Επισκέφτηκα, ως συνοδός, την Εκκλησία της Παναγίας Γρηγορούσας στην Πλάκα. Εκεί υπάρχει μια εικόνα της Παναγίας και με πληροφόρησαν ότι την ζωγράφισε ο απόστολος Λουκάς. Βέβαια γνωρίζω ότι ο απόστολος Λουκάς δεν ζωγράφισε καμιά εικόνα, οι εικόνες εμφανίσθηκαν αιώνες μετά τον θάνατό του, το ίδιο πολύ μεταγενέστερη είναι και η τιμή της Παναγίας, η οποία για αιώνες ήταν εντελώς περιθωριοποιημένη στα πλαίσια της χριστιανικής Εκκλησίας.
Η Εκκλησία εξωτερικά δεν μου φάνηκε ενδιαφέρουσα, μάλλον είναι αρκετά καινούργια και μπήκα αρκετά βαριεστημένα μέσα. Είδα τα κεριά που άναβε ο κόσμος και θυμήθηκα μια ανάλογη εικόνα στην Ισπανία με μια διαφορά. Εκεί μπορούσε κανείς να είναι βέβαιος ότι το κερί που άναβε θα έκαιγε μέχρι τέλους, εδώ μπορούσε να είναι βέβαιος ότι το κερί θα έσβηνε αμέσως μόλις θα το αφήσει εκεί…
Εν πάση περιπτώσει μπήκα μέσα στον ναό και αμέσως αισθάνθηκα διαφορά. Έψαξα να βρω την εικόνα και τελικά την είδα, δηλαδή για την ακρίβεια δεν είδα τίποτα πέρα από την ασημένια κορνίζα, όπως συμβαίνει σε αυτές τις περιπτώσεις. Αν δεν την είδα όμως την αισθάνθηκα έντονα. Η εικόνα εξέπεμπε μια έντονη, τρόπον τινά, ακτινοβολία. Κάθισα μερικά μέτρα μακριά και αφέθηκα να την αισθάνομαι και να την απολαμβάνω…
Παρακολούθησα για λίγο τους ανθρώπους που ερχόντουσαν εκεί. Ο καθένας …με την τρέλα του, αλλά όλοι περνούσαν από την εικόνα. Έχω την αίσθηση ότι ελάχιστοι, μάλλον κανένας δεν καταλαβαίνει το γιατί.
Θα μου πείτε, βλακείες, υπερβολές, προλήψεις ή ότι άλλο. Ακόμα και οι φίλοι που δηλώ-νουν ορθόδοξοι πιστοί, δεν πιστεύουν ότι έχει κάτι η εικόνα και θα φλυαρίσουν για …το πρωτότυπο. Βέβαια δεν θα μπορούν να εξηγήσουν γιατί τέλος πάντων δεν είναι όλες οι εικόνες το ίδιο, γιατί πρέπει να τρέχουμε στην Τήνο ή στην Σουμελά.
Ο χριστιανισμός απομάγευσε τον κόσμο και ο διαφωτισμός αποχριστιανοποίησε την κοινωνία μας, τόσο ριζικά που ακόμα και οι χριστιανοί αισθάνονται υποχρεωμένοι να ακολουθούν τις επιταγές του. Και όμως η μαγεία του κόσμου αντιστέκεται και ξεπροβάλει μέσα από εικόνες, από λείψανα και ιερούς τόπους, μαγικά σύμβολα και ιερές τελετές.
Χριστιανισμός και διαφωτισμός, ένα κοκτέιλ που έχει μια πολύ σκοτεινή πτυχή. Την ισοπέδωση της ύπαρξης, την εξαφάνιση ότι δεν ανταποκρίνεται είτε στις διαφωτιστικές είτε στις χριστιανικές επιταγές. Οι δυτικοί άνθρωποι, παιδιά αυτού του κοκτέιλ είμαστε στερημένοι από πολλές δυνατότητες του κόσμου και του εαυτού μας.
Έχω την εντύπωση ότι στις αυθεντικά δυτικές χώρες αυτήν την έλλειψη την αναπληρώνουν άλλα στοιχεία, ίσως κατά κύριο λόγο η δημιουργικότητα και η εργασία. Εδώ μάλλον αδυνατούμε να καταλάβουμε τι τρέχει. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Εκκλησία περιφρονεί βαθιά τις τελετουργίες της! Κάνει ότι μπορεί για να τις κάνει πιο …ξενέρωτες! Και όμως την δύναμή της την αντλεί κατά κύριο λόγο από αυτές.
Και σαν κοινωνία μας είναι αδιανόητο το ότι εξαρτόμαστε από την θεολογία, παίρνουμε μαχαίρι και κόβουμε τις ρίζες μας και μετά απορούμε: τι έχουν τα έρημα και ψοφάνε;
Αν ρωτάτε εμένα θα σας πω ότι πιστεύω ότι αυτή η εικόνα, όπως και όλες οι άλλες θαυματουργές, δεν έχουν πολλά κοινά με τις …κοινές εικόνες, αλλά κανένα κοινό με το (ιστορικό) πρόσωπο που συμβολίζουν.
