Δευτέρα 23 Νοεμβρίου 2009

Περί ...πτωμάτων ο λόγος!

(Μην σας γελάει, η φωτό έχει σχέση με το κείμενο, ...αλλά κρυφή!)

Μερικές φορές λέω ή γράφω κάτι και μετά καθώς το σκέπτομαι αντιλαμβάνομαι ότι αξίζει πολύ περισσότερο από όσο νόμιζα αρχικά. Φαντάζομαι ότι αυτό θα συμβαίνει με όλους όσοι γράφουν αυτά που σκέπτονται.

Δεν θυμάμαι πότε, αλλά σε ένα σχόλιο που έγραψα κάτω από μια ανάρτησή μου, προφανώς ως απάντηση σε κάτι που έγραψε κάποιος αναγνώστης, χρησιμοποίησα και πάλι την εικόνα του πτώματος, για να περιγράψω την χριστιανική εκκλησία. Αυτή την φορά όμως συμπλήρωσα, ότι στην φύση τίποτα δεν πάει χαμένο και ένα πτώμα πάντα σε κάτι χρησιμεύει.

Ο νους μου ταξίδεψε σε μια σκηνή που είδα σε ένα από τα εκπληκτικά ντοκιμαντέρ που προβάλει τακτικά το Σκάΐ, όπου πλήθος ζώων ζούσαν τρώγοντας το κουφάρι μιας φάλαινας. Και τότε συνειδητοποίησα ότι αυτό που είχα γράψει ήταν πολύ σημαντικότερο από ότι μπορεί κανείς να δει σε μια πρώτη ανάγνωση. Ότι κάτω, μέσα, πίσω, όπως και να το πείτε, από την χριστιανική εκκλησία, υπάρχει πολύ περισσότερη τροφή από όση φαντάζονται …οι ευλαβείς χριστιανοί!

Υπάρχουν κάποιες προλήψεις που δυσκολεύουν πολύ την κατανόηση αυτού που θέλω να πω. Η λέξη πτώμα έχει έντονα αρνητικό χαρακτήρα και επομένως η χρήση της έχει ένα μειωτικό χαρακτήρα για την εκκλησία και εύκολα κανείς χάνεται στην διαμάχη για την αξία της εκκλησίας. Δεν θα κρύψω ότι και εγώ έχω χαθεί, όχι λίγες φορές, σε αυτό το μπέρδεμα. Παρά ταύτα μου φαίνεται ότι η εικόνα του πτώματος είναι πολύ αναπαραστατική. Για αυτό θα παρακαλέσω τον αναγνώστη να ξεχάσει λίγο τις αξιολογήσεις για να δει τι μπορεί να ωφεληθεί από την εικόνα αυτή.

Ένα πτώμα λοιπόν έχει μεγάλη θρεπτική αξία, αλλά δεν είναι φρέσκο κρέας, παρά ένα σάπιο κρέας. Πολλά ζώα όμως δεν κανένα πρόβλημα με αυτό, μπορούν να τραφούν θαυμάσια από αυτό. Άλλα όμως ζώα δεν έχουν τέτοια δυνατότητα, ή είναι πιο εκλεκτικά. Αυτά έχουν πρόβλημα με τα σάπια κρέατα, αν λοιπόν ξεγελαστούν και νομίσουν ότι στο πτώμα θα βρουν φρέσκο κρέας θα απογοητευθούν, θα απορούν, δεν θα ξέρουν τι να κάνουν και το πιο πιθανό είναι απλώς να κάθονται όλο απογοήτευση και απορία και να κοιτούν το πτώμα. Μπορεί από καιρού εις καιρόν να κάνουν και κάποια δοκιμή, μπας και τελικά το κρέας δεν είναι σάπιο αλλά φρέσκο. Η μια απογοήτευση διαδέχεται την άλλη…

Πολλές φορές, γνωστοί μου συμπεριφέρονται έτσι, ένας τέτοιος μου ζωντάνεψε αυτήν την εικόνα. Διαπιστώνουν, αναγνωρίζουν ότι το κρέας της εκκλησίας είναι σάπιο και μετά με ρωτούν τι πρέπει να γίνει για να μοιάζει με φρέσκο. Βλέπουν ότι πρόκειται για πτώμα, και δεν θέλουν να το πάρουν απόφαση, ψάχνουν να βρουν αυτόν που θα το μετατρέψει σε φρέσκο.

Το θέμα είναι ότι αυτοί είναι εντελώς χαμένοι, γιατί ότι και να κάνουν το πτώμα παραμένει, εδώ και αιώνες, πτώμα, μόνο ένας ανόητος μπορεί να πιστεύει στα σοβαρά ότι τώρα θα κάνει αυτό που δεν έκανε εδώ και αιώνες. Και είναι χαμένοι γιατί δεν μπορούν να δουν τον πλούτο που περιέχει ένα …πτώμα, έτσι ώστε να φάνε κάτι και αυτοί. Αν πάρεις το κρέας του και το περιποιηθείς κατάλληλα, λέμε τώρα, μπορεί να σε σώσει από την πείνα. Έτσι λοιπόν αν δεις την εκκλησία και ότι αυτή εμπεριέχει, με το κατάλληλο βλέμμα, την δεις δηλαδή όπως είναι, χωρίς τα φτιασίδια της εκκλησιαστικής προπαγάνδας, μπορείς να ωφεληθείς και μάλιστα πολύ.

Το θέμα είναι ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι πεινάμε πολύ. Υπάρχουν πολλά …πτώματα για να φάμε, αλλά μια και γεννηθήκαμε εδώ δεν είναι άσχημη ιδέα να τραφούμε από το πτώμα της φάλαινας που το κύμα εξέβρασε στην δική μας ακτή.

Πες μας το μυστικό, μου λέει μια συνάδελφος, πως μπορείς και είσαι τόσο ήρεμος (στην ζούγκλα του σχολείου) –την ίδια απορία είχαν και τα παιδιά: Καλέ κύριε, γιατί δεν θυμώνετε;-. Αν τους έλεγα ότι τρέφομαι από ένα …πτώμα, τι λέτε να μου έλεγαν;

7 σχόλια:

  1. Θα αντιδράσω συνειρμικά και όχι τοποθετούμενος για το αν συμφωνώ και διαφωνώ.
    Το κείμενο μου θύμισε πολύ το βιβλίο του Μπαχτίν για τον Γαργαντούα του Ραμπελαί (διάσημο βιβλίο όπως και ο συγγραφέας του) και το πως, πριν η Αναγέννηση κατεβάσει την κομωδία στο επίπεδο της χαμηλής ενασχόλησης, υπήρχε μια παράδοση παρωδιών (συχνά γραμμένων και από μοναχούς) που εξέφραζαν μια αποδοχή της ζωής μέσα στη διαδικασία της φθοράς. Στο Γαργαντούα τα σκουλήκια του θανάτου, η αφόδευση, η γεννετήσια λειτουργία παρουσιάζονται σε υπερθετικό βαθμό, καρναβαλίστικα.
    Κατά τον Μπαχτίν οι άνθρωποι μπορούσαν τότε με την παλέτα της κομωδίας να εκφράσουν και να βιώσουν βαθιές αλήθειες.

    Η περιφορά της Εκκλησίας ως πτώματος επί της σκηνής του blog από τον Αρσένιο, μου θυμίζει τις παρωδίες εκείνες των επίσημων ακολουθιών, ή (για εμένα) το να ζωγραφίσει κανείς με την παλέτα της κομωδίας αυτό που άλλοι θα ζωγράφιζαν με την παλέτα του τραγικού ως σταύρωση. ΄

    Τονίζω το "για εμένα", καθώς το κείμενο του Αρσένιου αυτονομείται από τον ίδιο και γίνεται αντικείμενο στοχασμού από άλλους. Ο Αρσένιος νομίζω παρουσιάζει το κείμενό του ως αναλογία. Εγώ, έχοντας διαφορετική εκτίμηση των πραγμάτων, επανερμηνεύω το κείμενό του ως καρναβαλική παρωδία και ως αυτοσαρκασμό (εμού ως Ορθόδοξου Χριστιανού)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Μένοντας στην καρναβαλίστικη διάθεση. Σκέφτομαι την κρυφή σημασία της φωτογραφίας. Προφανώς υπάρχουν πολλές. Εμένα μου θυμίζει (αν αντιστρέψουμε το κοντράστ) τον πίνακα Origin of the world του Courbet.
    Και ακόμα ο συνειρμός μου έφερε τη σκέψη ότι τα παλαιότερα χρόνια συχνά στο σφίξιμο της γέννας η γυναίκα κατούραγε ή έκανε κακά. Το παιδί γεννιόταν μέσα από μια τρύπα τυλιγμένο στο αίμα στα κακά και τα τσίσα.

    (η καρδιά της εκκλησίας, η κοινότητα των περιφρονημένων, των ταπεινών, είναι ένα πτώμα; Αφήστε με να γελάσω! ή να φρίξω αν αυτό γίνει)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. @ Βασίλη Κόλια
    Αν και δεν καταλαβαίνω τι θέλεις να πεις με όλα αυτά, συμπαιρένω ότι αυτό που σε ενδιαφέρει βρίσκεται στις τελευταίες γραμμές.
    Και έχω να πω ότι αν μπορούσες να πεις πειστικά ότι η εκκλησία δεν είναι ένα πτώμα, ακίνητο, βουβό, κουφό και όζον, θα άφηνες τις θολούρες και θα μιλούσες καθαρά...
    Το ίδιο θα έλεγα και σε πλήθος άλλων θεολόγων και μη, που κάνουν ασκήσεις θολούρας και τις θεωρούν υψηλές θεολογίες...
    Πλην όμως εγώ στην ανάρτηση αυτή γράφω για άλλα πράγματα. Για μένα η εκκλησία είναι ένα πτώμα και αυτό δεν το συζητάω, με ενδιαφέρει το από εδώ και πέρα. Μήπως λοιπόν δεν έχω δικαίωμα να έχω μια τέτοια άποψη, η μήπως δεν έχω δικαίωμα να ομιλώ...
    Και την άποψη θα την έχω και θα συνεχίσω να ομιλώ, χωρίς να ενοχλούμαι από το γεγονός ότι μερικοί έχουν διαφορετιές απόψεις... Δικαίωμά τους! και δικαίωμά μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. @Μέσκος Αρσένιος

    Πραγματικά μου κίνησε τρομερά το ενδιαφέρον ο τρόπος με τον οποίο τρέφεστε απο ένα "πτώμα".

    Θα μπορούσατε να πείτε κάτι επιπλέον; Το θεωρώ άκρως ενδιαφέρον.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Σιμούδης Δημήτριος25 Νοεμβρίου 2009 στις 9:24 π.μ.

    Τι σημασία έχει να ομιλεί κάποιος με τρόπο που οι υπόλοιποι να μην καταλαβαίνουν; Ο κ.Μέσκος θέτει προβλήματα και θέσεις. Ας καταθέσουμε με τον ίδιο τρόπο τις αντιρρήσεις μας. Συγκεκριμένα για να καταλαβαίνουμε τι λέμε

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. @Αρσένιος
    Αν με ενδιέφεραν μόνο οι τελευταίες γραμμές θα έγραφα μόνο αυτές.

    Απήλαυσα το κείμενο, ερμηνεύοντάς το σκοπτικά, και αισθανόμενος ότι ωφελούμαι από αυτό, με τον τρόπο που εξήγησα. Το μοιράστηκα λοιπόν μαζί σας.

    Όσο αφορά στο τέλος αυτή ήταν μια αυθόρμητη αντίδραση που μου προέκυψε. Όπως έχουμε αυθόρμητες αντιδράσεις σε μια φωτογραφία μπορεί να έχουμε και σε μια θέση

    @ Δημήτρη
    Μα δεν είμαι αναγκασμένος να μπω ή σε ένα πλαίσιο κοντραρίσματος ή σε ένα πλαίσιο κατασκευής θεωρίας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. @Βασίλης Κόλιας
    Ίσως θα πρέπει (και τις άλλες φορές) να μιλάς πιο καθαρά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή