Είχα την τύχη (καλά δεν έγινε κατά λάθος, το επιδίωξα) να παρακολουθήσω την συναυλία που δόθηκε στο Ηρώδειο, την Δευτέρα 29/6 το βράδυ, με την συμφωνική ορχήστρα της Σκάλας του Μιλάνου υπό την διεύθυνση του ισραηλινού (τελικά) μαέστρου Μπαρεμπόυμ που διηύθυνε το τρίτο κονσέρτο για πιάνο και ορχήστρα του Μπετόβεν και την Φανταστική συμφωνία του Μπερλιόζ.
Το Ηρώδειο είναι ούτως ή άλλως ένας χώρος φανταστικός γίνεται όμως μαγικός όταν είναι εκδήλωση κλασσικής μουσικής. Γιατί απλά δεν υπάρχουν μεγάφωνα ηχεία και ενισχυτές. Γιατί μόνο το κράτημα και της αναπνοής σώζει τα πράγματα. Και η συναυλία αυτή ήταν μαγική κάτι που είμαι βέβαιος ότι το βίωσαν όλοι οι, χιλιάδες, παρευρισκόμενοι. Τα μουσικά κομμάτια ήταν κορυφαίες εκφράσεις του μουσικού ρομαντισμού, αλλά δεν ήταν αυτό. Ήταν ο μαέστρος.
Έχω παρακολουθήσει πολλές συναυλίες συμφωνικής μουσικής, σταδιακά κατάλαβα ποια είναι η σημασία του μαέστρου και της ενορχήστρωσης. Αυτός ο μαέστρος είχε μια λεπτότητα, κι ας ήταν χοντρός, μια ευαισθησία που κυριολεκτικά συγκλόνιζε. Και όταν έπαιζε το πιάνο και με τον τρόπο που συγχρόνιζε την ορχήστρα. Ο γλυκύτατος ήχος των πνευστών, δυστυχώς δεν ξέρω τίνος ακριβώς οργάνου, θα μου μείνει αξέχαστος σε όλη μου την ζωή… Δεν γράφω όμως για να πω αυτά, μια και άλλοι μπορούν να τα πουν πολύ καλύτερα.
Είχα την τύχη, και βέβαια όχι κατά τύχη, να βλέπω την ορχήστρα από πολύ κοντά. Να βλέπω την έκφραση του μαέστρου αλλά και των μουσικών και για (πράγματι) πολλοστή φορά να κάνω τις ίδιες σκέψεις. Μόνο που τώρα, καθώς το οπτικό ερέθισμα ήταν πιο έντονο, οι άνθρωποι ήταν εντελώς μπροστά μου, και οι σκέψεις πιο έντονες.
Είμαι πρακτικός άνθρωπος και λέω: το 50% των μελών της ορχήστρας παίζει το πολύ στο 10% του έργου. Δεν πρόκειται για μια μεγάλη σπατάλη; Ένα σωρό πνευστά, μεγάλα και τρανά και ακόμα μεγαλύτερα κρουστά, χρυσές άρπες και εγώ δεν ξέρω τι άλλα, δηλαδή πλήθος μουσικοί, κάθονται υπομονετικά την ώρα που τα βιολιά και τα άλλα έγχορδα χύνουν ποτάμι τον ιδρώτα, και κάποιες ξαφνικές στιγμές σηκώνονται και …ξεφωνίζουν τον δικό τους ήχο και αμέσως μετά πάλι κάθονται και πάει λέγοντας.
Ε λοιπόν αυτήν την φορά το μυαλό μου πήρε μερικές στροφές παραπάνω, καθώς θυμήθηκα τον όρο junk DNA. Το οφείλω μάλλον στην εξαιρετική ενορχήστρωση καθώς ένοιωσα την ποιότητα της ορχήστρας και του μαέστρου. Δεν είναι εύκολο να περιγράψω τις σκέψεις, γιατί αυτές γίνονται όχι με λογική αλλά ενορατική-διαισθητική μορφή. Ας πούμε ότι αναρωτήθηκα, αν έλειπαν όλοι αυτοί, θα μπορούσε να υπάρχει το έργο; Όχι βέβαια. Και αν δεν ήταν άψογοι, δηλαδή ιδιαίτερα εκπαιδευμένοι και ικανοί θα μπορούσε το τελικό αποτέλεσμα να είναι άψογο; Στ’ αλήθεια πόσες φορές στο παρελθόν δεν έχω ενοχληθεί από τα άσχετα κραξίματα των πνευστών ή τα ασύγχρονα κτυπήματα των κρουστών;
Μια σπουδαία ορχήστρα είναι σπουδαία όχι όταν έχει σπουδαίους μουσικούς για το 90% της μουσικής αλλά και όταν έχει σπουδαίους αυτούς τους πολλούς που παίζουν τόσο λίγο! Και συνέχισα, γιατί το μυαλό μου δεν σταματά αν δεν φθάσει στο τέλος, έτσι δεν συμβαίνει και στην ζωή μας; Τι είναι το junk DNA; μας έλεγαν, παλιότερα, οι βιολόγοι ότι είναι άχρηστο DNA που όμως τώρα μαθαίνουμε ότι μόνο άχρηστο δεν είναι. Τι είναι το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μας; Άχρηστο, ανόητο, παράλογο ίσως μας φαίνεται και περιττό. Λίγες οι στιγμές που αξίζουν.
Προχθές το βράδυ συνειδητοποίησα με ιδιαίτερη καθαρότητα το πόσο λάθος είναι αυτή η αντίληψη και το κυριότερο, το πόσο καταστροφικό είναι αυτό για την ποιότητα της ζωής των περισσοτέρων ανθρώπων. Οι περισσότεροι από εμάς προσέχουν τα σημαντικά και αδιαφορούν για τα …μικρά. Και όμως αυτά τα μικρά είναι που δίνουν τον τόνο στην ζωή μας, από αυτά εξαρτάται η ποιότητά της, το αν θα είμαστε ευτυχείς και ισορροπημένοι για να μην αναφερθώ στην υγεία μας.
Επιτυχημένος είναι αυτός που καταφέρνει, σαν τον προχθεσινό μαέστρο να εναρμονίζει τα μεγάλα με τα μικρά, τα ασήμαντα με τα σημαντικά, τα υψηλά με τα ταπεινά…
Να ζει!
Οι έμποροι των υψηλών λυμαίνονται την ζωή!
