Το ιερό είδωλο

Την σκηνή την θυμάμαι σαν σε όνειρο. Κύριε γράψατε ιστορία, μου είπε ένας μαθητής κατά την επιστροφή από την Βαρκελώνη. (ή κάτι τέτοιο) γιατί του λέω; Μα θυμώσατε και υψώσατε τον τόνο της φωνής σας… Για να το λέει έτσι θα είναι, γιατί εγώ δεν το κατάλαβα καθώς τα έβαζα με τους αρμόδιους (που δεν ήξερα ποιοι ήταν) οι οποίοι μας κρατούσαν κλεισμένους μέσα στο λεωφορείο που θα μας πήγαινε στο αεροπλάνο, όρθιους ξεθεωμένους χωρίς να μας λένε τι συμβαίνει… Ε λοιπόν, μπορεί να μην θυμώνω εύκολα, αλλά θυμώνω. Θυμώνω π.χ. συχνά με τους άλλους οδηγούς στον δρόμο, είμαι θυμωμένος τώρα και με τους θεολόγους της δεκαετίας του 60. Είμαι εξοργισμένος μαζί τους. Μόνο παρακαλώ προσέξτε, με κανένα δεν είμαι θυμωμένος προσωπικά. Κάθε άλλο.

Είμαι λοιπόν εξοργισμένος γιατί το πτώμα της εκκλησίας που είχε εξοκείλει στην παραλία και έτρεφε, όσο και με όποιο τρόπο, αυτούς που πήγαιναν κοντά, αυτοί λοιπόν το ενταφίασαν για τα καλά και μετά το έκτισαν από πάνω με τσιμέντο, έτσι που ούτε αυτοί να φάνε κάτι, αλλά ούτε να αφήσουν κάποιον άλλο να τσιμπολογήσει. Δεν έφθανε που με έκαναν να νομίζω ότι εκεί μέσα, κάτω από το μπετόν υπήρχε ζωή, αλλά και στην συνέχεια με έκαναν να πάψω να τρέφομαι …οικειοθελώς. Χρειάστηκα βοήθεια από έξω για να καταλάβω από τι στερούσα τον εαυτό μου…

Αυτοί οι άνθρωποι είχαν την φαντασίωση ότι μπορούσαν να μιλήσουν για …το είναι. Διέστε τι μου έγραψε κάποιος μόλις προχθές. «ζεις για το "φαίνεσθαι" και οχι για το " Ειναι"». Θλιβερό κατάλοιπο αυτής της φαντασίωσης. Οι φωστήρες της οικουμένης μιλούν για το Είναι, και προσέξετε, για το Είναι του Θεού! Είναι μεγάλο κόλπο το να μετατρέψεις την ηθική σε οντολογία, σε οδηγεί κατευθείαν στον τάφο.

Το είχα φάει και εγώ το παραμύθι. Αφού δεν πιστεύεις ότι ο Χριστός είναι Θεός, τι νόημα έχει η προσευχή. Και έκανα οκτώ χρόνια χωρίς… Τώρα, πρέπει να συμβεί κάτι το εξαιρετικό για να την παραλείψω. Και θα μου πείτε σε τι προσεύχομαι; Η απάντηση είναι ολοκάθαρη: Στην ιερή αντανάκλαση του …εαυτού μου. Εκεί που προσεύχονται όλοι όσοι προσεύχονται, είτε στον Χριστό είτε στον Μωάμεθ είτε …στον Δία.

(είπαμε: όποιος βγάζει σπυριά με τα παραπάνω ας μην τα διαβάζει!)

Λοιπόν, όσοι πιστοί, σπάστε τα τσιμέντα των θεολόγων και των διαφόρων ιερατείων και εντρυφήσατε στον πλούτο της πίστης…

Γιατί πλησιάζουν τα Χριστούγεννα!

Αχ αυτή η ιστορία!

Πέρασα πέντε υπέροχες μέρες στην Βαρκελώνη!

Δεν είχα ξαναταξιδέψει στην ιβηρική και δεκαετίες είχα απορία. Μα πως είναι δυνατόν να είναι η Ελλάδα στο ίδιο επίπεδο με την Ισπανία και σε ανώτερο από την Πορτογαλία, μιλώντας για μακροοικονομικά μεγέθη. Πήγα είδα …και έμαθα. Η Ελλάδα είναι πολύ κατώτερη από, τουλάχιστον, την Ισπανία και για να είμαι πιο ακριβής, η Αθήνα είναι πολύ κατώτερη από την Βαρκελώνη…

Η απορία μου οφειλόταν στο γεγονός ότι ξέρω, που λέει ο λόγος, ιστορία και γνωρίζω το παρελθόν των χωρών της ιβηρικής και το γεγονός ότι εισέρρευσε στις χώρες αυτές τεράστιος πλούτος, αλλά και δεν υπέστησαν τις καταστροφές των παγκοσμίων πολέμων. Και από μικρός αναρωτιόμουν, μα πως γίνεται να έχουν αυτές τον ίδιο βαθμό ανάπτυξης με εμάς.

Τελικά δεν έχουν. Μπορεί στα νούμερα να είμαστε καλύτεροι …μάγειρες από αυτούς και στα οικονομικά μεγέθη να είμαστε κοντά, αλλά είμαστε αιώνες πίσω στον πολιτισμό και την κουλτούρα. Δεν είναι μόνο τα κτίρια και τα μουσεία και οι μεγάλοι καλλιτέχνες. Είναι στον τρόπο που λειτουργεί η κοινωνία. Και θα μου πείτε, τα μουσεία τα είδα, την κοινωνία που την κατάλαβα; Απλά, από τον τρόπο που οδηγούν οι άνθρωποι τα αυτοκίνητά τους και βέβαια από τον τρόπο που (δεν) τα σταθμεύουν…

Αλλά και από τον εξαιρετικά δημιουργικό τρόπο που …σου τα παίρνουν! Είναι ο πρώτος τουριστικός προορισμός της Ευρώπης, και είχα από πάντα την απορία, γιατί άραγε, τώρα δεν την έχω και έχουν εξαιρετικά ευφάνταστο τρόπο να …αρμέγουν τον τουρίστα. Αλλά όχι κλέβοντάς τον, όπως στην (καλύτερη χώρα του κόσμου) πατρίδα μας, αλλά παρέχοντάς του εξαιρετικές υπηρεσίες. Σου τα παίρνουν, αλλά το ευχαριστιέσαι και λες θέλω να ξαναπάω!

Αχ αυτή η κατάρα της ιστορίας!

Όσες γενιές και να περάσουν, ποτέ δεν θα αποχτήσουμε της υποδομές που έχει η Ευρώπη. Και οι υποδομές είναι μέσα στην ψυχή, στην καρδιά και τον νου των ανθρώπων. Μου έμεινε στον νου ο πρόσφατος σχολιαστής σε αυτό το μπλογκ με το όνομα Σπύρος. Πως δηλαδή όλη την εξυπνάδα την βάζει στην προσπάθειά του να κάνει το άσπρο μαύρο… Όλοι έχουμε εξυπνάδα, όλοι οι λαοί είναι εξίσου άνθρωποι, η κουλτούρα όμως επηρεάζει καθοριστικά τον τρόπο που χρησιμοποιούμε αυτό το φυσικό αγαθό. Και η ορθόδοξη κουλτούρα σε εκπαιδεύει στο να δέχεσαι, με επίγνωση ή όχι, ότι ο Χριστός σου χάρισε, εσένα ειδικά, την αθανασία και άλλα σχετικά…

Σε τι διαφέρει η στάση του Σπύρου από τον πολιτικό κόσμο που έχει την υποχρέωση να διαχειριστεί την παρούσα οικονομική κρίση… Όλη η ευφυΐα του καταναλώνεται στην προσπάθεια να μην αντιμετωπίσει την αλήθεια, ότι δηλαδή εμείς ως πολίτες πληρωνόμαστε για πράγματα που δεν παράγουμε και επομένως έχουμε πράγματα που δεν μας ανήκουν και πρέπει να τα δώσουμε πίσω… Και ότι όλοι συμμετείχαμε σε αυτό το φαγοπότι.

Και αυτό δεν αλλάζει. Μας έχει καταδικάσει η ιστορία. Βέβαια η ιστορία είναι πολύ πιο σκληρή για άπειρους άλλους λαούς. Αυτό εμένα δεν με παρηγορεί. Ένα πράγμα σκέπτομαι, όπως μέσα στο ποτάμι που κυλά ορμητικά, πάντα υπάρχουν περιοχές γαλήνιες, λοιπόν μια τέτοια περιοχή δημιουργώ. Με πλήρη επίγνωση της κατάστασης.

Θα με πείτε εγωιστή, είμαι. Δεν ζω για να παρακολουθώ το πώς με χαρακτηρίζουν οι άλλοι.

Περί υγιεινής ...διατροφής

Ο Χριστός οικτίρει τους θεολόγους και εκκλησιαστικούς της εποχής του γιατί ούτε οι ίδιοι βρίσκουν τον δρόμο τους ούτε όμως και αφήνουν τους άλλους να τον βρουν, προφανώς διδάσκοντας ψευδείς διδασκαλίες. Αυτή η εικόνα μου ήρθε στον νου καθώς εντρυφώ στην εικόνα …του πτώματος! Του πτώματος της εκκλησίας. Η αλήθεια είναι ότι κάπως το ψυχανεμιζόμουν από καιρό, αλλά σταδιακά το ξεκαθαρίζω περισσότερο. Η προσπάθεια των θεολόγων και των εκκλησιαστικών να αποδείξουν ότι η εκκλησία είναι ζωντανή, δεν καταστρέφει μόνο τους ίδιους, αλλά στερεί και από τους άλλους την δυνατότητα να τραφούν από αυτήν.

Ας αφήσουμε κατά μέρος την εικόνα του πτώματος γιατί συνειρμικά μας πάει σε αηδιαστικά πράγματα και αυτά για τα οποία μιλάω δεν είναι υποχρεωτικά αηδιαστικά και ας επικεντρωθούμε σε μια άποψη, την άποψη ότι ο Χριστός είναι Θεός που έγινε άνθρωπος για να σώσει …τους ανθρώπους. Είναι εξόφθαλμο ότι ο Χριστός δεν είναι Θεός και δεν έσωσε κανένα, εν τούτοις αρκετοί αξιόλογοι άνθρωποι αναλώνονται στο να αποδείξουν ότι, …τα φαινόμενα απατούν. Προφανώς έχουν τους λόγους τους που το κάνουν και είναι σεβαστοί. Προφανώς επίσης όσοι δεν έχουν τους ίδιους λόγους, δεν πείθονται με …τις αποδείξεις τους. Μέχρι εδώ καλά.

Το ερώτημα που θέτω είναι, άραγε, ο Χριστός που δεν είναι Θεός και η χριστιανική θρησκεία, που δεν είναι αληθινή, είναι άχρηστα πράγματα που καλόν είναι να τα αγνοούμε; Ή μήπως μπορούν να αποτελέσουν πηγές εσωτερικής τροφοδοσίας. Λοιπόν η άποψή μου είναι ότι όταν ο Χριστός νοηθεί ως αυτός που είναι, ένας άνθρωπος αλλά διδάσκαλος και η διδασκαλία του νοηθεί ως μια λίαν επιτυχής ανθρώπινη διδασκαλία, μπορεί να αποβεί όντως μια θετική παρουσία στην ζωή του σύγχρονου, αλλά προβληματισμένου περί τα υπαρξιακά θέματα, ανθρώπου. Όταν όμως νοηθεί όπως τον “πουλάει” η εκκλησία και οι θεολόγοι της, οδηγεί τον άνθρωπος στον μαρασμό, στο ναυάγιο, βέβαια σε ένα βάθος χρόνου. Όπως ακριβώς συμβαίνει με όλα τα ψέματα, είτε μιλάμε για ναρκωτικά είτε αναβολικά που προς στιγμή ανακουφίζουν τον άνθρωπο, σε βάθος χρόνου όμως τον καταστρέφουν.

Ο Χριστός είναι ένας δρόμος, όχι ο μοναδικός ούτε ο καλύτερος για όλους, αλλά εν πάση περιπτώσει για όσους έχουν μεγαλώσει σε περιβάλλοντα που έχουν επηρεασθεί από την διδασκαλία του. Και ο δρόμος αυτός έχει πάρα πολλές παραλλαγές, ο καθένας μπορεί να βρει μία κατάλληλη γι’ αυτόν. Υπάρχουν πολλές τεχνικές ανακάλυψης τέτοιων δρόμων, αλλά όλες υπακούουν σε μια πραγματικότητα, ότι οι άνθρωποι είναι …άνθρωποι. Κάθε τι το οποίο έχει αντέξει κάπως στην δοκιμασία του χρόνου, και όλες οι μεγάλες θρησκείες περνούν από αυτό το κριτήριο, αντιστοιχεί σε κάποια ανθρωπολογική πραγματικότητα.

Ε λοιπόν, στον σημερινό κόσμο που ελάχιστα μας αφήνει να αναρωτηθούμε για τον εαυτό μας, η σχετική μας απορία είναι μέγιστη και η γνώση της παράδοσής μας είναι ένας τρόπος για να γνωρίσουμε τον εαυτό μας και σε θεωρητικό αλλά κυρίως σε πρακτικό επίπεδο. Αρκεί να μην μπλέξουμε στις “αλήθειες” των παπάδων και των θεολόγων. Που βέβαια κάνουν ότι τους περνάει από το χέρι, θεμιτό και αθέμιτο για να μην τους ξεφύγουμε. Όμως πια είναι …ξεδοντιασμένοι!

Να ένας τρόπος να τους ξεφύγουμε: Να μάθουμε να …πιστεύουμε στον ανύπαρκτο Θεό!

Λίγη ...προϊστορία

Στην ΕΜΕΣΕΘ θέλουμε να δούμε τον προβληματισμό αναφορικά με την σχέση της επιστήμης με την θρησκεία όσο πιο δημιουργικά μπορούμε. Το θέλουμε γιατί το πιστεύουμε, πιστεύουμε ότι μπορεί να υπάρξει μια τέτοια δημιουργική σχέση. Η πείρα μας δείχνει ότι οι δύο χώροι δεν …αγαπούν μια τέτοια σχέση. Αυτό είναι κατανοητό, και για τις δύο πλευρές, όμως οι καιροί αλλάζουν και εν τούτοις οι ανάγκες των ανθρώπων παραμένουν ίδιες. Ίδιες με αυτές των ανθρώπων της εποχής του …Ομήρου! Ο άνθρωπος και οι ανάγκες του είναι αυτός που επιβάλει μια τέτοια δημιουργική σχέση εις πείσμα της αντίθεσης του “ιερατείου” και των δύο πλευρών.

Μια τέτοια σχέση όμως δεν προκύπτει από το πουθενά. Υπάρχει προϊστορία. Και δεν έχει προϊστορία μόνο στην δύση, αλλά και στον τόπο μας. Θεωρήσαμε λοιπόν ευκαιρία το γεγονός ότι είχαμε την δυνατότητα η πρώτη μας εκδήλωση να αναφέρεται στην προϊστορία αυτή, εδώ στον τόπο μας.

Προσωπικά μου ήταν άγνωστη και την βρήκα πολύ ενδιαφέρουσα, γιατί επεκτείνεται σε όλον τον βίο του Βυζαντίου αλλά και την περίοδο της τουρκοκρατίας. Και ναι μεν στην περίοδο αυτή η σχέση …σκιάσθηκε από την αντίστοιχη εξέλιξη στην δύση, στο Βυζάντιο όμως η σχέση ήταν πολύ πιο ζωντανή και αυθόρμητη.

Για όλα αυτά θα ακούσουμε στην πρώτη δημόσια εκδήλωση της ΕΜΕΣΕΘ που θα γίνει αυτό το Σάββατο στις 28/11/09 12 το μεσημέρι, στο φιλόξενο βιβλιοπωλείο του Αρμού, Μαυροκορδάτου 11, δίπλα στην εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής στο κάτω μέρος της Ακαδημίας, τηλ. 2103304196.

Όσοι λοιπόν πιστοί (δηλαδή ενδιαφερόμενοι είτε για το θέμα είτε για την ΕΜΕΣΕΘ είτε και για τα δύο) προσέλθετε…

Περί ...πτωμάτων ο λόγος!

(Μην σας γελάει, η φωτό έχει σχέση με το κείμενο, ...αλλά κρυφή!)

Μερικές φορές λέω ή γράφω κάτι και μετά καθώς το σκέπτομαι αντιλαμβάνομαι ότι αξίζει πολύ περισσότερο από όσο νόμιζα αρχικά. Φαντάζομαι ότι αυτό θα συμβαίνει με όλους όσοι γράφουν αυτά που σκέπτονται.

Δεν θυμάμαι πότε, αλλά σε ένα σχόλιο που έγραψα κάτω από μια ανάρτησή μου, προφανώς ως απάντηση σε κάτι που έγραψε κάποιος αναγνώστης, χρησιμοποίησα και πάλι την εικόνα του πτώματος, για να περιγράψω την χριστιανική εκκλησία. Αυτή την φορά όμως συμπλήρωσα, ότι στην φύση τίποτα δεν πάει χαμένο και ένα πτώμα πάντα σε κάτι χρησιμεύει.

Ο νους μου ταξίδεψε σε μια σκηνή που είδα σε ένα από τα εκπληκτικά ντοκιμαντέρ που προβάλει τακτικά το Σκάΐ, όπου πλήθος ζώων ζούσαν τρώγοντας το κουφάρι μιας φάλαινας. Και τότε συνειδητοποίησα ότι αυτό που είχα γράψει ήταν πολύ σημαντικότερο από ότι μπορεί κανείς να δει σε μια πρώτη ανάγνωση. Ότι κάτω, μέσα, πίσω, όπως και να το πείτε, από την χριστιανική εκκλησία, υπάρχει πολύ περισσότερη τροφή από όση φαντάζονται …οι ευλαβείς χριστιανοί!

Υπάρχουν κάποιες προλήψεις που δυσκολεύουν πολύ την κατανόηση αυτού που θέλω να πω. Η λέξη πτώμα έχει έντονα αρνητικό χαρακτήρα και επομένως η χρήση της έχει ένα μειωτικό χαρακτήρα για την εκκλησία και εύκολα κανείς χάνεται στην διαμάχη για την αξία της εκκλησίας. Δεν θα κρύψω ότι και εγώ έχω χαθεί, όχι λίγες φορές, σε αυτό το μπέρδεμα. Παρά ταύτα μου φαίνεται ότι η εικόνα του πτώματος είναι πολύ αναπαραστατική. Για αυτό θα παρακαλέσω τον αναγνώστη να ξεχάσει λίγο τις αξιολογήσεις για να δει τι μπορεί να ωφεληθεί από την εικόνα αυτή.

Ένα πτώμα λοιπόν έχει μεγάλη θρεπτική αξία, αλλά δεν είναι φρέσκο κρέας, παρά ένα σάπιο κρέας. Πολλά ζώα όμως δεν κανένα πρόβλημα με αυτό, μπορούν να τραφούν θαυμάσια από αυτό. Άλλα όμως ζώα δεν έχουν τέτοια δυνατότητα, ή είναι πιο εκλεκτικά. Αυτά έχουν πρόβλημα με τα σάπια κρέατα, αν λοιπόν ξεγελαστούν και νομίσουν ότι στο πτώμα θα βρουν φρέσκο κρέας θα απογοητευθούν, θα απορούν, δεν θα ξέρουν τι να κάνουν και το πιο πιθανό είναι απλώς να κάθονται όλο απογοήτευση και απορία και να κοιτούν το πτώμα. Μπορεί από καιρού εις καιρόν να κάνουν και κάποια δοκιμή, μπας και τελικά το κρέας δεν είναι σάπιο αλλά φρέσκο. Η μια απογοήτευση διαδέχεται την άλλη…

Πολλές φορές, γνωστοί μου συμπεριφέρονται έτσι, ένας τέτοιος μου ζωντάνεψε αυτήν την εικόνα. Διαπιστώνουν, αναγνωρίζουν ότι το κρέας της εκκλησίας είναι σάπιο και μετά με ρωτούν τι πρέπει να γίνει για να μοιάζει με φρέσκο. Βλέπουν ότι πρόκειται για πτώμα, και δεν θέλουν να το πάρουν απόφαση, ψάχνουν να βρουν αυτόν που θα το μετατρέψει σε φρέσκο.

Το θέμα είναι ότι αυτοί είναι εντελώς χαμένοι, γιατί ότι και να κάνουν το πτώμα παραμένει, εδώ και αιώνες, πτώμα, μόνο ένας ανόητος μπορεί να πιστεύει στα σοβαρά ότι τώρα θα κάνει αυτό που δεν έκανε εδώ και αιώνες. Και είναι χαμένοι γιατί δεν μπορούν να δουν τον πλούτο που περιέχει ένα …πτώμα, έτσι ώστε να φάνε κάτι και αυτοί. Αν πάρεις το κρέας του και το περιποιηθείς κατάλληλα, λέμε τώρα, μπορεί να σε σώσει από την πείνα. Έτσι λοιπόν αν δεις την εκκλησία και ότι αυτή εμπεριέχει, με το κατάλληλο βλέμμα, την δεις δηλαδή όπως είναι, χωρίς τα φτιασίδια της εκκλησιαστικής προπαγάνδας, μπορείς να ωφεληθείς και μάλιστα πολύ.

Το θέμα είναι ότι οι σύγχρονοι άνθρωποι πεινάμε πολύ. Υπάρχουν πολλά …πτώματα για να φάμε, αλλά μια και γεννηθήκαμε εδώ δεν είναι άσχημη ιδέα να τραφούμε από το πτώμα της φάλαινας που το κύμα εξέβρασε στην δική μας ακτή.

Πες μας το μυστικό, μου λέει μια συνάδελφος, πως μπορείς και είσαι τόσο ήρεμος (στην ζούγκλα του σχολείου) –την ίδια απορία είχαν και τα παιδιά: Καλέ κύριε, γιατί δεν θυμώνετε;-. Αν τους έλεγα ότι τρέφομαι από ένα …πτώμα, τι λέτε να μου έλεγαν;