθρωπος, αν στην πραγματικότητα ο Θεός δεν έγινε άνθρωπος;- και τότε θα καταλάβετε γιατί η χριστιανική διδασκαλία, όταν νοείται ως σύνολο, είναι μια εξαιρετικά κακή διδασκαλία, τουλάχιστον για τους σύγχρονους ανθρώπους.

Κανείς ωστόσο δεν μπορεί να αρνηθεί ότι μια τέτοια προτροπή, όπως το «αγαπάτε τους εχθρούς σας», είναι σωστή. Μόνο που προϋποθέτει, για να γίνει πράξη, ένα είδος εσωτερικής άσκησης. Μήπως εντέλει εδώ είναι το πρόβλημα; Ότι δηλαδή με το πέρασμα των αιώνων χάθηκε το πρακτικό σκέλος της διδασκαλίας;

Είναι σαν να λέμε ότι επειδή ο Πύρρος Δήμας σηκώνει 300 κιλά, όλοι μας πρέπει και μπορούμε να κάνουμε το ίδιο. Μπορεί, πράγματι, μερικοί εκλεκτοί άνθρωποι να καταφέρνουν να αγαπούν τους εχθρούς τους.
Αν όμως αυτό προταθεί ως υποχρέωση για όλους, φτάνουμε σε αυτό που ανέφερα προηγουμένως. Αν αυτά τα κείμενα τα διαβάζαμε επιλεκτικά και κριτικά, π.χ. όπως τον Αριστοτέλη, τότε θα είχαμε μεγάλο όφελος και τα Ευαγγέλια θα λειτουργούσαν πραγματικά πολύ θετικά στη ζωή μας.
Από τη στιγμή όμως που το σχετικό γίνεται απόλυτο και επιβάλλεται στους ανθρώπους με απειλές και κατάρες, δημιουργείται μια πολύ κακή διδασκαλία.

Ο Ιησούς, όμως, λέει όποιος θέλει να έρθει μαζί μου. Και κάπου αλλού τονίζει ότι πολλοί οι κλητοί, αλλά λίγοι οι εκλεκτοί…

Όταν λες τη λέξη «εκλεκτός» ήδη κάνεις αξιολόγηση και θεωρείς ότι οι πολλοί δεν είναι εκλεκτοί!. Δεν θα πρέπει όμως να νιώθει κανείς ενοχές, επειδή κάποιος του λέει υπογείως ότι δεν είναι «εκλεκτός».
Το «Όστις θέλει οπίσω µου ελθείν» θα ήταν πολύ ωραίο αν αυτός που δεν ακολουθεί τον Χριστό είναι το ίδιο εκλεκτός με αυτόν που Τον ακολουθεί! .
Το γιατί αυτή η διδασκαλία ξεκίνησε ως καλή και κατέληξε κακή, σχετίζεται με το ιστορικό γεγονός της σύνδεσής της με την πολιτική εξουσία. Η εξουσία απαίτησε την δογματοποίησή της και όταν μια ανθρώπινη κατασκευή εγείρει αξιώσεις απόλυτης αλήθειας, το αποτέλεσμα δεν μπορεί να είναι παρά καταστροφικό.

Πότε εντοπίζετε την αρχή αυτής της αρνητικής αλλαγής στη χριστιανική διδασκαλία;

Από τους πρώτους Χριστιανούς, τους μαθητές του Ιησού. Στις Πράξεις των Αποστόλων, βλέπουμε να περνάει στα κείμενα η έννοια του ότι αν κάποιος δεν κάνει αυτό που είπε ο Απόστολος Πέτρος, τιμωρείται με θάνατο. Έτσι, έχουμε την πρώτη διαστρέβλωση στη διδασκαλία, η οποία και δημιούργησε αυτά τα αρνητικά συμπτώματα στην εξέλιξη της ιστορίας.
Είναι ανεφάρμοστο όλοι οι άνθρωποι να αγαπούν και να μοιράζονται τα πράγματα μεταξύ τους, διότι αντιβαίνει τη φύση των πραγμάτων και τους συμπαντικούς νόμους. Μια τέτοια απαίτηση είναι δεδομένο ότι θα έχει αρνητικές συνέπειες. Τις βλέπουμε ήδη στις πρώτες μέρες της χριστιανικής κοινότητας!

Ας μιλήσουμε για το πρόσωπο του Ιησού, όσο παρακινδυνευμένο και αν είναι αυτό μετά από 2000 χρόνια. Από τις μελέτες σας, τις εμπειρίες και τη διαίσθησή σας, τι ήταν ο Ιησούς; Ήταν Θεός, ήταν άνθρωπος ή κάτι άλλο;

Υπήρχε ένα γενικότερο κλίμα μεσσιανικής προσδοκίας στην εβραϊκή κοινωνία εκείνη την εποχή και ο Χριστός πρέπει να ήταν ένας χαρισματικός άνθρωπος που ταίραξε μέσα στο κλίμα της εποχής. Ας μην ξεχνούμε ότι μέσα στο Ευαγγέλιο, υπάρχει αναφορά για άλλους δύο Μεσσίες, τους οποίους σκότωσαν οι Ρωμαίοι.
Ο Χριστός δεν πρέπει να ήταν της ίδιας τάξεως. Άλλωστε, και μόνο το γεγονός ότι μεταθέτει το Βασίλειο του Θεού, από το κοσμικό στο πνευματικό επίπεδο, αυτό από μόνο του κάνει τη διαφορά.

Χαρισματικός λοιπόν άνθρωπος και όχι Θεός…

Ακριβώς. Το μοντέλο που έχει δημιουργήσει η χριστιανική Εκκλησία περί Χριστού είναι αυτοαναιρούμενο και αντιφατικό όπως αποδεικνύω στο βιβλίο μου Σοκ και Δέος. Η δε σημερινή Εκκλησία έχει πάρει την αρχαία διδασκαλία για τον Χριστό και την έχει κάνει μια απλή φράση, κενή ουσιαστικού περιεχομένου.
Δεν νομίζω ότι πιστεύει κανείς σήμερα, πως ο Ιησούς ήταν πραγματικά Θεός. Από εκεί και έπειτα γενικά πιστεύω ότι το ανθρώπινο είδος έχει άτομα χαρισματικά.
Χαρισματικός είναι αυτός που βλέπει και αισθάνεται πράγματα, που οι άλλοι δεν μπορούν. Στο παρελθόν, αυτοί ήταν θρησκευτικοί άνθρωποι, γιατί ο μόνος χώρος που μπορούσε να τους στεγάσει ήταν ο χώρος της θρησκείας.
Από την Αναγέννηση και μετά, και η επιστήμη αλλά και η τέχνη μπόρεσαν να εκφράσουν την χαρισματική δυνατότητα του ανθρώπου..
Ο Χριστός λοιπόν, μπορούμε να φαντασθούμε ότι ήταν κάποιος π.χ. σαν τον Πλάτωνα και σαν τον Αριστοτέλη, ήταν δηλαδή ένας εξαιρετικός άνθρωπος, ο οποίος εξέφρασε το χάρισμά του αυτό, με τους όρους του πολιτισμού στον οποίο έζησε.

Υπάρχουν και άλλοι στο χώρο της Εκκλησίας που πιστεύουν ότι ο Χριστός δεν είναι Θεός; Και αν ναι, γιατί δεν μιλούν;

Είμαι βέβαιος, για να μην πω ότι γνωρίζω, ότι πολλοί στον χώρο της εκκλησίας συμμερίζονται μερικές ή όλες τις απόψεις μου. Το γιατί δεν μιλούν έχει πολλές αιτίες, η κυριότερη από τις οποίες είναι ο φόβος. Στο βιβλίο μου όμως μιλώ για πολύ περισσότερους άλλους, που στην πράξη αλλά και στην διδασκαλία τους έχουν μετατρέψει τον Χριστό σε ένα άψυχο είδωλο. Αυτοί δεν καταλαβαίνουν τι κάνουν. Η εξήγηση βρίσκεται στην δύναμη της προπαγάνδας. Η (κάθε είδους) προπαγάνδα όντως μπορεί να ελέγχει την σκέψη πολλών ανθρώπων. Και εγώ υπήρξα θύμα αυτής της προπαγάνδας και καθώς αναρωτιώμουν πως έγινε αυτό, παρηγορούμουν με την σκέψη ότι αν τόσοι Γερμανοί έδωσαν τα πάντα για ένα παρανοϊκό σαν τον Χίτλερ, δεν είναι τόσο παράξενο που και εγώ αφιέρωσα την ζωή μου στον Χριστό!

Συνεχίζεται...