Συνέντευξη στο Άβατον ΙΙΙ

Πάντως, σε όλες τις εσωτερικές παραδόσεις διαγράφεται ένας σκοπός για τον άνθρωπο, πέρα από το να ζήσει απλώς, να κάνει παιδιά, να δουλέψει, να δημιουργήσει κοκ. Ένας σκοπός που έχει να κάνει με τη Θεότητα, την Ανώτατη Αλήθεια ή όπως αλλιώς το διατυπώνει κανείς. Το συμμερίζεστε αυτό;
Οτιδήποτε στο Χριστιανισμό ή εκτός αυτού, είναι δυνατόν στον πυρήνα του να έχει ένα αληθινό ψυχολογικής υφής στοιχείο. Ενδεχομένως, ο κάθε πολιτισμός να έχει τη δική του ονειρική γλώσσα και στο παρελθόν κατανοούσε αυτή την ονειρική γλώσσα με έναν απόλυτο τρόπο. Το πρόβλημα έγκειται, μονάχα σε αυτή την απολυτότητα.
Από τη στιγμή που εκλάβουμε την πτώση, την ενσάρκωση και άλλες διδασκαλίες του Χριστιανισμού ως ονειρικές εκφράσεις κάποιας άλλης, βαθύτερης ψυχολογικής πραγματικότητας, τότε αυτομάτως η χριστιανική διδασκαλία γίνεται ένας κήπος με πάρα πολλά όμορφα λουλούδια. Μπορεί κάποιος να τα πάρει, να τα χρησιμοποιήσει, κάποια να τα αφήσει, ή να τα πετάξει και κάποια να τα καλλιεργήσει και να τα αναπτύξει.
Αυτό μπορεί να το κάνει και με τις άλλες παραδόσεις. Αλλά ο καθένας θα είναι πιο αποτελεσματικός όταν ασχολείται με τον κήπο της δικής του παράδοσης. Έχω ήδη αναπτύξει και θα συνεχίσω να αναπτύσσω ένα φυσικό, νατουραλιστικό μοντέλο, το οποίο επιχειρεί την εξήγηση των διαφόρων παραδόσεων. Αυτό το μοντέλο, όπως το έχω σκεφτεί, μπορεί να δώσει μια ερμηνεία της ονειρικής γλώσσας όλων των θρησκευτικών παραδόσεων.

Αν δεχτούμε ότι ο συνηθισμένος άνθρωπος δεν είναι τέλειος αλλά κοιμάται, όπως αναφέρουν πολλές παραδόσεις, πόσο ασφαλείς μπορεί να είναι οι επιλογές του;
Ο άνθρωπος που κοιμάται δεν κάνει επιλογές. Όταν ξυπνήσει όμως, χρειάζεται κάποια κριτήρια για να κάνει τις επιλογές του. Το μοντέλο αυτό νομίζω ότι παρέχει τέτοια κριτήρια

Με άλλα λόγια, θα μπορεί κανείς να επιλέξει κάτι που κρίνει ότι του είναι χρήσιμο, για παράδειγμα, από το Χριστιανισμό και κάτι από το Βουδισμό, κι έτσι να κάνει τη δική του σύνθεση «σωτηρίας»;
Μπορώ να πω ναι, αλλά μπορεί να μη χρειαστεί τίποτα από όλα αυτά και να αρκεστεί στις γνώσεις, που του προσφέρουν οι ανθρωπιστικές επιστήμες και η επαφή του με την πραγματικότητα. Μπορεί να μη χρειαστεί να καταφύγω σε όλα «από λίγο», αλλά να δουλέψω με αυτό που έχω.

Ωστόσο, θα συμπεριλάβετε σε αυτό το μοντέλο και τις άλλες παραδόσεις. Θα είναι κάτι σαν μια νέα θρησκεία; Ένα νέο μοντέλο εξήγησης του κόσμου;
Όχι, δεν πρόκειται για κάποια νέα θρησκεία, αλλά για ένα μοντέλο εξήγησης του κόσμου, που περιλαμβάνει στοιχεία μεταφυσικής και προσπαθεί να δώσει απαντήσεις, στα μεταφυσικά ερωτήματα της Φυσικής. Είναι ένα φιλοσοφικό μοντέλο, που απαντά στα φιλοσοφικά ερωτήματα της σύγχρονης επιστημονικής γνώσης αλλά και στις βαθύτερες υπαρξιακές αναζητήσεις του ανθρώπου.

Ο Θεός, η αρχική «Πηγή» των πάντων, σύμφωνα με την παράδοση, έχει κάποια θέση στο φιλοσοφικό σας μοντέλο;
Από τη στιγμή που αυτή η Πηγή δεν μου δίνει σαφή και ξεκάθαρα στοιχεία για τον εαυτό της και ξέρω ότι με την επιστήμη δεν μπορώ να τη φτάσω, δεν έχει σημασία για μένα. Διότι ακόμα και αν μου δίνει στοιχεία, αυτά δεν φτάνουν ποτέ σε εμένα. Δεν έχω αποκλείσει το να υπάρχει κάτι, απλώς λέω ότι το να έχω μια ξεκάθαρα ορισμένη άποψη περί Αυτής, δεν έχει καμία «σωτηριολογική» σημασία. Δεν θα χαθώ, ούτε θα σωθώ αν πιστέψω ή δεν πιστέψω με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.
Ως άνθρωπος με περιέργεια, θέλω να ψάξω και να μάθω. Από τη μεταφυσική πλευρά έχει ενδιαφέρον να δω τι είναι ο Θεός, γιατί η μεταφυσική είναι μια γλώσσα, την οποία μπορώ να μοιραστώ με τους άλλους. Η Λύτρωση είναι ο σκοπός της ζωής μας, αλλά δεν έχει το νόημα που λέει η Εκκλησία.

Η έννοια της «Σωτηρίας» είναι κάτι που αφορά μόνο εσάς προσωπικά, ή εντάσσεται σε κάτι ευρύτερο;
Θεωρώ ότι είναι κάτι προσωπικό. Δεν είμαι προδιαγεγραμμένος να εξυπηρετήσω κάτι ευρύτερο. Αν όμως βρεθούμε διαφορετικοί άνθρωποι και ενώσουμε τις απόψεις μας, θα οδηγηθούμε σε μια κοινή δράση.
Η Ιστορία εξηγείται επαρκώς με τους κοινωνιολογικούς κανόνες ερμηνείας. Η πίστη στο ότι υπάρχει κάποιος εκεί πάνω, ο οποίος επεμβαίνει ώστε τα πράγματα να εξελίσσονται έτσι και όχι αλλιώς και μάλιστα η επέμβαση αυτή να γίνεται έτσι ώστε εγώ να μην την καταλαβαίνω, δεν έχει νόημα. Σαν μια ονειρική γλώσσα τη δέχομαι, αλλά ως οντολογική ερμηνεία όχι.

Στο βιβλίο σας λέτε ότι το ψέμα του χριστιανισμού καταρρέει σήμερα και ήδη κάνατε λόγο για ένα νέο μοντέλο, μια θεολογία εκτός χριστιανικής διδασκαλίας. Μάλιστα τονίζετε ότι ετοιμάζετε ένα νέο βιβλίο, όπου θα μιλάτε γι’ αυτή τη θεολογία και τη διέξοδο που θα προσφέρει σε σχέση με το αδιέξοδο του χριστιανισμού. Θα θέλατε να μας πείτε ποια είναι αυτή η διέξοδος;
Θεωρώ ότι αυτό το ψέμα έχει ήδη καταρρεύσει, απλά ακόμα δεν έχει γίνει απόλυτα συνειδητό. Καταρχήν η θεολογία υπήρξε πριν από τον Χριστό και τον Χριστιανισμό, κάποια στιγμή συνυπήρξε με αυτόν και θα συνεχίσει να υπάρχει όταν εξαφανιστεί ο Χριστιανισμός.
Στο νέο βιβλίο μου θα αναφέρομαι στο πρόβλημα του Θεού και στο πρόβλημα του ανθρώπου. Δηλαδή, το αν έφτιαξε κάποιος τον κόσμο, αν έχει κάποιο προορισμό ο άνθρωπος, αν υπάρχει κάποιος που μας κατευθύνει και μας φροντίζει. Η διέξοδος θα έρθει με τον εξής τρόπο: Εφόσον έχω ένα εργαλείο, το οποίο μου δίνει εξηγήσεις και ταυτόχρονα ψυχική άνεση, μπορώ να πάρω από το παρελθόν ό,τι μου χρειάζεται, και να αφήσω τα υπόλοιπα χωρίς ενοχές. Έχω λοιπόν ένα στέρεο σύστημα αντιλήψεων και με αυτό κάνω τις επιλογές μου.

Τέλος, μια προσωπική ερώτηση. Για χρόνια ήσασταν ιερωμένος. Το 2006 αποχωρήσατε από την Εκκλησία. Πώς νιώθετε έξω από το Σχήμα;
Νιώθω σαν 20χρονος που βγήκε στον κόσμο. Το Σχήμα μπορεί να λειτουργεί πάρα πολύ καλά σαν εξουσία αλλά καταστρέφει τους κληρικούς. Προσωπικά, νιώθω σαν να αρχίζω τη ζωή ξανά, σε μια προχωρημένη ηλικία και τη συνεχίζω από εκεί που την άφησα πριν από πολλά χρόνια.