Η εκδίκηση της ξανθιάς

Πηγαίνοντας πρωΐ πρωί στο εκλογικό κέντρο σκεπτόμουν, σπάσε πλάκα να είναι κανένας δικαστικός αντιπρόσωπος πολύ νέος, και να πρέπει να κάνω ότι μου λέει…

Μπαίνοντας στην σχολική αίθουσα, την πρόχειρα μεταλλαγμένη σε εξεταστικό κέντρο, βλέπω μια ξανθιά μπάρμπυ, μια άλλη (φυσιολογική) κοπέλα και ένα ηλικιωμένο κύριο. Οι δυό κοπέλες κάτι έκαναν και ο κύριος καθόταν. Μου μπαίνουν ψύλλοι στα αυτιά, βρες μπας και είναι αυτή η δικαστική αντιπρόσωπος; Πλησιάζω, σηκώνει το κεφάλι, την ρωτάω είστε η δικαστική αντιπρόσωπος; Ναι Ελένη … Με το που την βλέπω, χωρίς να το καταλάβω, μου κερδίζει τον σεβασμό, ξεχνάω όλες τις προκαταλήψεις και τα σκέψεις που είχα και μπαίνω και εγώ στο παιχνίδι.

Για τις επόμενες 14 ώρες αυτή η κουκλίστικη νεαρή κυρία με άφησε πολλές φορές άφωνο με τον τρόπο που διαχειρίστηκε την όλη εκλογική διαδικασία. Πάμπολλες φορές σκέφτηκα ότι αν την έβλεπα κάπου αλλού, με την κουκλίστικη εμφάνισή της, θα την υποτιμούσα φοβερά, και όμως πάνω στην μάχη ήταν εκπληκτική. Με καθαρό μυαλό, γρήγορες και σωστές αποφάσεις, φοβερή αντοχή, και οργανωτικό πνεύμα διεκπεραίωνε πανάξια τα καθήκοντά της, χωρίς να χάσει ούτε για λίγο το χαμόγελο και το χιούμορ της.

Η μέρα πέρασε πολύ καλύτερα από ότι φανταζόμουνα, αλλά το κλου ήταν το τέλος, στην καταμέτρηση των ψήφων. Η διαδικασία ξεκίνησε νωχελικά και είπα μέσα μου, την βάψαμε, αύριο θα τελειώσουμε. Μετά από λίγο, σταματάει κάτι λέει στην άλλη και ξαφνικά γίνεται έκρηξη. Ο ηλικιωμένος κύριος ήταν της ίδιας ηλικίας …με μένα και ήταν μηχανικός αεροσκαφών… Μέχρι τότε δεν έδειξε κάτι το ιδιαίτερο, βέβαια περάσαμε πολύ καλά μαζί.

Η Ελένη λοιπόν αλλάζει λίγο την διαδικασία και επιταχύνει, με παρασέρνει και εμένα, αλλάζω και εγώ λίγο την διαδικασία και εμπλέκεται πλήρως και ο ηλικιωμένος! Μέσα σε ελάχιστα λεπτά οι τρεις μας γίναμε ένα καλοκουρδισμένο σύνολο που έβγαζε φωτιές! Η καταμέτρηση και η επαλήθευση των ψήφων έγινε σε χρόνο ρεκόρ. Είχαμε τους περισσότερους εγγεγραμμένους και ψηφίσαντες από όλα τα άλλα τμήματα και όμως τελειώσαμε σχεδόν τρία τέταρτα πριν από αυτά!

Μετά από αυτό έφυγα βαθειά εντυπωσιασμένος… Ποτέ μην υποτιμάτε μια …ξανθιά!

Μετά έμαθα ότι εκλέχτηκε ο …λαού θέλοντος (αυτό για όσους αμφισβητούν τον κρυφό ρόλο της ορθόδοξης παράδοσης και στην σύγχρονη πολιτική) πρωθυπουργός! Δεν αρνούμαι ότι μου είναι συμπαθής, ακόμα κι’ αν είναι γιός του Ανδρέα Παπανδρέου.(Λέτε μετά από λίγα χρόνια να μας κυβερνά η κόρη του Μητσοτάκη;) Όσο και αν τον ειρωνεύονται εχθροί και φίλοι, ξέρω ότι είναι άνθρωπος με ιδέες και πιστεύω ότι τον ψήφισαν αρκετοί για αυτόν ακριβώς τον λόγο. Σαν κοινωνία πιάσαμε πάτο και έχουμε απελπιστική ανάγκη για ιδέες…

Το κακό είναι ότι υπάρχουν ακόμα πολλοί που …κουνάν πλαστικές σημαίες… Για να δούμε! Πάντως η εικόνα που απεκόμισα από τους εκλογείς που περνούσαν από μπροστά μου ήταν θετική. Δεν μπορεί θα βρούμε τον δρόμο μας, εφόσον υπάρχουν νέοι σαν τον τεχνικό και …την ξανθιά δεν μπορεί θα βρεθεί και μια ηγεσία που να τους αξιοποιήσει!

Με αφορμή μια όπερα

Την Κυριακή το βράδυ πήγα στο Ηρώδειο και παρακολούθησα την παράσταση της όπερας Αΐντα. Δεν έχω πάει σε πολλές όπερες και έτσι δεν έχω ιδιαίτερες γνώσεις. Πλην όμως η παράσταση αυτή με γοήτευσε. Δεν ξέρω αν οι μουσικοί ήταν άψογοι, ή έκαναν λάθη εμένα όμως μου άρεσαν, μου άρεσε το έργο ως έργο, ως μουσική και ως μύθος. Αν και το Ηρώδειο είναι εντελώς άβολο, το έργο τελείωσε χωρίς να το πολυκαταλάβω.

Πλην όμως για μια ακόμα φορά ανάψαν μέσα μου τα κόκκινα λαμπάκια. Αισθάνθηκα και στην όπερα αυτή αυτόν τον κρυφό ρατσισμό που διακατέχει την δυτικοευρωπαίο και ο οποίος αποτυπώνεται συχνά στην τέχνη του κινηματογράφου αλλά προφανώς και στην όπερα.

Η ιστορία της όπερας αυτής είναι μια ακόμα αποτύπωση της τραγικότητας της ζωής του ανθρώπου και πιο ειδικά της ρομαντικής εκδοχής του έρωτα. Μου άρεσε, με συγκίνησε, αλλά και με ενόχλησε. Με ενόχλησε γιατί ο Βέρντι χρησιμοποιεί ως ήρωες τους αρχαίους Αιγύπτιους και Αιθίοπες, θεωρώντας ότι οι άνθρωποι αυτοί έχουν τις ίδιες αξίες, τις ίδιες ευαισθησίες και τις ίδιες αντιλήψεις με αυτές της Ευρώπης του 19ου αιώνα! Ωσάν να είναι δυνατόν να υπάρχει μόνο ένας τύπος ανθρώπου, αυτός της δυτικής Ευρώπης! Αυτό το ανιχνεύω συχνά σε ιστορικές ταινίες όπου κανείς βλέπει ήρωες άλλων εποχών και άλλων πολιτισμών να εκφράζουν τους σύγχρονους ευρωπαϊκούς προβληματισμούς.

Πράγματι για ένα μεγάλο μέρος των δυτικών, αυτό που για αυτούς έχει αξία, σημασία και νόημα είναι αυτονόητο ότι πρέπει να έχει την ίδια αξία, σημασία και νόημα σε όλες τις κοινωνίες του πλανήτη μας. Αυτή η στάση είναι ένα μίγμα ρατσισμού και ιμπεριαλισμού που εν πολλοίς ευθύνεται και για τον αδιέξοδο σύγχρονο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας. Εμένα προσωπικά με θυμώνει, αλλά με κάνει να σκεφτώ και άλλες όψεις του θέματος. Από μια άποψη βρίσκω δικαιολογημένη την στάση αυτή των δυτικών, ειδικά τον 19ο αιώνα, τότε που η παγκόσμια κυριαρχία της Δύσης ήταν αδιαμφισβήτητη. Δεν είχαν συμβεί οι παγκόσμιοι πόλεμοι ούτε βέβαια τα γεγονότα των ημερών μας.

Όμως αυτό που εντυπωσιάζει είναι το γεγονός ότι παράλληλα με αυτό το ρατσιστικό ρεύμα, στην δύση αναπτύχθηκε και το αντίθετο ρεύμα. Χιλιάδες επιστήμονες όλων των ειδικοτήτων μελέτησαν και μελετούν τους άλλους πολιτισμούς με σεβασμό και ενδιαφέρον και αγάπη για αυτούς και η ύπαρξη αυτού ακριβώς του ρεύματος είναι που εμπεδώνει την πολιτιστική κυριαρχία της δύσης σε όλον τον πλανήτη.

Γιατί φανερώνει το γεγονός ότι ο δυτικός άνθρωπος, αν και υπερήφανος, υπερόπτης και εγωιστής είναι ένας ανοικτός άνθρωπος. Ένας άνθρωπος ανοικτός στην αυτοκριτική, στην πρόσληψη του νέου, την αλλαγή και την εξέλιξη, είναι έντονα προσανατολισμένος στο μέλλον, όχι εσχατολογικά αλλά ιστορικά.

Είναι πλήρης η αντίθεση με τον ανατολικό άνθρωπο που είναι έντονα στραμμένος στο παρελθόν και το μέλλον υπάρχει μόνο ως έσχατα, που η νομιμοποίησή του βρίσκεται όχι στο παρόν και το μέλλον, αλλά στο παρελθόν, είτε λέγεται άγιοι της ορθοδοξίας είτε λέγεται σαρία των μουσουλμάνων, μην έχετε καμιά αμφιβολία πρόκειται για την ίδια εσωτερική στάση...

Εγώ, (δεν) είμαι ρατσιστής!

Όταν πηγαίνω για αυτόνομη κατάδυση, φυσικά, πηγαίνω με οργανωμένο γκρουπ. Συχνά ανάμεσα στους άλλους συμμετέχοντες είναι και ένας εκπαιδευτής με μερικούς μαθητές του. Εμείς …οι παλιοί, πηγαίνουμε για την υποβρύχια βόλτα, και ο εκπαιδευτής με τους μαθητές μένει κοντά στο σκάφος και κάνει το μάθημα στους νέους δύτες.

Όλα καλά, εκτός από το ότι ο εκπαιδευτής είναι πολύ …χοντρός. Τον κοιτώ και λέω, μέσα στην στολή του χωρούν τρεις ή τέσσερις σαν εμένα. Οι μαθητές του είναι συνήθως άτομα νεαρής ηλικίας και γυναίκες. Όλοι μαζί δεν μπορούν να ισοφαρίσουν το βάρος του. Ε, κι’ αν υπερβάλω, υπερβάλω λίγο. Πολλές φορές οι μαθητές του, του αποδίδουν το τίτλο δάσκαλε με εμφανή σεβασμό. Προχθές μας κέρασε σαμπάνια για τα 25 χρόνια που ασχολείται με τις καταδύσεις.

Κάθε φορά που τον βλέπω μαζί με τους μαθητές του, το σκοτάδι που υπάρχει μέσα μου, βγαίνει στην επιφάνεια και μου λέει …γεια σου! Πράγματι, μέσα σε κλάσματα του δευτερολέπτου ξεπετιέται η σκέψη, που αν την άφηνα να πάρει συγκεκριμένη φόρμα θα ήταν κάπως έτσι :μα πως είναι δυνατόν ένας τόσο χοντρός άνθρωπος να είναι δάσκαλος καταδύσεων;! Δεν προφταίνει η σκέψη να διατυπωθεί γιατί ακαριαία την ξαναστέλνω στα βάθη από τα οποία ήλθε. Πλην όμως προφτάνει να μου φανερώσει την αλήθεια: Εγώ είμαι ρατσιστής!

Και νάταν μόνο αυτό! Στο σχολείο έχω μια, τέλος πάντων, χοντρούλα μαθήτρια. Τα ελληνόπουλα είναι υπέρβαρα και με την επίσημη στατιστική βούλα, άρα δεν έχω μόνο μια χοντρούλα υπέρβαρη μαθήτρια. Αυτή όμως ειδικά, πέρα από του ότι είναι καλή μαθήτρια είναι χαρούμενη και αποπνέει μια αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία που θα ευχόμουν να είχαν όλοι!

Από τα ίδια λοιπόν σκοτεινά βάθη, ξεμυτά η σκέψη: Μα πως είναι δυνατόν να είναι (αυτή η χοντρή) χαρούμενη, δεν ξέρει τι την περιμένει; (τι περιμένει δηλαδή …τους χοντρούς!) Στα σκοτάδια του ψυχισμού μου, προφανώς, ο ήλιος ανατέλλει μόνο για τους αδύνατους, οι άλλοι είναι καταδικασμένοι να τους φάει το σκοτάδι… Έχω γρήγορα αντανακλαστικά, η σκέψη επιστρέφει πάραυτα από εκεί που ήλθε.

Ξέρω ότι το σκοτάδι είναι απαραίτητο στοιχείο της ζωής. Ο ρατσισμός υπάρχει εγγεγραμμένος στα γονίδιά μας. Είναι η παιδεία, η κουλτούρα, ο πολιτισμός που εξισορροπεί τα πράγματα. Πλην όμως και σε αυτά δεν μπορεί παρά να παρεισφρέει και ο ρατσισμός.

Δεν είναι όμως όλες οι περιπτώσεις ίδιες. Αναμφισβήτητα έχω μια ενδόμυχη ρατσιστική στάση απέναντι στους “χοντρούς”. Τουλάχιστον όμως είμαι αδύνατος! Για φαντασθείτε να ήμουν υπέρβαρος! Τότε μαζί με τον ρατσισμό θα συνυπήρχε και εσωτερικός διχασμός ή φαντασιοπληξία, ή διαφυγή στον χώρο του φανταστικού.

Είμαι κατά κάθε είδους ρατσισμού, αλλά το δεύτερο είδος το θεωρώ πολύ χειρότερο, δηλαδή επιβλαβέστερο και το “φέρον” υποκείμενο, από το πρώτο.

Θεωρώ λοιπόν ότι η μεσαιωνική (εκκλησιαστική) ελληνική κουλτούρα φέρει μέσα της τεράστιες ποσότητες από το δεύτερο είδος ρατσισμού. Το στοίχημά μας, ως νεοέλληνες, είναι να απαλλαγούμε από αυτό, να γίνουμε, τρόπος του λέγειν υγιείς ρατσιστές. Γιατί να μην είμαστε ρατσιστές δεν γίνεται…