Οι ψευδαισθήσεις της Δύσης

 

Συνέχεια από τα προηγούμενα

Οι κεντρώοι της Δύσης κέρδισαν τον Πρώτο και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και θέλησαν να εξασφαλίσουν ότι τέτοιο κακό δεν θα ξανασυμβεί. Έτσι διαμόρφωσαν ένα θεσμικό και δικαιϊκό πλαίσιο το οποίο θα εξασφάλιζε την ειρήνη σε όλον τον πλανήτη. Το πλαίσιο αυτό βασίστηκε στο ανθρωπολογικό μοντέλο των ευρωπαίων. Οι ευρωπαϊκοί λαοί διαφέρουν μεταξύ τους αλλά …λίγο. Μπορούν εύκολα να βρουν κοινούς τόπους ακόμα και αν υπάρχει μακρά αιματηρή προϊστορία.

Σχεδίασαν λοιπόν ένα κόσμο με βάση αυτήν την λογική. Άμα βάλεις πολλές φυλές στο ίδιο κράτος, τι θα κάνουν στο τέλος θα τα βρούν…Σχεδίασαν σύνορα χωρών που δεν είχαν καμμιά σχέση με την κατάσταση στο έδαφος. Έφτιαξαν και ένα διεθνές δίκαιο, για όλα τα θέματα, κατ’ εικόνα και ομοίωση δική τους. Όσο είχαν από πλευράς ισχύος το πάνω χέρι, γιατί δίκαιο χωρίς αστυνομία να το επιβάλει δεν νοείται, το πράγμα σχεδόν λειτουργούσε. Και λέω σχεδόν γιατί οι ίδιοι οι δυτικοί συχνά παραβίασαν το δικό τους διεθνές δίκαιο.

Μόλις όμως το μερίδιο της Δύσης στην παγκόσμια πίτα ισχύος μειώθηκε τότε φάνηκε η αλήθεια της ζωής. Οι κουλτούρες δημιουργούν διαφορετικούς ανθρώπους που βλέπουν και βιώνουν τον κόσμο με το δικό τους μοναδικό και συχνά ριζικά διαφορετικό τρόπο. Ξέσπασαν πολλοί πόλεμοι, αλλά είναι πόλεμοι διαφορετικοί από τους παλιούς. Δεν είναι πόλεμοι μεταξύ διαφορετικών πολιτικών συστημάτων ούτε μεταξύ πολιτικών ιδεολογιών, είναι πόλεμοι ουσιαστικά μεταξύ διαφορετικών θρησκειών.

Να το ξαναπούμε: δεν είναι οι θρησκείες που καλούν τους πιστούς τους σε πόλεμο. Οι θρησκείες διαμορφώνουν διαφορετικές κουλτούρες και αυτές με την σειρά τους διαφορετικούς ανθρώπους και αυτή η διαφορετικότητα ντύνει με νόμιμα ενδύματα τα υποκρυπτόμενα παιχνίδια ισχύος των τοπικών πολεμαρχών… Κοινώς Ζούγκλα.

Για χιλιετίες τα προβλήματα λύνονταν με σαφή τρόπο. Ο νικητής τα έπαιρνε όλα και ο ηττημένος αν δεν σφαζόταν, ή γινόταν δούλος ή έφευγε μακριά. Στο τέλος η κατάσταση ήταν καθαρή. Αυτήν την σκληρή πραγματικότητα θέλησαν να εξορκίσουν οι δυτικοί κηρύσσοντας τα σύνορα απαραβίαστα και την επίλυση των διαφορών μέσω διεθνών δικαιϊκών θεσμών. Όσο υπήρχε το αντίπαλον δέος αυτά λειτούργησαν τουλάχιστον στον χώρο της Δύσης. Ο υπόλοιπος κόσμος ήταν πολύ μακριά…

Στον χώρο της Ευρώπης κατά την διάρκεια των δύο μεγάλων πολέμων έγιναν πολλές μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, υπό τύπον ανταλλαγής και δημιουργήθηκαν σχετικώς ομοιογενή κράτη εκτός από τα δύο πολυεθνικά, την Γιουγκοσλαβία και την Σοβιετική Ένωση. Στην Γιουγκοσλαβία οι μεγαλύτεροι θυμώμαστε τι έγινε. Στην Σοβιετική ένωση υπήρχε πολλαπλή μίξη πληθυσμών στα διάφορα κράτη που προέκυψαν από την διάλυσή της. Ρώσοι βρέθηκαν να ζουν σε ξένες χώρες και η μαμά Ρωσία δεν το χώνεψε, και πολεμώντας …χώνεψε περιοχές ήσσονος για τους δυτικούς σημασίας, Γεωργία, Αρμενία ίσως και άλλες που δεν γνωρίζω.

Ο παραλογισμός του απαραβίαστου των συνόρων οδήγησε στον παραλογισμό των κατεχόμενων στην Παλαιστίνη και την Κύπρο. Τον χαρακτηρίζω παραλογισμό γιατί η μη αποδοχή της πραγματικότητας επί του εδάφους η οποία διαρκεί πλέον περισσότερο των δύο γενιών στηρίζεται στην φαντασίωση της ύπαρξης ενός δικαίου το οποίο είναι γραμμένο εκεί ψηλά στους ουρανούς και είναι υποχρεωτικό για όλους και το οποίο όμως δεν υπάρχει καμμιά διάθεση κάποιος να το υπερασπιστεί, δηλαδή να πολεμήσει για αυτό. Για τους δυτικούς εκεί ψηλά δεν υπάρχει κάποιος θεός για να το επιβάλει, παρά μόνο η ισχύς τους, την οποία όμως δεν διανοούνται να χρησιμοποιήσουν. Επιπλέον δεν σκέφτονται καθόλου την πιθανότητα κάποιοι άλλοι να πιστεύουν ότι εκεί ψηλά είναι γραμμένο ένα δίκαιο, από τον άλλο δικό τους θεό, ένα δίκαιο διαφορετικό από το δυτικό δίκαιο. 

Τώρα που η ισχύς της Δύσης μειώθηκε αισθητά είμαι βέβαιος ότι το διεθνές δίκαιο θα αντικατασταθεί από κάτι άλλο, από ένα σύνολο επιμέρους τοπικά προσδιορισμένων δίκαιων. Για να φτάσουμε στο σημείο αυτό θα πρέπει να προηγηθούν συγκρούσεις ώστε να βρεθούν τα νέα τοπικά προσδιορισμένα σύνορα. Θα πρέπει να έχουμε πάντα στον νου μας ότι ζωή σημαίνει όριο, σημαίνει σύνορο. Είναι αναπόφευκτο να χυθεί αίμα κυριολεκτικά και μεταφορικά και όπως έχει συμβεί από πάντα στην ανθρώπινη ιστορία, το σημαντικό είναι να μην είσαι το θύμα, γιατί και οι νικητές και οι ηττημένοι έχουν θύματα.

Ευτυχώς στην Κύπρο τα δύο δίκαια, το διεθνές και το (τουρκικό) τοπικό βρήκαν τρόπο να συνυπάρχουν χωρίς να χύνεται αίμα και απλώς οι πολιτικές ηγεσίες κάθε λίγο πετάν τον μουτζούρη, την αποδοχή της πραγματικότητας, στην επόμενη γενιά. Βέβαια ο Ερτογάν φαίνεται ότι αισθάνεται αρκετά ισχυρός και ωθεί τα πράγματα και στην Κύπρο και στο Αιγαίο προς μια εναρμόνιση της κατάστασης στο πεδίο με την νομική της διάσταση, σύμφωνα πάντα με -το δικό του- διεθνές δίκαιο. Αυτό είναι αναπόφευκτο να συμβεί και το μόνο που μπορώ να εύχομαι είναι να μην ζω όταν θα γίνει πράξη. Δεν θέλω να αισθανθώ Ουκρανός ή Παλαιστίνιος και να έχει η Ελλάδα την τύχη της Ουκρανίας ή της Παλαιστίνης… 

Στην καλή εκδοχή θα έχει την τύχη της Κύπρου, θα μάχεται για το -δικό της- διεθνές δίκαιο αλλά θα αποδέχεται στην πράξη το δίκαιο της Τουρκίας. Αυτό νομίζω ότι λέγεται φιλανδοποίηση… Όσοι αμφιβάλλουν, ας αναρωτηθούν πόσοι συμπατριώτες μας θα έστελναν τα παιδιά τους στον πόλεμο και θα δεχόταν να πέσουν πύραυλοι στην αυλή τους για να αποτραπούν τυχόν γεωτρήσεις 20 χιλιόμετρα νοτίως της Κρήτης. Η άλλη πλευρά κάνει τέτοιες κινήσεις και μετρά τακτικά νεκρούς στρατιώτες. Η άλλη πλευρά βλέπει ένα διαφορετικό κόσμο από αυτόν που βλέπει η δική μας και προετοιμάζεται συστηματικά για την επέκταση των συνόρων της σε αυτόν.

Ο Ερτογάν ίσως το σκέπτεται, αλλά ο Πούτιν και η ηγεσία της Χαμάς αισθάνθηκαν αρκετά ισχυροί ώστε να επιχειρήσουν να το επιβάλουν. Ο Πούτιν μοιάζει να το πετυχαίνει, η Χαμάς όμως καταστράφηκε παρασύροντας μαζί της όλους τους κατοίκους της Γάζας. Μπορεί όμως να θυμίσουν στον μέσο ευρωπαίο ότι τα σύνορα δεν είναι απαραβίαστα και χρειάζονται υπεράσπιση…

Συνεχίζεται