Τα καζάνια της κολάσεως

Κάποια μέρα βρέθηκα μέσα στα καζάνια της κόλασης! Για την ακρίβεια δεν ήταν μέρα, αλλά κατά τις 10 το βράδυ.

Ήταν να κάνω μια κάποια χειρουργική επέμβαση. Θα γινόταν λαπαροσκοπικά, θα κρατούσε λίγο και την άλλη μέρα θα έβγαινα από το νοσοκομείο. Μια και θα ήμουν στην Θεσσαλονίκη κανόνισα να κάνω μια σειρά από εργασίες και συναντήσεις. Αφού τακτοποίησα τις λεπτομέρειες, ήρθε η μία το μεσημέρι και με νάρκωσαν για την επέμβαση. Και ώ του θαύματος, όταν ξύπνησα ήμουν ...στην κόλαση.

Ήταν πήχτρα στο σκοτάδι, δεν μπορούσα να αναπνεύσω, υπήρχε κάτι στο μούτρο μου και δεν καταλάβαινα τι, πονούσα φοβερά και ...το χειρότερο δίπλα μου άκουγα κάτι που έκανε θόρυβο, όπως κάνει μια τεράστια κατσαρόλα με νερό που κοχλάζει! Δεν μπόρεσα να μην αυτοσαρκασθώ: είσαι στα καζάνια της κόλασης!

Δεν έπεφτα και πολύ έξω. Κατά την διάρκεια της εγχείρισης, προφανώς από κάποια λάθος κίνηση, τρύπησε το διάφραγμα που χωρίζει τον πνεύμονα από την κοιλιακή χώρα, με αποτέλεσμα να μπει αέρας και να αχρηστευτεί ο αριστερός πνεύμονας, εξου και η δυσκολία στην αναπνοή και μια μάσκα οξυγόνου που κάλυπτε το πρόσωπο και με δυσκόλευε ακόμα περισότερο. Ακόμα όμως είμαστε στον Παράδεισο.

Η κόλαση ήταν ένα σωληνάκι, σκληρό, που η μια άκρη τρυπούσε τα πλευρά μου και έμπαινε στον χώρο του πνεύμονα, η δε άλλη κατέληγε σε μια συσκευή που δημιουργούσε μια χαμηλή υποπίεση ώστε μέσα από το σωληνάκι να αναροφηθεί ο αέρας που εμπόδιζε το πνευμόνι. Το σωληνάκι δημιουργούσε τον αφόρητο πόνο και η συσκευή το καζάνι που έβραζε. Και ήταν κόλαση γιατί συνδυάστηκε με ουρολοίμωξη που αντιμετωπίσθηκε με λανθασμένη αντιβίωση και κράτησε τρεις μέρες!

Ο καημένος έσκουζα, έκλαιγα, φώναζα βοήθεια και οι αθεόφοβες οι νοσοκόμες έλεγαν, ο γιατρός δεν έγραψε κάποιο άλλο παυσίπονο! Και με πιάναν και με κουνούσαν πέρα δώθε, γιατί λέει κινδύνευα, μένοντας ακίνητος, από πνευμονικό οίδοιμα...

Το σωληνάκι ήταν σαν ένα βέλος που μου τρύπησε τον θώρακα. Τα βράδια που δεν μπορούσα να κοιμηθώ, με τον νου μου περιδιάβαινα τα πεδία των μαχών, μετά την μάχη. Έβλεπα τους πληγωμένους στρατιώτες να κείνται κάτω στο χώμα, ο ένας πάνω από τον άλλο και να υποφέρουν τον ίδιο πόνο με τον δικό μου. Σίγουρα πονούσαν περισότερο γιατί είχαν και άλλες πληγές, εμένα όμως μου έφτανε η μία, η δική μου.

Όχι όμως σε ένα περιποιημένο δωμάτιο νοσοκομείου, με την φραντίδα γιατρών και νοσοκόμων, αλλά κάτω στο χώμα κάτω από την καυτό ήλιο ή τον παγερό χειμώνα, χωρίς κανένα να τους φροντίζει, χωρίς καμιά ελπίδα, παρακαλώντας τον θάνατο να έρθει γρήγορα.

Τότε αισθάνθηκα με ιδιαίτερη ένταση ότι το πρόβλημα δεν είναι ο θάνατος, αλλά ο δαιμονικά εξευτελιστικός και βασανιστικός τρόπος που επέρχεται για την συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων. Το έργο των υπερασπιστών του Θεού της αγάπης, θα ήταν πολύ ευκολότερο αν η διαδικασία του θανάτου ήταν λιγότερο απάνθρωπη.

Όμως πολύ συχνά είναι πολύ περισότερο απάνθρωπη από ότι εβίωσα και με τις πενιχρές μου δυνατότητες περιέγραψα. Και αυτή η απανθρωπιά, για μένα, φανερώνει ότι αυτοί που μιλούν για Θεό αγάπης, έχουν χάσει κάτι από την ανθρωπιά τους...

Από την άλλη, ο ίδιος ο οργανισμός μας, προκειμένου να ελαφρύνει την κατάσταση εκλύει χημικά στον εγκέφαλο που δημιουργούν παραισθήσεις... Δεν είναι το ίδιο να προκαλούμε παρόμοιες παραισθήσεις σε καταστάσεις υγείας!

Θάνατος

Αν κάθε είδος πολέμου μου φαίνεται τρομακτικό, ποιο απαίσιος ήταν ο πόλεμος κατά το χρονικό διάστημα μεταξύ των αρχών του 18^ου αιώνα και το τέλος του 19^ου. Δεν γνωρίζω ακριβείς ημερομηνίες, αν και κάποιος ειδικός μπορεί να τις προσδιορίσει με ακρίβεια. Είναι η εποχή που οι στρατιώτες πολεμούσαν με το απλό τουφέκι. Έτσι έγιναν μεγάλοι πόλεμοι, η Γαλλική η Αμερικανική και η Ελληνική επανάσταση και ακόμα περισσότερο οι Ναπολεόντειοι πόλεμοι.

Ο στρατιώτης αυτήν την περίοδο πολεμούσε κυρίως με το τουφέκι με το οποίο μπορούσε να ρίξει μια βολή και στην συνέχεια έπρεπε να το ξαναγεμίσει, με μια διαδικασία που κρατούσε αρκετά και κατά την οποία ήταν εντελώς εκτεθειμένος. Χοντρικά το πράγμα πήγαινε ως εξής: Οι αντίπαλοι στρατοί παρατάσσονταν σε πυκνές γραμμές ο ένας απέναντι στον άλλο και οι στρατιώτες στέκονταν όρθιοι στις γραμμές τους πυροβολώντας τον αντίπαλο. Πυροβολούσαν με διαδοχικές βολές ρίχνοντας στα τυφλά και στο ψαχνό.

Η αντίπαλη παράταξη έπρεπε να δεχθεί την βολή και όσοι επιζούσαν από αυτήν να ανταποδώσει, για να δεχθεί στην συνέχεια την επόμενη ομοβροντία και ούτω καθ’ εξής. Όταν μια παράταξη άρχιζε να εμφανίζει συμπτώματα διάλυσης, τότε αυτή που υπερίσχυε έκανε έφοδο με την λόγχη ή τα σπαθιά και η μάχη μετατρεπόταν σε μάχη σώμα με σώμα.

Φαντασθείτε ένα στρατιώτη σε μια τέτοια μάχη. Κάθεται όρθιος, ακίνητος, ακάλυπτος και εντελώς απροστάτευτος και σημαδεύει απέναντι στον αντίπαλο, στα τυφλά, δεν ξέρει ποιον πυροβολεί, ρίχνει στην μάζα. Ταυτόχρονα ακούει την ομοβροντία από απέναντι και περιμένει να δει αν θα επιζήσει. Αυτός επιζεί, αλλά βλέπει άλλους γύρω του, μπροστά ή πίσω του να πέφτουν και η παράταξή του να αραιώνει… πραγματική σφαγή. Γενναίος ή φοβιτσιάρης, δυνατός ή άρρωστος, πλούσιος ή πτωχός τίποτα δεν έχει σημασία, κάποιος άλλος από απέναντι στοχεύει στην μάζα και όποιον πάρει ο Χάρος! Κάποια στιγμή θα ακούσει την εντολή για την επίθεση, θα βγάλει το σπαθί και θα ορμήσει. Θα πρέπει να αφήσει πίσω του τους νεκρούς ή τραυματισμένους συντρόφους του, να μην επηρεασθεί από τον θάνατό τους και να ορμήσει για να προξενήσει αυτός άλλους θανάτους…

Σφαγή, καθαρή σφαγή, υπήρξαν μάχες που χάθηκαν σε λίγες ώρες, έτσι χωρίς καμιά προφύλαξη δεκάδες χιλιάδες ανθρώπων… Μετά εφευρέθηκαν τα μυδράλια και ο πόλεμος άλλαξε μορφή. Οι στρατιώτες πλέον καλύπτονταν σε χαρακώματα, αλλά και πάλι στην φάση της επίθεσης ήταν πλήρως εκτεθειμένοι, πλην όμως κινούμενοι, όχι ακίνητοι, σταθεροί στόχοι όπως πριν! Και πάλι σφαγή, αλλά πας στο καλό κάτι μπορούσες να κάνεις γι’ αυτό!

Αυτές οι σκέψεις ήρθαν στο μυαλό μου όταν έμαθα για τον θάνατο του πολύ αγαπητού μου φίλου Τάσου. Και αυτός και εγώ και όλοι οι γνωστοί μου είμαστε παρατεταγμένοι, όρθιοι και ακάλυπτοι, μια συμπαγής παράταξη απέναντι στον εχθρό, τον Θάνατο. Κάθε λίγο αυτός πολυβολεί και κανείς μας δεν ξέρει ποιον θα πάρει το νέο βόλι. Ο Τάσος είναι ο πρώτος από την δική μου σειρά και αφού μπήκαμε στο στόχαστρο ένα είναι βέβαιο, ο Θάνατος θα σταματήσει να πυροβολεί μόνο όταν θα πέσει και ο τελευταίος από εμάς.

Είμαστε σε τρις χειρότερη κατάσταση από τους στρατιώτες για τους οποίους μίλησα. Δεν έχουμε καμιά ελπίδα, δεν υπάρχει περίπτωση να κάνουμε έφοδο με εφ’ όπλου λόγχη, δεν υπάρχει περίπτωση νίκης, δεν ξέρουμε καν για πού βαδίζουμε. Το ράδιο αρβύλα μας ενημερώνει διαρκώς αλλά και εντελώς αντιφατικά για τους στόχους, την πορεία, το νόημα του επικείμενου θανάτου μας. Άλλος λέει άλλα και μερικοί τα χάβουν, αλλά το μόνο που ξέρουμε είναι ότι οι τάξεις μας διαρκώς αραιώνουν.

Είμαστε στρατιωτάκια σε ένα μεγάλο πόλεμο, το παιχνίδι της ζωής και του θανάτου, που δεν σταμάτησε ούτε στιγμή αφ’ ότου ξεκίνησε και θα συνεχίζεται πολύ μετά από εμάς…

(Για σκεφτείτε να υπάρχει κάποιος, μερικοί λένε εκεί ψηλά, που να βλέπει την τραγωδία μας…)

Συνεχίζουμε την πορεία κοιτώντας μπροστά. Εις μνήμη των συναγωνιστών και φίλων που προηγήθηκαν από το δικό μας ραντεβού με τον Θάνατο…

Τον Θάνατο δεν μπορούμε να νικήσουμε, η νίκη μας είναι η διαδρομή που κάνουμε και ο χώρος που με την θετική μας δράση αναδημιουργούμε. Ο πόνος, το αίμα και τα δάκρυα που μετατρέπουμε σε τέχνη, σε αγάπη και επιθυμία για περισσότερη ζωή. Νίκη μας είναι το ανυπότακτο, απέναντι στον Θάνατο, φρόνημα!

Καλό ταξίδι Αντιγόνη

Έχω γνωρίσει πολλές γυναίκες, ως κληρικός. Ανάμεσά τους ξεχωρίζω δύο, οι οποίες μου έκαναν ιδιαίτερη εντύπωση, για τον δυναμισμό της προσωπικότητάς τους. Η μία χάθηκε, για μένα, πριν πολλά χρόνια, δεν ξέρω τι απέγινε. Ερχόταν και με έβλεπε από καλοκαίρι σε καλοκαίρι. Το ίδιο συνέβαινε και με την δεύτερη. Για πολλά χρόνια την έβλεπα από καλοκαίρι σε καλοκαίρι, είχαμε όμως και κάποιες ενδιάμεσες επαφές με αλληλογραφία και αργότερα με το e-mail. Πάντα με εντυπωσίαζε με τον δυναμισμό και το ανεξάρτητο πνεύμα της. Αυτήν την ανάμνηση έχω.

Και εχθές, στην διάρκεια μια εξαιρετικά σημαντική συνάντησης, μου τηλεφώνησε ο γαμπρός της για να μου πει ότι η Αντιγόνη πέθανε…

Όταν την πρωτογνώρισα ήταν στην Αγγλία. Έχουν περάσει τόσα χρόνια που δεν θυμάμαι τι ακριβώς έκανε εκεί. Μετά για κάποια χρόνια ερχόταν από την Ολλανδία. Κάποια φορά μου είπε, λέω να πάω στην Νέα Ζηλανδία, να παντρευτώ τον Άλιστερ! Έμεινα, αλλά καθότι μου αρέσουν οι περιπέτειες είχα θετική στάση. Στο πίσω μέρος όμως του μυαλού είπα, θα πας για λίγο και θα γυρίσεις.

Πήγε και δεν γύρισε. Παντρεύτηκε έκανε οικογένεια, προσαρμόστηκε πλήρως, έστησε και μια επιχείρηση στο διαδίκτυο! Ένα καλοκαίρι ήρθε μαζί με τον άνδρα της και το πρώτο της παιδί. Ακόμα θυμάμαι την χαρά που είχα όταν τους είδα…

Μετά …εξαφανίστηκα. Με τον γαμπρό όμως και την αδελφή της συνέχισα να έχω επαφή. Πριν λίγες μέρες συναντηθήκαμε στην Αθήνα και τότε μου είπαν τα καθέκαστα. Η Αντιγόνη είχε επιθετικό καρκίνο. Έκανε κάποιες χημειοθεραπείες, αλλά τις άφησε και στράφηκε σε εναλλακτικές θεραπείες. Έζησε πολύ περισσότερο από όσο προέβλεπαν οι γιατροί.

Ο άνδρας της πούλησε την περιουσία του στην Νέα Ζηλανδία και ήρθε μαζί της και εγκαταστάθηκαν στην πατρίδα της όπου συνέχισαν την σκληρό αγώνα. Έχω ζήσει από πρώτο χέρι, πολλές φορές, τον καρκίνο και ξέρω…

Ελπίζεις μέχρι τελευταίας στιγμής, αλλά τελικά χάνεις, είσαι χαμένος από χέρι… Δεν θέλεις όμως να το δεις, δεν θέλεις να το πιστέψεις.

Ο θάνατος… Καλά να πεθάνεις, να πεθάνεις όμως πάνω στην ακμή της ηλικίας και έχοντας όλες τις υποχρεώσεις σου ανοικτές, να πεθάνει ένας τέτοιος άνθρωπος με τέτοιο τρόπο, έ αυτό δεν το συγχωρώ με τίποτα!

Είμαι άνθρωπος και ως άνθρωπος μόνο ένα πράγμα μπορώ να κάνω: να κλάψω...

Ξέρω ότι πολλοί δεν θέλουν να αποδεχθούν το γεγονός ότι είναι άνθρωποι και πλάθουν ιστορίες για να μην κλάψουν.

Ξέρω επίσης ότι ο πόθος για την ζωή είναι τόσο δυνατός που έχει την ικανότητα να μετασχηματίζεται σε πίστη.

Έρχεται ο θάνατος και διαλύει τις ιστορίες και διαψεύδει την πίστη… Υπάρχουν όμως και άλλες διέξοδοι: π.χ. να κλείσει κανείς τα μάτια…

Επιλογές

Περί ορίων ο λόγος

Βρέθηκα για λίγες μέρες στην Άνδρο, αυτό που λένε για διακοπές. Μια από αυτές πήγα για κολύμπι στην παραλία του Πισολιμνιώνα. Εκείνη την ημέρα είχε ανέμους οκτώ μποφώρ και η παραλία αυτή βρίσκεται προς βορά, κοντά στον γνωστό και τρομερό Κάβο Ντόρο. Πρόκειται για ένα κολπίσκο ο οποίος είναι σχετικά φυλαγμένος από τους βόρειους ανέμους και λίγο πιο πάνω υπάρχει μια μικρή χερσόνησος που τον προστατεύει κάπως από τα μεγάλα κύματα του πελάγους.

Ναι, αλλά εγώ έχω ψώνιο με την θάλασσα και κολυμπάω μεγάλες (σχετικά) αποστάσεις. Για το τωρινό επίπεδο φυσικής κατάστασης μια απόσταση συνολικά 3000 μέτρων είναι μια λογική απόσταση, οπότε κανένας κολπίσκος δεν με χωράει! Οκτώ μποφόρ στο Αιγαίο σημαίνει κοσμοχαλασιά. Όσο κολυμπούσα μέσα στον κόλπο η κοσμοχαλασιά κυκλοφορούσε πάνω από το κεφάλι μου και κατά διαστήματα μου χτυπούσε με δύναμη. Ο αέρας έπαιρνε νερό το σήκωνε ψηλά και το έριχνε πάλι κάτω, σαν να με κτυπούσε δυνατή καταιγίδα.

Όταν όμως βγήκα από τον κόλπο η κοσμοχαλασιά με κατάπιε. Παλιός θαλασσομάχος δεν χαμπάριζα. Κολύμπησα με όλη μου την δύναμη, όχι τόσο την σωματική, σε αυτήν έκανα οικονομία, αλλά την ψυχική. Τα κύματα, ο αέρας, οι στροβιλισμοί του νερού στους βράχους, ο άγριος βυθός που εξαφανιζόταν στο σκοτάδι και εγώ να κολυμπώ διαρκώς αναζητώντας το πιθανό μοιραίο λάθος μου…

Νάναι καλά το Google Earth, και έτσι ξέρω με ακρίβεια τις αποστάσεις που διανύω, αλλά και που βρίσκονται οι επόμενες παραλίες, δεν πάω στα τυφλά. Κολύμπησα λοιπόν μέχρι την επόμενη παραλία και αφού ξεκουράστηκα λίγο επέστρεψα καλύπτοντας μόνο 2400 μέτρα, έκανα οικονομία just in case…

Δεν θα έγραφα τίποτα από αυτά αν δεν πήγαινα ξανά στην ίδια παραλία δύο μέρες μετά, με αέρα έξη μποφόρ. Όλα ήταν ήρεμα και καλά, ξανακολύμπησα την ίδια διαδρομή, άνετα, χαλαρά, επισκέφτηκα το παρακείμενο ιχθυοτροφείο και είδα για πρώτη φορά πως είναι οι κλωβοί που τρέφουν τα ψάρια. Παρεμπιπτόντως με προβλημάτισε έντονα η θέα των τσιπούρων που τρέχαν σαν παλαβές γύρω γύρω μέσα στους κλωβούς. Μήπως άραγε ένα μέρος από το στρες που έχουν μεταφέρεται και σε μας που τις τρώμε; και με τις κότες, τα μοσχάρια ή τα χοιρινά κάτι ανάλογο δεν συμβαίνει; Εν πάση περιπτώσει αφού πήγα στην πιο πέρα παραλία, δεν κόττησα να βγω ευθέως στο πέλαγος, γύρισα πίσω.

Όταν βγήκα έξω, κοίταξα και απόλαυσα την ομορφιά και …άρχισα να σκέπτομαι… Στην πραγματικότητα αυτές οι σκέψεις κρατούν ελάχιστα, θέλει χρόνο να τις κατανοήσω και να τις βάλω σε τάξη. Σκέφτηκα λοιπόν, τι είναι αυτό που με έκανε δυό μέρες πριν να κολυμπήσω με εκείνες τις δραματικές συνθήκες, συνθήκες που μου προξενούσαν έντονο φόβο και άγχος, τι είναι αυτό, που και τόσες άλλες φορές, με κάνει να αψηφώ τον φόβο που αισθάνομαι και να κάνω πράγματα που συνήθως κάνουν τους άλλους να με κοιτούν με απορία.

Και σκέφτηκα ότι είναι η αγάπη των ορίων και της υπέρβασής τους, αυτή που με κάνει να μην σταματώ, κάτι που συμβαίνει με αρκετούς ανθρώπους. Και σκέφτηκα ακόμα, το μυστικό είναι να ξέρεις ότι έχεις όρια, να ξέρεις τα όριά σου, τότε μπορείς να τα υπερβαίνεις με ασφάλεια. Όταν αισθάνεσαι τον εαυτό σου, όταν έχεις καλή σχέση μαζί του, ξέρεις τα όριά του, και ρισκάρεις λίγο παραπάνω και έτσι διαρκώς τα διευρύνεις, διαρκώς προχωράς. Ο φόβος που αισθάνομαι μέσα στην θάλασσα, ή όταν κατεβαίνω το Υμηττό με το ποδήλατο τρέχοντας με 70 Km/h είναι που με κάνει να μην φοβάμαι…

Δεν είναι απλό πράγμα να ξέρεις τα όριά σου. Πρέπει να είσαι σε θέση να ακούς το σώμα και την ψυχή σου, να ξέρεις πότε πρέπει να πεις όχι στις επιθυμίες σου και στους άλλους και να μην ντραπείς να το κάνεις. Να μην διστάζεις να παραδεχθείς τα λάθη σου και να κάνεις τις διορθωτικές κινήσεις που επιβάλουν, να μην εξαρτάσαι από τα όρια και τις δυνατότητες των άλλων. Οι περισσότεροι δεν τα καταφέρνουν και στρέφονται σε άλλους για να τους …ορίσουν. Όταν ζεις στο όριο χαίρεσαι πράγματα που είναι ακατανόητα για τους άλλους. Ζεις την ζωή σου, όποια σου έχει τύχει.

Αυτοί οι οποίοι χρειάζονται άλλους για να τους ορίσουν, δεν ζουν την ζωή τους, αλλά την βλέπουν να περνά από μπροστά τους.

Μερικοί από αυτούς προσπαθούν να την νοηματοδοτήσουν πετώντας πέτρες, ή κατά περίπτωση λάσπη, σε αυτούς που ζουν!

Μπορείτε να φαντασθείτε κάτι πιο τρομακτικό για τις κοινωνίες που εμπνέονται από τον κοινοτισμό, δηλαδή τον ετεροκαθορισμό, από τους ανθρώπους που αγαπούν να ζουν στο όριο;

Ελπίζω να ξαναπάω στην Άνδρο!

Οι εθνικοί μας μύθοι

Πριν λίγες μέρες το STAR έπαιξε την ταινία με τον παράξενο τίτλο: Πριν ο Διάβολος καταλάβει ότι πέθανες. Επειδή θυμήθηκα ότι είχα διαβάσει καλές κριτικές όταν παίχθηκε στους κινηματογράφους, την είδα, και ναι μεν δεν κατάλαβα την σχέση της με το τίτλο, υποθέτω ότι θα ήταν μια ατάκα που δεν την άκουσα, πλην όμως στάθηκε αφορμή για ενδιαφέρουσες σκέψεις.

Η ταινία διηγείται την ιστορία δύο αδελφών οι οποίοι μέσα από μια αλληλουχία αποτυχιών οδηγούνται στην εξουθένωση και την καταστροφή. Καθώς την σκεπτόμουν, μετά το τέλος της, συνειδητοποίησα ότι οι αδελφοί είχαν μπει σε μια ελικοειδή καθοδική κίνηση που αναπόφευκτα τους οδηγούσε στην καταστροφή. Ενώ η ταινία ασχολήθηκε με την πορεία αυτή σκέφτηκα ότι το σημαντικό ήταν ακριβώς λίγο πριν την αφετηρία. Το παιχνίδι παίχθηκε και χάθηκε τότε. Και ενώ η ιστορία της ελικοειδούς πορείας ενείχε πολλές απιθανότητες, η αφετηρία της είναι κάτι το πολύ συνηθισμένο στην ζωή των ανθρώπων.

Μια σειρά λανθασμένων επιλογών ή άλλων καταστάσεων οδήγησε ανεξάρτητα τα δύο αδέλφια σε απόλυτο αδιέξοδο. Αντί λοιπόν να το δουν, να το αποδεχθούν και να κάνουν τις αναγκαίες προσαρμογές και αλλαγές στην ζωή τους, και οι δύο θέλησαν να το ξεφύγουν οργανώνοντας μια φυγή, παράνομη, προς τα εμπρός. Αποτέλεσμα η καταστροφική περιδίνηση. Πάμπολλες φορές οι άνθρωποι βλέπουν το αδιέξοδο στην ζωή τους, αλλά δεν έχουν το θάρρος και την ταπείνωση να το αναγνωρίσουν, να αλλάξουν πορεία. Συνεχίζουν με την πίστη ότι στο τέλος όλα θα πάνε καλά, συνεχίζοντας το λάθος και τελικά συντρίβονται εκτελώντας ανώμαλη προσγείωση.

Αυτή η εικόνα ήρθε στο μυαλό μου. Η απώλεια στήριξης ενός αεροπλάνου. Όταν για κάποιο λόγο συμβεί αυτό, το αεροπλάνο πέφτει ανεξέλεγκτα. Το θέαμα βρίσκεται στην διαδικασία της πτώσης, γι’ αυτό και η ταινία ασχολείται με αυτήν, αλλά το πραγματικά ενδιαφέρον βρίσκεται στα αίτια που οδήγησαν στην απώλεια στήριξης. Δεν έχει νόημα να ψάχνει κανείς γιατί το αεροπλάνο έκανε αυτήν ή την άλλη τούμπα ή γιατί χτύπησε σε αυτό το δένδρο ή το άλλο κτίριο. Αυτά βρεθήκαν απλώς στον δρόμο του.

Κατά σύμπτωση αυτές τις μέρες διάβαζα το Αίνιγμα του Κακού, του κ. Γιανναρά και σκέφτηκα ότι και αυτός σε μια τέτοια περιδίνηση βρίσκεται. Βλέπει το αδιέξοδο αλλά προκειμένου να μην αλλάξει πορεία καταφεύγει σε μια ατέλειωτη σειρά ατοπημάτων, ένας θλιβερός ξεπεσμός… Το τέλος είναι προδιαγραμμένο, είναι θέμα χρόνου.

Κυρίως όμως η εικόνα αυτή με βοήθησε να σχηματοποιήσω και να εκφράσω αυτό που δεν με ικανοποιεί στο βιβλίο για το οποίο έγραφα στην προηγούμενη ανάρτηση. Το Βυζάντιο μετά το 1054 βρίσκεται σε μια πορεία πτωτικής περιδίνησης. Ο κ. Καραμπελιάς περιγράφει αυτήν την περιδίνηση και επαναλαμβάνει κάμποσες φορές την σύγκρουση του Βυζαντίου με την Δύση. Μου δίνει την αίσθηση ότι ευχαριστιέται να λέει ότι η Δύση ρήμαξε το Βυζάντιο, κάτι που είναι αλήθεια. Δίνει όμως ένα τόνο σύγκρουσης ανάμεσα στον κακό, δύση, με το καλό, Βυζάντιο. Όταν όμως συντρίβεται το αεροπλάνο δεν φταίνε τα δένδρα, τα βράχια ή τα κτίρια, που καταστρέφουν το αεροπλάνο, αλλά οι αιτίες που οδήγησαν στην απώλεια στήριξης.

Η αιτία του κακού βρίσκεται πολύ πριν το 1054 και αυτή η οπτική διαφεύγει τελείως του κ. Καραμπελιά. (Θα πω εγώ κακεντρεχώς: γιατί έχει φάει το παραμύθι των νεορθοδόξων!) Αυτήν την διάσταση του θέματος θεωρούσα ότι την βλέπαμε, παράλληλα αλλά σε διαφορετικά επίπεδα, ο κ. Ράμφος και εγώ και έλεγα ότι έχω να πω πράγματα…

Για μια ακόμα φορά υπέστην ανώμαλη προσγείωση. Διάβασα ένα άλλο βιβλίο που με ενθουσίασε αλλά και μου φανέρωσε την αλήθεια: πόσο επαρχιώτες είμαστε οι έλληνες διανοούμενοι. Είναι το βιβλίο του Φιλίπ Νεμό, Τι είναι η Δύση, εκδόσεις Εστία, Αθήνα 2008. Ανάμεσα στα άλλα, τα φοβερά ενδιαφέροντα, είδα γραμμένη και συμπυκνωμένη σε λίγες σειρές όλη την ανάλυση που έχω κατά νου…

Πραγματικά πιστεύω ότι αυτό το βιβλίο θα πρέπει να το διαβάσουν όσοι έχουν απορίες, όσοι δεν αρκούνται στα στερεότυπα. Θα δουν ότι ένα σωρό εθνικά αυτονόητα δεν είναι καθόλου αυτονόητα, έχουν και την εντελώς αντίθετη ανάγνωση.

Ναι, (ανάμεσα στα άλλα) η ορθόδοξη εκκλησία, με την πρακτική και την θεωρία της, είναι αυτή που “κατέρριψε” την ελληνική μεσαιωνική κοινωνία, είναι αυτή που την καταδίκασε στην μακροχρόνια δουλεία.

Αν κάποτε θελήσω και μπορέσω να διηγηθώ αυτήν την ιστορία, θα χρωστώ χάρη στον κ. Καραμπελιά, γιατί με πολύ κόπο μάζεψε όλο το σχετικό αποδεικτικό ιστορικό υλικό.