Κυριακή 17 Μαΐου 2009

Ο Ύπνος του Μεσημεριού

Χθες πήγα για την πρώτη φετινή βουτιά. Αυτόνομη κατάδυση με μπουκάλες. Η βουτιά υπέροχη, αλλά διαδοχικά λάθη του καπετάνιου και ο …δαίμων της θάλασσας την γαρνίρισαν με αρκετή ταλαιπωρία. Γύρισα αργά το μεσημέρι σπίτι εξουθενωμένος με απόλυτη ανάγκη για λίγο ύπνο.

Αμ δε! Μόλις κλείνω τα μάτια, γυναικείες στριγκλιές, παιδικά ουρλιαχτά και ανδρικά χαχανητά μου κάνουν πόλεμο νεύρων. Δεν χρειάζεται να μιλήσω για τον λαχταριστό ύπνο, αυτός έγινε όνειρο ανοιξιάτικου μεσημεριού.

Η γειτονιά μου, μου αρέσει πάρα πολύ. Ένας λόγος είναι το πράσινο και η απόσταση που χωρίζει τις οικοδομές μεταξύ τους. Ξέρω τους δράστες, αλλά δεν τους έχω δει ποτέ! Μας χωρίζει μια σειρά από δένδρα και …μια τέντα. Όμως μέσα στην ησυχία του σαββατιάτικου μεσημεριού, τίποτα δεν μπορεί να εμποδίσει την εισβολή των χαχανητών στα ταλαίπωρα αυτιά μου. Ούτε διπλά τζάμια ούτε ηχομόνωση ούτε τίποτα άλλο…

Όλο το μυστικό είναι να μην θυμώσεις, η αν θυμώσεις να θυμώσεις για τα καλά και να φωνάξεις την αστυνομία. Αφού δεν μπορώ να το κάνω αυτό καλύτερα να μην θυμώσω. Ωραία δεν θυμώνω, αλλά αφού δεν κοιμάμαι …σκέπτομαι. Αυτοί οι άνθρωποι είναι μόνιμη πηγή φασαρίας σε μια ήσυχη κατά τα άλλα γειτονιά. Τι σόι άνθρωποι είναι αυτοί; πως είναι τόσο ανάγωγοι, πως είναι τόσο απολίτιστοι; Και τότε θυμήθηκα …την τέντα!

Από το μπαλκόνι μου μας χωρίζουν τα δένδρα, από τον δρόμο όμως η τέντα. Ξέρετε αυτές οι τέντες που είναι τόσο συνήθεις στην Αθήνα. Μονίμως κατεβασμένες όσο πιο χαμηλά γίνεται στις βεράντες των σπιτιών. Και αμέσως βρήκα την απάντηση. Για τους ανθρώπους αυτούς, απλά εμείς οι Άλλοι, δεν υπάρχουμε. Αυτοί οι άνθρωποι είναι γνήσιοι Έλληνες, σαν όλους αυτούς τους συμπολίτες μας που οδηγούν, μιλούν, πολιτεύονται, σκέπτονται ή ακόμα και γράφουν εργασίες και βιβλία, σαν να μην υπάρχουν Άλλοι. Και δεν εννοώ ξένους, όχι δεν υπάρχει κανείς εκτός από τον εαυτό τους ή έστω μερικούς δικούς τους.

Με διάφορους τρόπους, μεθόδους και τεχνάσματα βγάζουν από το οπτικό τους πεδίο όλους όσοι δεν είναι δικοί τους. Οι άνθρωποι αυτοί, όπως και τόσοι άλλοι συμπολίτες μας που με την συμπεριφορά τους ταλαιπωρούν όλους τους άλλους, δεν είναι ούτε ανάγωγοι, ούτε απολίτιστοι, απλά έχουν εκπαιδευτεί να μπορούν να αγνοούν, κατά βούληση και κατά περίπτωση, τους Άλλους, όποιοι και να είναι αυτοί.

Πως θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, παρά μόνο εφόσον εμείς οι Έλληνες είμαστε φορείς ενός πολιτισμού που επιβιώνει εν πολλοίς στον χώρο της φαντασίας; Πως μπορεί να γίνει αλλιώς όταν ο άλλος διαψεύδει την περί του εαυτού μας ιδεατή εικόνα; Λέτε μια τέτοια γενικευμένη συμπεριφορά να μην έχει πολιτιστικές ρίζες;

Και ακολουθούν πιο σκληρά ερωτήματα, αλλά αυτά με άλλη αφορμή.

7 σχόλια:

  1. Βασίλης Κόλλιας18 Μαΐου 2009 στις 6:44 μ.μ.

    Υπάρχει μια πιο απλή ερμηνεία: Μεγάλωσαν σε περιβάλλοντα όπου έτσι έκαναν όλοι και κανείς δεν ένοιωθε ενόχληση. Όλοι αλλάζουμε δύσκολα.
    Πχ ξέρω ότι την ίδια ώρα που εγώ σπαταλώ κάποιοι άλλοι υποφέρουν από πείνα. Αλλά δεν αλλάζω τη ζωή μου όπως θα ήταν η λογική συνέπεια. Άλλωστε δεν αλλάζουν και πολλοί γύρω μας (και φαντάζομαι αυτό περιλαμβάνει και πάρα πολλούς άλλους Ευρωπαίους).
    Πόσο ηχηρά φτάνει το γέλιο της δικής μας τέντας ας πούμε στους Παλαιστήνιους;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Και όμως, κ. Κόλλια, ζούμε σε μια εποχή που ο κόσμος είναι ένα πλανητικό χωριό και η δυστυχία και ο πόνος σε ένα μέρος του πλανήτη απασχολεί ανθρώπους σε κάποιο άλλο μέρος.

    Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις, η κινητοποίηση της κοινωνίας των πολιτών, η οικονομική και ηθική συμπαράσταση που δείχνουμε οι άνθρωποι μπροστά στην τραγωδία έχει σημασία και φέρνει αποτέλεσμα.

    Από την άλλη, όλα αυτά γίνονται χωρίς να φτάσουμε στο άλλο άκρο και να ενοχοποιήσουμε την κατανάλωση ή τον δικό μας πλούτο.

    Σκοπός δεν είναι η ισότητα στη φτώχια, αλλά η ανάπτυξη και η αύξηση του πλούτου. Που σημαίνει ανισότητες. Αλλά και βελτίωση της ζωής μεγάλων κομματιών της ανθρωπότητας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Βασίλη Κόλλια
    Νομίζω ότι εντελώς άλλης τάξης θέμα να αδιαφορείς για τον γείτονά σου, τον οποίο τον βλέπεις καθημερινά, από το να αδιαφορείς για τα δεινά ανθρώπων που απλά πληροφορείσαι την ύπαρξή τους.
    Ανδρέα
    Αυτά που περιγράφεις είναι η φωτεινή πλευρά της κοινωνίας μας που εκφράζεται και με άλλες ευκαιρίες. Είναι ο λόγος που χαίρομαι που ζω εδώ, αν και είναι στιγμές που θα ήθελα να είμαι αλλού. Είναι μεγάλη ευτυχία ότι υπάρχει και η άλλη Ελλάδα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Βασίλης Κόλλιας19 Μαΐου 2009 στις 7:05 μ.μ.

    Και εγώ χαίρομαι με τη δράση που αναφέρεις Ανδρέα. Αν και μάλλον βλέπω την ενοχή με διαφορετικό τρόπο από ότι εσύ. Δηλαδή τη θεωρώ χρήσιμη για τον εαυτό μου όταν με κινητοποιεί (όπως το στρές) και άχρηστη όταν απλά με "παγώνει". Δεν την βλέπω όμως ως κάτι μόνο αρνητικό. Ούτε ως κάτι που μου στερεί την κρίση.

    Όσο για την ανάπτυξη, είναι μια ωραία υπόσχεση, αλλά από όσα μαθαίνουμε τελικά για τα περιβαλλοντικά προβλήματα μπορεί απλά να είναι αδύνατη ως στόχος για όλους. Δεν είναι καλό να έχουμε αξίες που να μπορούν να σταθούν ακόμα και αν δεν μπορεί να εξασφαλιστεί ότι η πίτα θα αυξάνει για πάντα;

    Αρσένιε Μέσκο (ωραίο να μιλάμε έτσι, θυμίζει ελληνική ηρωική ταινία) έχεις δίκιο. Είναι άλλης τάξης θέμα. Μια διευκρίνηση μόνο: δεν πληροφορούμαστε απλά την ύπαρξή τους. Έχουμε ένα ορισμένο βιωτικό επίπεδο χάρη στον συγκεκριμένο τρόπο ύπαρξης αρκετών από αυτούς.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Συμφωνώ απολύτως και το λαμβάνω διαρκώς υπ' όψιν μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Μου ξυπνήσατε μνήμες και δεν μπορώ παρά να σχολιάσω! Έχοντας περάσει μήνες απώλειας ύπνου λόγω δυο φοιτητών που είχαν εγκατασταθεί στον επόμενο όροφο του πατρικού μου, δεν φαντάζεστε πόσο σας ένιωσα όταν τα ουρλιαχτά σας στέρησαν τον μεσημεριανό ύπνο που είχατε ανάγκη. Φανταστείτε να συνέβαινε κάτι αντίστοιχο κάθε μεσημέρι και βράδι (και ξημερώματα να προσθέσω, στις 2,3,4 το πρωί...)

    Η δική μου σκέψη πηγαίνει στο κατά πόσον αποφεύγουμε να ενοχλήσουμε τους γύρω μας (ή το περιβάλλον... ή... ή... ) επειδή θεωρούμε οτι μια τέτοια συμπεριφορά είναι "λάθος" ή επειδή φοβόμαστε τις συνέπειες. Όταν μεγαλώνουμε με "μην κάνεις φασαρία, αν ξυπνήσει ο μπαμπάς θα τις φάς", όταν ο μπαμπάς (ο όποιος "μπαμπάς") δεν κοιμάται, δεν είναι παρών, ή δεν μπορεί να μας κάνει τίποτα, μπορούμε να κάνουμε όση φασαρία θέλουμε.

    Αν αυτό το επεκτείνουμε λίγο, ίσως είναι προφανές το γιατί πολλοί απο εμάς φερόμαστε διαφορετικά στην Ελλάδα (όπου πολλά μένουν "ατιμώρητα") απ'ότι στο εξωτερικό (όπου σε κάποιες χώρες το να πετάξεις κάτω το περιτύλιγμα του γλυκού που απολαμβάνεις μπορεί να έχει συνέπειες).

    Αν το επεκτείνουμε λίγο ακόμα, ίσως να είναι προφανές και το γιατί χρειαζόμαστε έναν Θεό-τιμωρό για να είμαστε "καλοί άνθρωποι".

    Ίσως εάν βασιζόμασταν λίγο περισσότερο στην κρίση μας και στην εσωτερική αίσθηση σωστού/λάθους, να ήμασταν και "καλύτεροι" και πιο ελεύθεροι. Αυτό όμως θα προϋπέθετε να μην μας "βαπτίζουν" στις ενοχές και στις χωρίς σοβαρή εξήγηση απαγορεύσεις πρίν καλά καλά προλάβουμε να αναπτύξουμε είτε κρίση είτε εσωτερική ισορροπία...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Θα συμφωνήσω πλήρως και σε όλα. Η ερμηνεία που δίνεις είναι θα έλεγα συμπληρωματική με την δική μου. Άλλωστε δεν είναι τυχαίο που αναφέρω την αστυνομία, αλλά και την απροθυμία μου να την καλέσω.
    Πίσω από όλα αυτά θεωρώ ότι βρίσκεται το πολιτιστικό στοιχείο, το οποίο όμως καταφέρνει να μένει αθέατο, γιατί συνδέεται με την θρησκεία και η θρησκεία πολώνει. Έτσι αφήνουμε στο απυρόβλητο τις αιτίες και αναλισκώμαστε στο να περιγράφουμε τα συμπτώματα...
    Νομίζω ότι θα ξεμπλοκαριστούμε αν κατανοήσουμε ότι άλλο η θρησκεία γενικά και η Πίστη, και άλλο επιμέρους εκδοχές της θρησκείας ή της πίστης.

    ΑπάντησηΔιαγραφή