Οι εθνικοί μας μύθοι

Πριν λίγες μέρες το STAR έπαιξε την ταινία με τον παράξενο τίτλο: Πριν ο Διάβολος καταλάβει ότι πέθανες. Επειδή θυμήθηκα ότι είχα διαβάσει καλές κριτικές όταν παίχθηκε στους κινηματογράφους, την είδα, και ναι μεν δεν κατάλαβα την σχέση της με το τίτλο, υποθέτω ότι θα ήταν μια ατάκα που δεν την άκουσα, πλην όμως στάθηκε αφορμή για ενδιαφέρουσες σκέψεις.

Η ταινία διηγείται την ιστορία δύο αδελφών οι οποίοι μέσα από μια αλληλουχία αποτυχιών οδηγούνται στην εξουθένωση και την καταστροφή. Καθώς την σκεπτόμουν, μετά το τέλος της, συνειδητοποίησα ότι οι αδελφοί είχαν μπει σε μια ελικοειδή καθοδική κίνηση που αναπόφευκτα τους οδηγούσε στην καταστροφή. Ενώ η ταινία ασχολήθηκε με την πορεία αυτή σκέφτηκα ότι το σημαντικό ήταν ακριβώς λίγο πριν την αφετηρία. Το παιχνίδι παίχθηκε και χάθηκε τότε. Και ενώ η ιστορία της ελικοειδούς πορείας ενείχε πολλές απιθανότητες, η αφετηρία της είναι κάτι το πολύ συνηθισμένο στην ζωή των ανθρώπων.

Μια σειρά λανθασμένων επιλογών ή άλλων καταστάσεων οδήγησε ανεξάρτητα τα δύο αδέλφια σε απόλυτο αδιέξοδο. Αντί λοιπόν να το δουν, να το αποδεχθούν και να κάνουν τις αναγκαίες προσαρμογές και αλλαγές στην ζωή τους, και οι δύο θέλησαν να το ξεφύγουν οργανώνοντας μια φυγή, παράνομη, προς τα εμπρός. Αποτέλεσμα η καταστροφική περιδίνηση. Πάμπολλες φορές οι άνθρωποι βλέπουν το αδιέξοδο στην ζωή τους, αλλά δεν έχουν το θάρρος και την ταπείνωση να το αναγνωρίσουν, να αλλάξουν πορεία. Συνεχίζουν με την πίστη ότι στο τέλος όλα θα πάνε καλά, συνεχίζοντας το λάθος και τελικά συντρίβονται εκτελώντας ανώμαλη προσγείωση.

Αυτή η εικόνα ήρθε στο μυαλό μου. Η απώλεια στήριξης ενός αεροπλάνου. Όταν για κάποιο λόγο συμβεί αυτό, το αεροπλάνο πέφτει ανεξέλεγκτα. Το θέαμα βρίσκεται στην διαδικασία της πτώσης, γι’ αυτό και η ταινία ασχολείται με αυτήν, αλλά το πραγματικά ενδιαφέρον βρίσκεται στα αίτια που οδήγησαν στην απώλεια στήριξης. Δεν έχει νόημα να ψάχνει κανείς γιατί το αεροπλάνο έκανε αυτήν ή την άλλη τούμπα ή γιατί χτύπησε σε αυτό το δένδρο ή το άλλο κτίριο. Αυτά βρεθήκαν απλώς στον δρόμο του.

Κατά σύμπτωση αυτές τις μέρες διάβαζα το Αίνιγμα του Κακού, του κ. Γιανναρά και σκέφτηκα ότι και αυτός σε μια τέτοια περιδίνηση βρίσκεται. Βλέπει το αδιέξοδο αλλά προκειμένου να μην αλλάξει πορεία καταφεύγει σε μια ατέλειωτη σειρά ατοπημάτων, ένας θλιβερός ξεπεσμός… Το τέλος είναι προδιαγραμμένο, είναι θέμα χρόνου.

Κυρίως όμως η εικόνα αυτή με βοήθησε να σχηματοποιήσω και να εκφράσω αυτό που δεν με ικανοποιεί στο βιβλίο για το οποίο έγραφα στην προηγούμενη ανάρτηση. Το Βυζάντιο μετά το 1054 βρίσκεται σε μια πορεία πτωτικής περιδίνησης. Ο κ. Καραμπελιάς περιγράφει αυτήν την περιδίνηση και επαναλαμβάνει κάμποσες φορές την σύγκρουση του Βυζαντίου με την Δύση. Μου δίνει την αίσθηση ότι ευχαριστιέται να λέει ότι η Δύση ρήμαξε το Βυζάντιο, κάτι που είναι αλήθεια. Δίνει όμως ένα τόνο σύγκρουσης ανάμεσα στον κακό, δύση, με το καλό, Βυζάντιο. Όταν όμως συντρίβεται το αεροπλάνο δεν φταίνε τα δένδρα, τα βράχια ή τα κτίρια, που καταστρέφουν το αεροπλάνο, αλλά οι αιτίες που οδήγησαν στην απώλεια στήριξης.

Η αιτία του κακού βρίσκεται πολύ πριν το 1054 και αυτή η οπτική διαφεύγει τελείως του κ. Καραμπελιά. (Θα πω εγώ κακεντρεχώς: γιατί έχει φάει το παραμύθι των νεορθοδόξων!) Αυτήν την διάσταση του θέματος θεωρούσα ότι την βλέπαμε, παράλληλα αλλά σε διαφορετικά επίπεδα, ο κ. Ράμφος και εγώ και έλεγα ότι έχω να πω πράγματα…

Για μια ακόμα φορά υπέστην ανώμαλη προσγείωση. Διάβασα ένα άλλο βιβλίο που με ενθουσίασε αλλά και μου φανέρωσε την αλήθεια: πόσο επαρχιώτες είμαστε οι έλληνες διανοούμενοι. Είναι το βιβλίο του Φιλίπ Νεμό, Τι είναι η Δύση, εκδόσεις Εστία, Αθήνα 2008. Ανάμεσα στα άλλα, τα φοβερά ενδιαφέροντα, είδα γραμμένη και συμπυκνωμένη σε λίγες σειρές όλη την ανάλυση που έχω κατά νου…

Πραγματικά πιστεύω ότι αυτό το βιβλίο θα πρέπει να το διαβάσουν όσοι έχουν απορίες, όσοι δεν αρκούνται στα στερεότυπα. Θα δουν ότι ένα σωρό εθνικά αυτονόητα δεν είναι καθόλου αυτονόητα, έχουν και την εντελώς αντίθετη ανάγνωση.

Ναι, (ανάμεσα στα άλλα) η ορθόδοξη εκκλησία, με την πρακτική και την θεωρία της, είναι αυτή που “κατέρριψε” την ελληνική μεσαιωνική κοινωνία, είναι αυτή που την καταδίκασε στην μακροχρόνια δουλεία.

Αν κάποτε θελήσω και μπορέσω να διηγηθώ αυτήν την ιστορία, θα χρωστώ χάρη στον κ. Καραμπελιά, γιατί με πολύ κόπο μάζεψε όλο το σχετικό αποδεικτικό ιστορικό υλικό.

Το 1204 και εμείς

Η βυζαντινή ιστορία είναι για μένα νεανικός έρωτας που ανανεώθηκε αυτήν την χρονιά καθώς την δίδαξα στο σχολείο. Τώρα λοιπόν που είπα να είμαι χαλαρός, μου δόθηκε η ευκαιρία να διαβάσω κάποια σχετικά βιβλία και ανάμεσά τους το βιβλίο του κ. Γ. Καραμπελιά το 1204 και η Διαμόρφωση του Νεώτερου Ελληνισμού. Μου φάνηκε σημαντικό βιβλίο και για το πλήθος των πληροφοριών που παραθέτει και για την κεντρική του θέση, ότι ο νεώτερος και συμπληρώνω εγώ σύγχρονος ελληνισμός κατάγεται άμεσα από την Ύστερη Βυζαντινή περίοδο. Αυτήν την άποψη την ασπάζομαι πλήρως και όπως έχω γράψει, θεωρώ το Βυζάντιο ως την ελληνική κοινωνία του μεσαίωνα.

Φαίνεται ότι έχω χάσει επεισόδια στις διαμάχες των ιστορικών, γιατί ο κ. Καραμπελιάς αγωνίζεται να δείξει θέσεις που για μένα (με βάση τα διαβάσματα που είχα κάνει) είναι αυτονόητες. Για μένα είναι δεδομένο το γεγονός ότι το Βυζάντιο δεν καταστράφηκε από τους Τούρκους αλλά από τους Φράγκους. Πλην όμως αυτό δεν μπορεί να είναι αιτία να εχθρεύομαι τους σύγχρονους απογόνους των Φράγκων! Και ο κ. Καραμπελιάς μου έδωσε την αίσθηση ότι προβάλει αυτήν την άποψη για να προτρέψει τους σύγχρονους Έλληνες να μην εμπιστεύονται ή συμπαθούν την Δύση. Δεν μου φαίνεται αυτό σωστό.

Μου άρεσε πολύ το γεγονός ότι δεν χαρίζει το Βυζάντιο στους εκκλησιαστικούς. Το Βυζάντιο δεν ήταν μόνο Ορθοδοξία αλλά δεν μπορεί κανείς να το καταλάβει αν δεν γνωρίσει την Ορθοδοξία και σε αυτό είχε σημαντικό έλλειμμα ο συγγραφέας. Για την ακρίβεια παίρνει σαν δεδομένες κάποιες νεοορθόδοξες ερμηνείες που όμως σηκώνουν πολύ συζήτηση.

Προσπαθεί να ανιχνεύσει την εξέλιξη των ιδεών που διαμόρφωσαν την βυζαντινή κοινωνία αλλά ο έντονος, ελάχιστα συγκαλυμμένος, αντιδυτικισμός του και η περί τα θεολογικά ουσιαστική άγνοια, τον οδηγούν σε απόψεις που κατά την γνώμη μου είναι ανεδαφικές ή εσφαλμένες. Πολύ θα ήθελα να μου δοθεί η ευκαιρία να τις συζητήσω με την σοβαρότητα και την επιχειρηματολογία που …τις αξίζουν.

Γιατί άσχετα με το αν συμφωνώ ή όχι, για μένα είναι κύρια προτεραιότητα για την ομαλή εξέλιξη του σύγχρονου ελληνισμού, να αναγνωρίσει τις επιβιώσεις του παρελθόντος στο παρόν και να τις δει κριτικά, ούτε δοξαστικά ούτε περιφρονητικά. Βέβαια όχι στα πλαίσια κάποιας εθνικής ή άλλης προπαγάνδας.

Θα ευχόμουν από τα βάθη της καρδιάς μου, νεώτεροι ερευνητές που δεν έχουν θητεύσει σε διάφορους –ισμούς να μελετήσουν, με αγάπη, το παρελθόν μας.

Η ζωή και η σωτηρία της

Η τελευταία φράση της προηγούμενης ανάρτησης είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και έτσι φυσιολογικά πρέπει να πω κάτι περισσότερο.

«Γιατί “σωτηρία” ίσον άρνηση της ζωής.»

Τι είναι η ζωή, και γιατί η σωτηρία της την καταστρέφει; Μερικά ερωτήματα για τα οποία κανείς, και εγώ ανάμεσα στους άλλους, μπορεί να μιλά ατέλειωτα. Όποιος διαβάζει λίγο προσεκτικά αυτό το μπλογκ καταλαβαίνει ότι δεν κάνω μεγάλες αναλύσεις, αλλά θέτω ερωτήματα και λέω απόψεις που έχουν σαν πρόθεση να κάνουν τον αναγνώστη να σκεφτεί. Να κατανοήσει ότι διάφορα αυτονόητα δεν είναι καθόλου αυτονόητα και να αναζητήσει ο ίδιος απαντήσεις. Στα σεμινάρια που έκανα τους δύο χειμώνες που πέρασαν έδωσα στους παρόντες και συγκεκριμένα εργαλεία για να οικοδομήσουν τις δικές τους απαντήσεις. Απαντήσεις που μπορούν να κινούνται σε διαμετρικά αντίθετες κατευθύνσεις. Εν καιρώ θα παρουσιάσω αναλυτικά και συστηματικά όλα αυτά. Να συμπληρώσω λέγοντας ότι μπορώ να είμαι βέβαιος ότι κάτι είναι λάθος, χωρίς να ξέρω με βεβαιότητα το τι είναι σωστό. Γιατί είναι πολύ πιο εύκολος ο έλεγχος του λάθους από την φανέρωση του σωστού.

Τι σημαίνει λοιπόν “να ζω την ζωή μου”; Πρωταρχικά σημαίνει ότι αποδέχομαι την ζωή μου, αυτό που κάνω μου αρέσει, το θέλω, το αγαπώ. Αναζητώ την ψυχική και συναισθηματική πληρότητα μέσα στην ζωή μου, μέσα σε αυτό που με περιβάλει. Μα βέβαια η ζωή μου είναι γεμάτη από πράγματα που δεν τα θέλω, δεν μου αρέσουν, δεν τα αγαπώ. Δεν πιέζω τον εαυτό μου να φανεί ότι του αρέσουν ή τα θέλει ή τα αγαπά. Όχι, δεν αγαπώ τους εχθρούς μου! Αναγνωρίζω τα σκοτεινά στοιχεία της ζωής μου και κάνω ότι μπορώ για να τα περιορίσω. Δεν μένω όμως μόνο σε αυτό. Φροντίζω να πλουτίσω την ζωή μου με πράγματα άλλα, που μου αρέσουν, που τα θέλω, που τα αγαπώ. Την προσοχή μου την δίνω σε αυτά, και η ζωή η ίδια μου δίνει πολλά τέτοια στοιχεία.

Αναλαμβάνω την ευθύνη όχι την υπευθυνότητα, για τα αρνητικά και στρέφομαι στα θετικά, τα καλλιεργώ, τα αναπτύσσω, φροντίζω αυτά να δίνουν τον τόνο στην ζωή μου και περιορίζω στο ελάχιστο δυνατόν την επίδραση των αρνητικών. Όλα στηρίζονται στην αποδοχή, σε όλο της το βάθος, της πραγματικότητάς μου, της θετικής και της αρνητικής και την ολόθυμη συνεργασία μου με αυτήν. Δεν είναι τόσο απλό αυτό…

Τι είναι η σωτηρία; Η αντίληψη ότι πρέπει να αλλάξει ριζικά η ζωή μου. Ότι πρέπει να βρω την μαγική συνταγή που θα κάνει τα πράγματα διαφορετικά, και τότε θα εξαφανισθούν τα αρνητικά και μείνουν μόνο τα θετικά. Η σωτηρία είχε, έχει και θα έχει δύο όψεις, την θρησκευτική και την πολιτική. Η ανθρωπότητα έχει πιστέψει κατά καιρούς και τις δύο και έχει κάνει σοβαρές επενδύσεις προσδοκώντας αυτές τις σωτηρίες. Το αποτέλεσμα είναι εντελώς απογοητευτικό, αλλά δεν είναι εύκολο κανείς να παραιτηθεί από τις προσδοκίες του. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις οι δύο διανοούμενοι που ανέφερα και στάθηκαν αφορμή για αυτές τις σκέψεις. Καταλαβαίνουν τα αδιέξοδα της πολιτικής και της θρησκείας, αλλά δεν μπορούν να παραιτηθούν από την προσδοκία μια νέας σωτηρίας. Θεωρούν ότι επειδή δίνουν νέα ονόματα λένε κάτι νέο. Δικαίωμά τους.

Το πρόβλημα κατά την γνώμη μου είναι η ελλιπής αφομοίωση των γνώσεων που μας προσφέρει η επιστήμη. Ο κόσμος, η ζωή, ο άνθρωπος και οι κοινωνίες είναι εξαιρετικά πολύπλοκα και χαοτικά συστήματα και δεν είναι δυνατόν να βρεθούν λύσεις συμπαγείς και γενικής ισχύος. Δεν υπάρχει σωτηρία, δεν υπήρξε ποτέ σωτηρία, αλλά διαρκής αγώνας για βελτίωση της υπάρχουσας κατάστασης. Αυτός ο αγώνας είναι σκληρός, δύσκολος και απαιτεί ενήλικα άτομα. Στις μη δυτικές κοινωνίες οι ανήλικοι περισσεύουν γι’ αυτό και κοινωνίες αυτές είναι κοινωνίες που προσδοκούν την σωτηρία και αναμένουν σωτήρες. Το να είναι κανείς ενήλικος ή ανήλικος δεν έχει σχέση με την ηλικία, την μόρφωση και την κοινωνική θέση…

Πάνω από όλα είναι θέμα κουλτούρας και ο νοών νοείτο!

Για ...την σωτηρία του κόσμου

Αυτές τις μέρες διάβασα το βιβλίο του κ. Καραμπελιά Η Θεμελιώδης Παρέκκλιση. Τον συγγραφέα ως όνομα τον είχα ακουστά, αλλά πρώτη φορά διάβασα κάποιο βιβλίο του. Μου έδωσε λοιπόν την αφορμή να σκεφτώ κάποια πράγματα και να θέλω να γράψω κάτι σχετικά.

Το βιβλίο αυτό καταπιάνεται με υπερβολικά (θα έλεγα) θέματα και αντικείμενα και έτσι με πολλά θα συμφωνήσω και σε άλλα θα διαφωνήσω, όπως είναι φυσικό. Κάτι τέτοιο όμως για μένα δεν έχει και τόση σημασία. Δεν βρίσκω κάτι το ενδιαφέρον στο αν ο Μέσκος και ο Καραμπελιάς συμφωνούν ή διαφωνούν σε κάτι. Υπάρχουν όμως μερικά άλλα ενδιαφέροντα θέματα τα οποία περισσότερο τα αισθάνθηκα παρά τα ανακάλυψα με την λογική κριτική.

Αυτονοήτως είμαστε συνάδελφοι εν …τη μεταμελεία! Δεν έχω γνώσεις για την μαρξιστική σκέψη και βιβλιογραφία για να κρίνω τα λεγόμενα από τον συγγραφέα, πλην όμως δεν δυσκολεύομαι να αναγνωρίσω το γεγονός ότι η μαρξιστική ορθοδοξία ακολουθεί τους δρόμους της χριστιανικής ορθοδοξίας προκειμένου να αποφύγει την κριτική. Αισθάνθηκα δικαιωμένος για την άποψή μου, ότι η χριστιανική εκκλησία κάνει ότι κάνουν και όλα τα άλλα κλειστά ιδεολογικά συστήματα. Και ο κ. Καραμπελιάς φαίνεται να διακρίνει την βαθειά σχέση κομμουνισμού και (ορθόδοξου) χριστιανισμού.

Από την κριτική όμως που κάνει στην μαρξιστική ορθοδοξία αισθάνομαι ότι είναι συνάδελφος …του κ. Γιανναρά. Όπως ο κ. Γιανναράς αρνείται τον χριστιανισμό αλλά προσπαθεί να σώσει τον Χριστό, έτσι και ο κ. Καραμπελιάς αρνείται τον μαρξισμό αλλά προσπαθεί να σώσει τον Μάρξ!

Οι παράλληλοι δρόμοι των κ. Γιανναρά και Καραμπελιά δεν σταματούν μόνο σε αυτό. Κοινό τους στοιχείο είναι η έχθρα προς την Δύση η οποία συνδυάζεται με μια ευρύτατη χρήση επιστημονικών και τεχνολογικών αναφορών που όμως φανερώνουν την αδυναμία και των δύο να αφομοιώσουν και να εσωτερικεύσουν το σύγχρονο επιστημονικό και τεχνολογικό γίγνεσθαι. Όσο για αυτό έχω αρκετές γνώσεις για να το ισχυρισθώ.

Μέσα από έντονα αντιφατικές και αλληλοαναιρούμενες πορείες και οι δύο περιγράφουν με ζοφερά χρώματα τα αδιέξοδα της Δύσης και μας προτείνουν την μόνη οδό σωτηρίας. Ο καθένας διαφορετική, αλλά εντούτοις μοναδική, αποκλειστική. Και οι δύο επίσης κρατούν για τους δικούς τους πρωτεύοντες ρόλους. Χωρίς τον Μάρξ και την Ελλάδα ο ένας, χωρίς τον Χριστό και την Ελλάδα ο άλλος, σωτηρία δεν υπάρχει…

Προσωπικά κόλλησα σε αυτήν την απορία: Τι μανία είναι αυτή, να αγωνίζονται οι άνθρωποι για την …σωτηρία του κόσμου!

Και καλά, στο παρελθόν που δεν ξέραμε πολλά, μπορούσαμε να φτιάξουμε (κατά φαντασίαν βέβαια) μια συνταγή που θα έσωζε τον κόσμο. Αλλά να επιμένουμε να κάνουμε το ίδιο, σε μια εποχή που έχει γίνει αντιληπτό ότι ο κόσμος υπάρχει γιατί ακριβώς …δεν υπάρχει σωτηρία!

Σκεφτείτε λιγάκι τι σημαίνει εξέλιξη, είτε δια της φυσικής επιλογής είτε με όποιον άλλον τρόπο θέλετε, θυμηθείτε που οδήγησαν οι πάσης φύσεως σωτήρες, διαβάστε για το χάος και την πολυπλοκότητα στην φύση και την ζωή, την εγγενή αντιφατικότητα και καταστροφικότητα που κυριαρχούν στο σύμπαν και θα αντιληφθείτε ότι η “σωτηρία” αφορά άλλους, όχι τους κατοίκους του πλανήτη Γη!

Γιατί “σωτηρία” ίσον άρνηση της ζωής.

Οι κόρνες και τα τύμπανα και …η ζωή

Είχα την τύχη (καλά δεν έγινε κατά λάθος, το επιδίωξα) να παρακολουθήσω την συναυλία που δόθηκε στο Ηρώδειο, την Δευτέρα 29/6 το βράδυ, με την συμφωνική ορχήστρα της Σκάλας του Μιλάνου υπό την διεύθυνση του ισραηλινού (τελικά) μαέστρου Μπαρεμπόυμ που διηύθυνε το τρίτο κονσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του Μπετόβεν και την Φανταστική συμφωνία του Μπερλιόζ.

Το Ηρώδειο είναι ούτως ή άλλως ένας χώρος φανταστικός γίνεται όμως μαγικός όταν είναι εκδήλωση κλασσικής μουσικής. Γιατί απλά δεν υπάρχουν μεγάφωνα ηχεία και ενισχυτές. Γιατί μόνο το κράτημα και της αναπνοής σώζει τα πράγματα. Και η συναυλία αυτή ήταν μαγική κάτι που είμαι βέβαιος ότι το βίωσαν όλοι οι, χιλιάδες, παρευρισκόμενοι. Τα μουσικά κομμάτια ήταν κορυφαίες εκφράσεις του μουσικού ρομαντισμού, αλλά δεν ήταν αυτό. Ήταν ο μαέστρος.

Έχω παρακολουθήσει πολλές συναυλίες συμφωνικής μουσικής, σταδιακά κατάλαβα ποια είναι η σημασία του μαέστρου και της ενορχήστρωσης. Αυτός ο μαέστρος είχε μια λεπτότητα, κι ας ήταν χοντρός, μια ευαισθησία που κυριολεκτικά συγκλόνιζε. Και όταν έπαιζε το πιάνο και με τον τρόπο που συγχρόνιζε την ορχήστρα. Ο γλυκύτατος ήχος των πνευστών, δυστυχώς δεν ξέρω τίνος ακριβώς οργάνου, θα μου μείνει αξέχαστος σε όλη μου την ζωή… Δεν γράφω όμως για να πω αυτά, μια και άλλοι μπορούν να τα πουν πολύ καλύτερα.

Είχα την τύχη, και βέβαια όχι κατά τύχη, να βλέπω την ορχήστρα από πολύ κοντά. Να βλέπω την έκφραση του μαέστρου αλλά και των μουσικών και για (πράγματι) πολλοστή φορά να κάνω τις ίδιες σκέψεις. Μόνο που τώρα, καθώς το οπτικό ερέθισμα ήταν πιο έντονο, οι άνθρωποι ήταν εντελώς μπροστά μου, και οι σκέψεις πιο έντονες.

Είμαι πρακτικός άνθρωπος και λέω: το 50% των μελών της ορχήστρας παίζει το πολύ στο 10% του έργου. Δεν πρόκειται για μια μεγάλη σπατάλη; Ένα σωρό πνευστά, μεγάλα και τρανά και ακόμα μεγαλύτερα κρουστά, χρυσές άρπες και εγώ δεν ξέρω τι άλλα, δηλαδή πλήθος μουσικοί, κάθονται υπομονετικά την ώρα που τα βιολιά και τα άλλα έγχορδα χύνουν ποτάμι τον ιδρώτα, και κάποιες ξαφνικές στιγμές σηκώνονται και …ξεφωνίζουν τον δικό τους ήχο και αμέσως μετά πάλι κάθονται και πάει λέγοντας.

Ε λοιπόν αυτήν την φορά το μυαλό μου πήρε μερικές στροφές παραπάνω, καθώς θυμήθηκα τον όρο junk DNA. Το οφείλω μάλλον στην εξαιρετική ενορχήστρωση καθώς ένοιωσα την ποιότητα της ορχήστρας και του μαέστρου. Δεν είναι εύκολο να περιγράψω τις σκέψεις, γιατί αυτές γίνονται όχι με λογική αλλά ενορατική-διαισθητική μορφή. Ας πούμε ότι αναρωτήθηκα, αν έλειπαν όλοι αυτοί, θα μπορούσε να υπάρχει το έργο; Όχι βέβαια. Και αν δεν ήταν άψογοι, δηλαδή ιδιαίτερα εκπαιδευμένοι και ικανοί θα μπορούσε το τελικό αποτέλεσμα να είναι άψογο; Στ’ αλήθεια πόσες φορές στο παρελθόν δεν έχω ενοχληθεί από τα άσχετα κραξίματα των πνευστών ή τα ασύγχρονα κτυπήματα των κρουστών;

Μια σπουδαία ορχήστρα είναι σπουδαία όχι όταν έχει σπουδαίους μουσικούς για το 90% της μουσικής αλλά και όταν έχει σπουδαίους αυτούς τους πολλούς που παίζουν τόσο λίγο! Και συνέχισα, γιατί το μυαλό μου δεν σταματά αν δεν φθάσει στο τέλος, έτσι δεν συμβαίνει και στην ζωή μας; Τι είναι το junk DNA; μας έλεγαν, παλιότερα, οι βιολόγοι ότι είναι άχρηστο DNA που όμως τώρα μαθαίνουμε ότι μόνο άχρηστο δεν είναι. Τι είναι το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μας; Άχρηστο, ανόητο, παράλογο ίσως μας φαίνεται και περιττό. Λίγες οι στιγμές που αξίζουν.

Προχθές το βράδυ συνειδητοποίησα με ιδιαίτερη καθαρότητα το πόσο λάθος είναι αυτή η αντίληψη και το κυριότερο, το πόσο καταστροφικό είναι αυτό για την ποιότητα της ζωής των περισσοτέρων ανθρώπων. Οι περισσότεροι από εμάς προσέχουν τα σημαντικά και αδιαφορούν για τα …μικρά. Και όμως αυτά τα μικρά είναι που δίνουν τον τόνο στην ζωή μας, από αυτά εξαρτάται η ποιότητά της, το αν θα είμαστε ευτυχείς και ισορροπημένοι για να μην αναφερθώ στην υγεία μας.

Επιτυχημένος είναι αυτός που καταφέρνει, σαν τον προχθεσινό μαέστρο να εναρμονίζει τα μεγάλα με τα μικρά, τα ασήμαντα με τα σημαντικά, τα υψηλά με τα ταπεινά…

Να ζει!

Οι έμποροι των υψηλών λυμαίνονται την ζωή!