Διηγώντας τα να κλαις

Έχω μια αρρώστια, που αν με ρωτάτε δεν την θεωρώ αρρώστια, το να θέλω πάντα το κάτι περισσότερο, το κάτι καλύτερο. Καθώς οδεύω …προς το γήρας, σε άλλες εποχές θα ήμουν ετοιμοθάνατος, αρρωσταίνω πραγματικά και δεν αποκρίνομαι στην αρρώστια μου! Ενώ το σκουλήκι με τρώει και λέει, άλλαξέ το, εγώ βαριέμαι και αντιστέκομαι, φοβάμαι και τα έξοδα.
Για χρόνια τρωγόμουν μέσα μου με την επίπλωση του γραφείου μου, αλλά δεν ήθελα να την αλλάξω. Αφού τα έχω αυτά τα έπιπλα …είναι (καταναλωτική) αμαρτία να αγοράσω άλλα. Και το γραφείο διαμαρτυρόταν και στην κυριολεξία με έδιωχνε. Συχνά πυκνά έπρεπε να καταφεύγω σε άλλα μέρη του σπιτιού, κάτι αντίθετο με συνήθειες δεκαετιών.
Φέτος όμως το τόλμησα, νάναι καλά η κρίση που έφερε προσφορές από τις εταιρείες επί-πλων, κάτι χάρισα, κάτι άλλαξα και …εγένετο φως! Αν μου το έλεγε κανείς δεν θα το πί-στευα, όπως υποθέτω δεν θα το πιστέψετε οι περισσότεροι από εσάς. Άλλαξα κάποια έπιπλα και αμέσως το δωμάτιο έβγαλε σωστό …ήχο! Ναι άλλαξε ο ήχος του δωματίου και τότε κατάλαβα ότι επειδή είχε φασαρία, γι’ αυτό και δεν μπορούσα να μείνω πολύ σε αυτό! Και βέβαια δεν εννοώ φασαρία από έξω ή από γύρω, αλλά εσωτερική φασαρία! Φασαρία που προκαλούσαν συγκεκριμένα έπιπλα!
Πάντοτε ήμουν δύσπιστος και ειδικά όσον αφορά τις ιστορίες για φενγκ σούϊ και τα σχετικά ήμουν άπιστος, αλλά αυτό που συνέβη στο γραφείο μου, είναι ικανό να κάνει τον άπιστο πιστό. Δεν ξέρω βέβαια σε τι να πιστέψω και για να πω την αλήθεια δεν με ενδιαφέρει. Απλώς για μια ακόμα φορά διαπίστωσα ότι ακούω (τον εαυτό μου) και είπα, αφού ακούω, ας μην κάνω ότι δεν καταλαβαίνω…
Γιατί η ιστορία έχει συνέχεια. Αφού το γραφείο ησύχασε, άρχισε να με ενοχλεί αφόρητα ο υπολογιστής. Ένας σύγχρονος φορητός που τον αγόρασα με φόβο ψυχής γιατί ήξερα τι με περίμενε. Αν τον πετύχεις αθόρυβο έχει καλώς, αν κάνει θόρυβο δεν έχεις καμιά επιλογή. Και ο δικός μου έκανε ένα μικρό θόρυβο, που τον σκέπαζε ο θόρυβος του δωματίου. Όπως καταλαβαίνετε, μετά την αλλαγή, τα πράγματα άλλαξαν. Ο θόρυβος έγινε αφόρητος!
Δεν δίστασα στιγμή, άρχισα να ψάχνω για αθόρυβο επιτραπέζιο υπολογιστή. Παλιός καημός, τι δεν έκανα παλιά για έναν τέτοιο. Όπου όμως ρωτούσα με κοιτούσαν σαν εξωγήϊνο! Προς μεγάλη μου έκπληξη διαπίστωσα ότι τώρα υπάρχει εταιρεία που φτιάχνει αθόρυβους υπολογιστές, εννοείται ειδική παραγγελία.
Έκανα τον σταυρό μου και παρήγγειλα ένα. Μετά από δεκαπενθήμερη αναμονή, να έρθει ένα ειδικό εξάρτημα, (που τελικά δεν ήρθε) ένα δύσκολο βράδυ τον παρέλαβα. Και… ήταν (είναι) όντως αθόρυβος! Αυτό είναι θαύμα, αν μπορούσα θα σας κερνούσα! Ένα βάσανο 22 χρόνων εξαφανίστηκε, τόσα χρόνια υπάρχει ένας υπολογιστής στο γραφείο μου, επιτέλους μπορώ να κάθομαι και να σκέπτομαι με ανοικτό τον υπολογιστή…
Θα λέτε, μα τι βλακείες λέει αυτός. Δεν πειράζει, ας πω και μια (τουλάχιστον) βλακεία, μπορεί κάποιος να με καταλάβει… Και δεν είναι απλώς ο θόρυβος, είναι η συχνότητα που έχει ο ήχος του εν λόγω θορύβου και όχι η έντασή του, αυτό μετράει στην εσωτερικότητα του ανθρώπου. Κάποιοι τα έχουν μελετήσει αυτά.
Θέλω όμως να σχολιάσω και τον ίδιο τον υπολογιστή. Με έκανε να αισθανθώ χειροπιαστά τον δρόμο που διήνυσε η τεχνολογία. Επιτέλους είναι ένα μηχάνημα, όπως περίπου θα το ήθελα. Μέσα σε ελάχιστες ώρες τον είχα στήσει, αν και ήταν λειτουργικός ήδη από την πρώτη ώρα. Που η εποχή κατά την οποία είχα δουλέψει 36 συνεχόμενες ώρες για να κάνω να δουλέψει ένα υπολογιστή για τον οποίο είχα δώσει, τότε, 7000 €! (εννοείται σε δραχμές!)
Δεν είμαι και πολύ μεγάλος, το ξέρετε, αλλά είναι τέτοιος ο ρυθμός των αλλαγών που η εποχή προ είκοσι χρόνων, μοιάζει να είναι τόσο αρχαία…
Και να ήταν μόνο η τεχνολογία που αλλάζει…

Παράδοση αλά καρτ

Δεν το κρύβω, θεωρώ ότι για τα περισσότερα διαρθρωτικά προβλήματα που εμφανίζει σήμερα η ελληνική κοινωνία, και οικονομία, μεγάλη ευθύνη εχουν λαθραίες και υπόγειες και σκοτεινές επιβιώσεις της ορθόδοξης χριστιανικής παράδοσης. Επιβιώσεις που ευδοκιμούν στο συλλογικό μας υποσυνείδητο, για τις οποίες ελάχιστη ευθύνη και συμμετοχή έχει η τωρινή ορθόδοξη εκκλησία. Όχι γιατί δεν το θέλει, αλλά γιατί δεν το μπορεί. Έχει αποσυρθεί σε ένα ιδιότυπο γκέτο και εκεί ζει το όνειρό της. Καλά κάνει, εκεί να μείνει…

Θα συμπέρανε λοιπόν ό αναγνώστης αυτού του μπλογκ ότι αντιπαθώ αυτήν την παράδοση. Και ως συνήθως τα φαινόμενα απατούν, δηλαδή δεν εκφράζουν όλη την αλήθεια. Για μια εικοσαετία προσωπικά έζησα πτυχές αυτής της παράδοσης για τις οποίες κάθε άλλο παρά έχω αρνητική γνώμη, απόδειξη το γεγονός ότι τις εξασκώ και τώρα με πολύ θετικά αποτελέσματα. Και αναφέρομαι σε ένα σύνολο απόψεων, πρακτικών και στάσεων που υπάρχουν πίσω από την ετικέτα “Νήψη και Θεωρία”. Πρόκειται για μια πτυχή της ορθόδοξης παράδοσης που ήταν και είναι διπλά άτυχη.

Κατ’ αρχάς συνδυάστηκε με την νεοπλατωνική ανθρωπολογία γεγονός που είχε ως αποτέλεσμα να χρειάζεται να ακολουθήσει μακριές και άκομψες διαδρομές προκειμένου να επιτυγχάνει τους στόχους της, και αφετέρου αντιμετωπίσθηκε με αρνητική διάθεση από την εκκλησιαστικό θεσμό, σε βαθμό που σήμερα να στραγγαλίζεται ολοκληρωτικά. Και ο λόγος που συμβαίνει αυτό το τελευταίο, είναι απλός. Ο άνθρωπος που επιτυγχάνει να ακολουθήσει τον δρόμο αυτό, αποκτά μια εσωτερική αυτοδυναμία και ανεξαρτησία κάτι που τον κάνει να ξεχωρίζει, τον κάνει ακατάλληλο για το ποιμνιοστάσιο της επίσημης θρησκείας. Υπάρχουν πάμπολλα παραδείγματα από την παλαιά και σύγχρονη εκκλησιαστική ιστορία.

Η έσχατη κατάπτωση της ελληνικής κοινωνίας σηματοδοτήθηκε από την ένταξη αυτής της πτυχής της ορθόδοξης παράδοσης στο παιχνίδι για την εξουσία, την εποχή της διαμάχης μεταξύ Βαρλαάμ και Γρηγορίου του Παλαμά. Έκτοτε η ελληνική κοινωνία χάνει ολοκληρωτικά, (εντάξει μιλάω λίγο απλουστευτικά, αλλά όχι μακριά από την πραγματικότητα) το στοιχείο της νηπτικής διάκρισης και κυριαρχεί ο άκρατος συναισθηματισμός. Έσχατο, αλλά χαρακτηριστικότατο παράδειγμα είναι η καταφυγή σε αυτόν πολλών εκκλησιαστικών προκειμένου να ξεφύγουν από τον κλοιό των ερωτημάτων του Σοκ και Δέος.

Η απουσία της νηπτικής διάκρισης χαρακτηρίζει καθολικά θα έλεγα την σύγχρονη ελληνική κοινωνία. Όλοι είμαστε θυμωμένοι, και πρώτος εγώ, είναι φανερό από αρκετές αναρτήσεις μου, όπως η αμέσως προηγούμενη… Η νηπτική διάκριση όμως με φανερώνει ότι ο θυμός είναι και μια υπεκφυγή. Με το να είμαστε θυμωμένοι, να κατακρίνουμε διαρκώς τους άλλους δεν πετυχαίνουμε τίποτα άλλο πέρα από το να αναπαραγάγουμε αυτό με το οποίο είμαστε θυμωμένοι.

Θεμελιώδες στοιχείο της νηπτικής παράδοσης είναι η αποδοχή των αρνητικών συναισθημάτων και η δράση για το ξεπέρασμά τους. Δεν θα το διαβάστε έτσι διατυπωμένο, αν όμως είστε προσεκτικοί θα καταλάβετε ότι εκφράζω με σύγχρονη ορολογία παλαιές εμπειρίες.

Μακάρι λοιπόν σαν κοινωνία να ανακαλύψουμε αυτήν την διάσταση του παρελθόντος μας. Τότε ο καθένας θα αναλάβει την δράση που του αναλογεί και έτσι θα υπάρξει η κρίσιμη μάζα που είναι αναγκαία για κάθε αλλαγή.

Κρατίδιο χωρίς όνομα

Το είχε πάρει για λίγο το μάτι μου, αλλά δεν έδωσα σημασία, μέχρις ότου λίγες μέρες πριν, κάνοντας ζάπινγκ, το είδα με τα μάτια μου. Είδα λίγες στιγμές από ένα αγώνα μπάσκετ και αφηρημένα πρόσεξα ότι έπαιζε η Γερμανία με μια χώρα της οποίας το όνομα ήταν σβησμένο με λευκό μπλάνκο! Και θυμήθηκα πόσο παράξενα αισθάνθηκα όταν ακούγοντας πάλι για λίγο, πιθανόν σε κάποιο δελτίο, περιγραφή του αγώνα της Ελλάδας με την Μακεδονία, ναι Μακεδονία, ο εκφωνητές έλεγε τώρα κάνουν επίθεση τα Σκόπια…
Και εθαύμασα την δύναμη της ορθόδοξης θεολογίας και της ορθόδοξης παράδοσης. Εσείς νομίζετε ότι δεν σας αφορούν γιατί δεν πιστεύετε, γιατί δεν πάτε στην Εκκλησία, να όμως που η τηλεόραση μας λέει τα αντίθετα. Και αφού το λέει η τηλεόραση δεν μπορεί παρά να είναι αλήθεια.
Ποια είναι η δύναμη της ορθόδοξης θεολογίας: να βαπτίζει τα αυγά σαρακοστιανά. Π.χ. να χαρακτηρίζει τον αρρωστημένο ατομοκεντρισμό που χαρακτήριζε πάντα τις ελληνικές κοινότητες σε βίωση του προσώπου και άλλα πολλά για τα οποία έχω πει …πολλά. Και ποιο είναι το κατόρθωμα της ορθόδοξης παράδοσης; να κάνει τους έλληνες να πιστεύουν ότι μόνο αυτοί υπάρχουν επί της γης…
Έτσι λοιπόν “Η Μακεδονία είναι ελληνική”. Τι κι αν μεγάλο τμήμα της είναι εκτός της ελληνικής επικράτειας. Κλείσαμε τα μάτια, κλείσαμε τα αυτιά, πέρα από εμάς δεν υπάρχει τίποτα και τώρα όλος ο κόσμος μιλά για το κράτος που υπάρχει στα βόρεια σύνορά μας και ονομάζεται Μακεδονία, αλλά εμείς βρήκαμε και πάλι την λύση. Σβήνουμε το όνομά του με μπλάνκο!
Τα ίδια και χειρότερα, πολύ χειρότερα κάνουμε και με την Τουρκία. Λέμε ψέματα στον εαυτό μας ότι το Αιγαίο είναι ελληνικό, θεωρούμε εθνικό μας δίκαιο το να έχει το Καστελόριζο τα ίδια δικαιώματα με την ασιατική ακτή και ενώ τρώμε την μια φάπα πίσω από την άλλη, ως άλλοι Καραγκιόζηδες κάνουμε πως δεν καταλαβαίνουμε… Που θα πάνε θα κουραστούν, θα ιδρώσουν, θα αρρωστήσουν και έτσι θα μείνουμε εμείς νικητές!
Και η μεν Μακεδονία είναι υπό-κρατίδιο, είναι κρατίδιο χωρίς όνομα, εμείς δε μπορούμε να ισχυριζόμαστε υπερήφανοι ότι με του Τούρκους η μόνη εκκρεμότητα είναι η υφαλοκρηπίδα, όλα τα άλλα δεν …υπάρχουν.
Όμως τι ελπίδα και τι νόημα έχει να ομιλεί κανείς την γλώσσα της αλήθειας σε μια κοινωνία που δεν πιστεύει ότι υπάρχει οντολογική αλήθεια, αλλά ότι αλήθεια είναι ότι συμφωνούμε οι έχοντες και κατέχοντες ότι μας συμφέρει; Για διαβάστε τι λέει ο κ. Γιανναράς, δεν τα βάζω μαζί του, εκφράζει μια βαθειά πραγματικότητα της ελληνικής κοινωνίας, “(Ο πολιτισμός μας πρέπει να βασίζεται) Στους μακραίωνες ειθισμούς να βεβαιώνεται η αλήθεια στις διαπροσωπικές σχέσεις και όχι με αναζήτηση ατομοκεντρικών βεβαιοτήτων.” Εφόσον διαπροσωπικά συμφωνούμε στο ρουσφέτι, κανένα πρόβλημα… Το να ζητάω π.χ. να γίνεται παντού αξιολόγηση είναι ατομοκεντρική βεβαιότητα, γιατί αναγκαστικά κατά την αξιολόγηση κάποιοι θα βγουν σκάρτοι και θα πρέπει να παν σπίτια τους…
Λοιπόν μπορείτε, όσοι θέλετε να με κρεμάσετε, αλλά δεν θα φοβηθώ να λέω ότι τα Σκόπια είναι η πρωτεύουσα της Μακεδονίας, εκτός βέβαια και αν κάνουμε πόλεμο, τους νικήσουμε και τους αναγκάσουμε να αλλάξουν όνομα. Γιατί άλλος τρόπος δεν υπάρχει, έτσι όπως τα καταφέραμε, για να αλλάξουν όνομα… Ναι θεωρώ και εγώ ως σωστό να υπάρχει γεωγραφικός προσδιορισμός, αλλά μια κοινωνία που πιάνει παντού πάτο, δεν κάνει σωστά πράγματα.
Μπορεί όποιος θέλει να βάζει μπλάνκο στο μυαλό του, εγώ έχω την πίστη ότι το μπλάνκο σε κάνει να πεθαίνεις …πριν πεθάνεις.
Μπορεί κανείς να στοιχηματίσει σε αυτό. Αυτό το μπλάνκο με έκανε έξω φρενών!

Κεραμίδα στο κεφάλι!

Έφαγα κεραμίδα στο κεφάλι! Ο κακεντρεχής παρατηρητής θα μου πει, μα αφού την περίμενες, τι διαμαρτύρεσαι; Δεν διαμαρτύρομαι, εκφράζω την έκπληξη, αλλά και την βαθειά μου θλίψη.

Ποια είναι η κεραμίδα; Το άρθρο του κ. Γιανναρά στην Καθημερινή της περασμένης Κυριακής! Στην διεύθυνση http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_228_06/09/2009_328243 μπορείτε να το διαβάσετε ολόκληρο, αλλά αυτό που είναι κεραμίδα είναι το τελευταίο μέρος του που το παραθέτω:

«Θα μπορούσε επομένως να συμπεράνει κανείς ότι το πολιτικό όραμα του Αχμέτ Νταβούτογλου για την Τουρκία θα αποκτούσε ρεαλιστική βάση, με τις ακόλουθες προϋποθέσεις:

Πρώτον, αν συνειδητοποιηθεί από τους φορείς του οράματος ότι η οθωμανική («αυτοκρατορική») προοπτική της Τουρκίας είναι ασυμβίβαστη με τον εκδυτικισμό της, άρα και με τον κεμαλισμό, τα δυτικά ιδεολογήματα περί «λαϊκού» (άθρησκου) κράτους. Τα τελευταία χρόνια η πλειονότητα του λαού μοιάζει να συνειδητοποιεί αυτή την αλήθεια.

Δεύτερη προϋπόθεση: Ο κοινός άξονας πολιτιστικής ενότητας (και πολιτικής συνύπαρξης) των λαών, της άλλοτε οθωμανικής επικράτειας να αναζητηθεί όχι στη θρησκεία του Ισλάμ, αλλά στη λαϊκή κουλτούρα της Ανατολής: Στους μακραίωνες ειθισμούς να βεβαιώνεται η αλήθεια στις διαπροσωπικές σχέσεις και όχι με αναζήτηση ατομοκεντρικών βεβαιοτήτων. Η «πίστη» κάθε λαού μπορεί να διαφέρει, αλλά τη συν-εννόηση ξέρει η Ανατολή να τη βασίζει στην κοινή αίσθηση του «ιερού» και, κυρίως, στην προτεραιότητα των διαπροσωπικών σχέσεων: στην ανθρώπινη «χαρά» της κοινωνίας – στους αντίποδες της αναγκαστής υποταγής σε κάποια «πολιτική» ορθότητα.

Τρίτον, να λειτουργήσει η Ελλάδα ως πολιτισμικός (άρα και πολιτικός) καταλύτης δημιουργικής συμπόρευσης αυτής της μετα-βυζαντινής Ανατολής (υπό τη Νεο-οσμανική ηγεσία) με τη μετα-ρωμαϊκή Δύση (υπό την ηγεσία των Βρυξελλών). Η Δύση διεκδικεί τη συνέχεια του αρχαιοελληνικού κληροδοτήματος, η Τουρκία τη συνέχεια του Βυζαντίου. Η υπαγωγή του σημερινού Ελλαδισμού υπό την οθωμανική επιρροή με παράλληλη τη μετοχή του στην Ευρωπαϊκή Ενωση, θα ήταν ίσως η τελευταία ευκαιρία να επανέλθει, με ενεργό μετοχή, στο ιστορικό γίγνεσθαι ο Ελληνισμός.

Αν διέσωζε ελληνικότητα το ελλαδικό κρατίδιο.»

Δεν θα σχολιάσω την ουσία. Ας την κρίνει ο αναγνώστης. Θα μιλήσω για τον δικό μου πόνο. Είχα πλήρη επίγνωση ότι ο κ. Γιανναράς, αυτό που λέμε, έχανε στροφές εδώ και καιρό. Και δεν εννοώ τις εκτιμήσεις, τις αξιολογήσεις ή τις προτιμήσεις του αλλά τον τρόπο που χρησιμοποιεί τον λογισμό, την λογική σκέψη. Οι συλλήψεις που είχε πριν από τριάντα και χρόνια, στην εποχή τους ήταν πρωτοποριακές, αλλά σήμερα πια έχουν χάσει κάθε νόημα. Οι έννοιες όπως πρόσωπο, σχέση, φύση, ελευθερία, δεν μπορούν να κατανοούνται σήμερα με τον τρόπο της δεκαετίας του 60. Ή έπρεπε κανείς να τις αφήσει πίσω του ή να τις επανανοηματοδοτήσει. Ο κ. Γιανναράς δεν έκανε τίποτα από τα δύο και συνεχίζει να μιλά σαν να μην συνέβη τίποτα. Για μένα το τέλος είναι προδιαγραμμένο.

Κάποιος έγραφε για τον κ. Γιανναρά (δεν θυμάμαι ποιος, κάποιος που γράφει συστηματικά στην Καθημερινή) Τι κρίμα να πάει έτσι τόσο ταλέντο! Για μένα λοιπόν αυτό το κείμενο είναι η ληξιαρχική πράξη θανάτου του κ. Γιανναρά ως συγχρόνου στοχαστή…

Και τι με κόφτει εμένα; Δεν είναι μόνο ότι και εγώ ήμουν μέχρις ενός σημείου πνευματικό παιδί του. Όχι τρομάζω και πονώ σαν να έφαγα τούβλο γιατί νοιώθω πόσο αδυσώπητη είναι η ζωή απέναντι σε αυτόν που αρνείται την εξέλιξη. Και ο μεν κ. Γιανναράς ως “αποθανών” δεδικαίωται, αλίμονο όμως σε μας τους ζώντες. Αν πάψουμε να αλλάζουμε, αν πάψουμε να εξελισσόμαστε, θα πεθάνουμε πριν πεθάνουμε, και εγώ θα πρέπει να ομολογήσω ότι θα ήθελα να ζω …μέχρι να πεθάνω!

Βοήθεια! Εκλογές!

Πριν από τριάντα χρόνια το hobby μου ήταν η ιστορία. Στην χρονιά που πέρασε διαπίστωσα ότι μπορεί να μην θυμάμαι τι έφαγα το μεσημέρι, θυμάμαι όμως αυτά που διάβασα πριν τριάντα χρόνια, γεγονός που είχε ως συνέπεια οι μαθητές μου να με παρακαλούν να τους διδάξω και την επόμενη χρονιά ιστορία… Προφανώς δεν βασιζόμουν αποκλειστικά στην μνήμη μου και έτσι την φρεσκάριζα δεόντως και κατά την διάρκεια ενός τέτοιου φρεσκαρίσματος, έπεσα σε μια περιγραφή του Οστρογκόρσκυ που με άφησε με ανοικτό το στόμα! Θα το είχα διαβάσει και παλιότερα, αλλά τότε είχα άλλες προτεραιότητες και άλλα πρόσεχα.

Η τύχη και η ατυχία του Βυζαντίου ήταν το γεγονός ότι η βασιλεία δεν ήταν ελέω Θεού κληρονομική δεσποτεία! Ο καθένας μπορούσε να γίνει αυτοκράτορας, χωρίς να είναι δεδομένο ότι ο γιός του θα τον κληρονομήσει. Αυτό έδινε την δυνατότητα σε ικανούς άρχοντες μέσα από δαρβινικές διαδικασίες να αναδεικνύονται αυτοκράτορες και να σώζουν το κράτος από τα χέρια ανικάνων αρχόντων. Καμιά φορά βέβαια συνέβαινε και το αντίστροφο. Εν πάση περιπτώσει οι αλλαγές στον θρόνο, όπως είναι γνωστό, ήταν πολύ συνήθεις. Αυτό που περιγράφει ο Οστρογκόρσκυ είναι το τι σήμαινε για την κρατική μηχανή η αλλαγή αυτοκράτορα. Ο νέος αυτοκράτορας συνοδευόταν από ένα λεφούσι ανθρώπων που στελέχωναν την κρατική μηχανή διώχνοντας τους εκλεκτούς του προηγούμενου βασιλιά. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν και επίσημο όνομα: ημετέριοι! Οι ημετέριοι είχαν ένα στόχο, τον προσωπικό τους πλουτισμό. Διέστε και την συνέχεια.

Επειδή γνωρίζαν ότι το μέλλον τους είναι άδηλο, είχαν ως κύριο μέλημά τους την επένδυση των χρημάτων που κέρδιζαν σε μεγάλα κτήματα στην επαρχία! Από την άλλη οι μεγάλοι γαιοκτήμονες της επαρχίας είχαν σαν κύριό τους μέλημα να γίνουν ημετέριοι κάποιου αυτοκράτορα ώστε η οικονομική τους ισχύ να μεταφραστεί και σε πολιτική επιρροή! Υπήρχε λοιπόν μια αμφίδρομη κίνηση ημετερίων και γαιοκτημόνων που πολλές φορές ολοκληρώνονταν σε επιτυχείς επιγαμίες. Οι ικανοί αυτοκράτορες αντιδρούσαν στην αύξηση της δύναμης τέτοιων οικογενειών, αλλά από την εποχή των Κομνηνών και μετά η αύξηση της δύναμης των αρχόντων σε βάρος της κεντρικής εξουσίας και των πτωχών θεωρείται μια από τις αιτίες της παρακμής του κράτους.

Διέστε πάλι τι γράφει ο πιο αξιόλογος κατά την γνώμη μου δημοσιογράφος, Παύλος Τσίμας στα Νέα “…Ο δεύτερος λόγος είναι ότι μπορεί στη Γερμανία η εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία να μη συμπαρασύρει όλη την κορυφή της διοικητικής και δημοσιοϋπαλληλικής ιεραρχίας, να μη σημαίνει αυτόματα αλλαγές σε χιλιάδες θέσεις ευθύνης, από τους διοικητές μεγάλων ΔΕΚΟ ώς τις διοικήσεις μικρών επαρχιακών νοσοκομείων (ώστε να ανταμειφθούν οι αγωνιστές της νικήτριας παράταξης για τους αγώνες τους) ούτε να μεταβάλλει όλο το δίκτυο των μετεχόντων στη μέσω του κράτους αναδιανομή του εθνικού εισοδήματος, εδώ όμως είναι άλλα τα ήθη. Το κράτος ολόκληρο (και ο οικονομικός του ρόλος) υποτάσσεται στον νικητή των εκλογών. Και θα ήταν, γι΄ αυτό, πολύ επικίνδυνο να ζήσουμε τον χειμώνα του δημοσιονομικού εκτροχιασμού σε συνθήκες πολιτικής και διοικητικής παράλυσης, που θα έφερνε η βεβαιότητα της επικείμενης γαλάζιας ήττας.

Αλλά, αν είναι έτσι, αξίζει να σκεφτεί κανείς: Μήπως, τελικά, δεν είναι η οικονομία το μέγα θέμα, το πραγματικό διακύβευμα αυτών των εκλογών; Μήπως- όσο κι αν τα δημόσια οικονομικά βρίσκονται σε ζώνη υψηλού κινδύνου- στις 4 Οκτωβρίου δεν ψηφίζουμε με θέμα την οικονομία; Μήπως το θέμα αυτών των εκλογών είναι- ή θα έπρεπε να είναι- η ελπίδα αλλαγής του τρόπου που κυβερνάται η χώρα, αυτού του μοιραίου «ελληνικού τρόπου», όπου κόμμα, κράτος, διοίκηση και οικονομία συνυφαίνονται σε ένα κουβάρι πελατειακό και συφοριασμένο, που μας καταδικάζει στη ζώνη της πολιτικής υπανάπτυξης; Μήπως, δηλαδή, το «γιατί» των εκλογών, ο λόγος που έκανε τις πρόωρες εκλογές, σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, αναγκαίες κι αναπόφευκτες για εμάς, ενώ για τους Γερμανούς ήταν περιττές, ορίζει και το «πρέπει» των εκλογών αυτών; ”

Θα ήθελα να ρωτήσω τον κ. Τσίμα, μπορούμε να απαντήσουμε αποτελεσματικά στο καίριο αυτό ερώτημα χωρίς να δούμε τις αιτίες που το δημιούργησαν αλλά και το συντηρούν μέχρι σήμερα;

παραθέτω στην συνέχεια όλο το κείμενο του κ. Τσίμα

Το «γιατί» και το «πρέπει» των εκλογών

Του ΠΑΥΛΟΥ ΤΣΙΜΑ

Oι Γερμανοί ψηφίζουν στις 27 Σεπτεμβρίου, μία εβδομάδα πριν από εμάς. Η ημερομηνία δεν προέκυψε ξαφνικά, από αιφνιδιασμό ή πολιτική πρωτοβουλία. Ήταν γνωστή εδώ και τέσσερα χρόνια, από την ημέρα των προηγούμενων εκλογών. Και παρ΄ ότι η Γερμανία πλήττεται κι αυτή από την οικονομική κρίση, περισσότερο μάλιστα από ό,τι εμείς, και παρ΄ ότι κυβερνάται από μια ασταθή πλειοψηφία, που συγκροτεί η εύθραυστη συμμαχία δύο αντιπάλων κομμάτων, από κανενός το μυαλό δεν πέρασε πως η «εθνική ευθύνη» και το «συμφέρον της χώρας» απαγορεύουν μια «καταστροφική για την οικονομία μακρά προεκλογική περίοδο». Ούτε ότι, εν όψει οικονομικής κρίσης, χρειάζεται «ξεκαθάρισμα του πολιτικού τοπίου» και «νωπή εντολή». Κανείς δεν διανοήθηκε επίσπευση των εκλογών. Η κυβέρνηση, μήνες τώρα, κάνει τη δουλειά της και τα κόμματα τη δική τους. Εκείνη κυβερνά και ψάχνει μέτρα για την κρίση. Κι εκείνα επιδίδονται σε έναν σκληρό πολιτικό ανταγωνισμό, εν όψει μιας εκλογικής μάχης- που τελικά αποδεικνύεται πιο αμφίρροπη απ΄ ό,τι πίστευαν.

Τι από τα δύο συμβαίνει, λοιπόν; Έχει η κ. Μέρκελ στη Γερμανία μειωμένη αίσθηση ευθύνης; Ή, ο δικός μας, ο Καραμανλής, κόβει, ελεύθερα, το εθνικό συμφέρον στα μέτρα του; Η απάντηση είναι προφανής. Αλλά, όσο κι αν το πρόσχημα που χρησιμοποίησε- η ανάγκη, τάχα, μιας νωπής εντολής, επειδή έρχονται δύσκολα χρόνια και πρέπει να παταχθεί η φοροδιαφυγή, επί των ημερών του οποίου αποθρασύνθηκε, και να νοικοκυρευτούν οι κρατικές δαπάνες, τις οποίες ο ίδιος ξεχείλωσε είναι προφανώς απατηλό, η διαπίστωση Καραμανλή πως το κοινό συμφέρον επιβάλλει επίσπευση των εκλογών δεν είναι λαθεμένη.

Ήταν σωστή, αυτονόητη σχεδόν, η απόφαση να γίνουν τώρα εκλογές. Και οι λόγοι είναι, κυρίως, δύο.

O ένας είναι ότι υπήρχε διαπιστωμένη πολιτική αδυναμία διαχείρισης της κρίσης. Η αδυναμία δεν προέκυψε τώρα, από την απειλή των εκλογών, λόγω προεδρικού, σε πέντε μήνες. Από τον περασμένο Σεπτέμβριο, η κυβέρνηση Καραμανλή βολοδέρνει χωρίς πυξίδα, αλλάζει, κάθε τόσο, ρότα και πλήρωμα, ράβει και ξηλώνει προσωρινά μέτρα, πολιτεύεται με τον νου στις δημοσκοπήσεις μάλλον, παρά στους οικονομικούς δείκτες, ψάχνοντας χαραμάδα ευκαιρίας για εκλογές. Στο μεταξύ, το χρέος κατέστη ανεξέλεγκτο, ο δανεισμός έχει χτυπήσει κόκκινο και η χώρα απειλείται με οιονεί στάση πληρωμών. Οι εκλογές δεν θα λύσουν το δημοσιονομικό πρόβλημα, βεβαίως. Αλλά μια νέα και πιο αξιόπιστη κυβέρνηση θα έχει μεγαλύτερα περιθώρια ελιγμών- εντός και εκτός συνόρων.

Ο δεύτερος λόγος είναι ότι μπορεί στη Γερμανία η εναλλαγή των κομμάτων στην εξουσία να μη συμπαρασύρει όλη την κορυφή της διοικητικής και δημοσιοϋπαλληλικής ιεραρχίας, να μη σημαίνει αυτόματα αλλαγές σε χιλιάδες θέσεις ευθύνης, από τους διοικητές μεγάλων ΔΕΚΟ ώς τις διοικήσεις μικρών επαρχιακών νοσοκομείων (ώστε να ανταμειφθούν οι αγωνιστές της νικήτριας παράταξης για τους αγώνες τους) ούτε να μεταβάλλει όλο το δίκτυο των μετεχόντων στη μέσω του κράτους αναδιανομή του εθνικού εισοδήματος, εδώ όμως είναι άλλα τα ήθη. Το κράτος ολόκληρο (και ο οικονομικός του ρόλος) υποτάσσεται στον νικητή των εκλογών. Και θα ήταν, γι΄ αυτό, πολύ επικίνδυνο να ζήσουμε τον χειμώνα του δημοσιονομικού εκτροχιασμού σε συνθήκες πολιτικής και διοικητικής παράλυσης, που θα έφερνε η βεβαιότητα της επικείμενης γαλάζιας ήττας.

Αλλά, αν είναι έτσι, αξίζει να σκεφτεί κανείς: Μήπως, τελικά, δεν είναι η οικονομία το μέγα θέμα, το πραγματικό διακύβευμα αυτών των εκλογών; Μήπως- όσο κι αν τα δημόσια οικονομικά βρίσκονται σε ζώνη υψηλού κινδύνου- στις 4 Οκτωβρίου δεν ψηφίζουμε με θέμα την οικονομία; Μήπως το θέμα αυτών των εκλογών είναι- ή θα έπρεπε να είναι- η ελπίδα αλλαγής του τρόπου που κυβερνάται η χώρα, αυτού του μοιραίου «ελληνικού τρόπου», όπου κόμμα, κράτος, διοίκηση και οικονομία συνυφαίνονται σε ένα κουβάρι πελατειακό και συφοριασμένο, που μας καταδικάζει στη ζώνη της πολιτικής υπανάπτυξης; Μήπως, δηλαδή, το «γιατί» των εκλογών, ο λόγος που έκανε τις πρόωρες εκλογές, σε συνθήκες οικονομικής κρίσης, αναγκαίες κι αναπόφευκτες για εμάς, ενώ για τους Γερμανούς ήταν περιττές, ορίζει και το «πρέπει» των εκλογών αυτών;

Τα όμορφα δένδρα, όμορφα καίγονται

Είναι αυτό που λένε, θέλω να αγιάσω και δεν με αφήνουν! Τόσο καιρό θέλω να γράψω για κάποια θέματα, αλλά δεν μπορώ… Βλέπετε γράφω για αυτό που με πιέζει πιο πολύ και τελικά φαίνεται ότι είμαι πολύ …πιεσμένος!

Με χαρά περίμενα την πρώτη του Σεπτέμβρη για να ξαναπάω σχολείο. Μου έλλειψε από την πρώτη μέρα που …σταμάτησε, αλλά δυστυχία μου! Δεν πρόφτασα να ανηφορίσω για την Πεντέλη και είδα τα πρώτα καμένα! Ελάχιστα χιλιόμετρα από το σπίτι μου. Όχι ότι κινδύνευε ή κάτι άλλο σχετικά, αλλά δεν μπορεί μια φωτιά που ξεκίνησε στο Σέσι, να φτάνει μέχρις εκεί. Μετά είδα τα σπίτια στην παλιά Πεντέλη να τα έχει γλύψει η φωτιά και μετά τις συστάδες των τεράστιων πεύκων όλες καμένες και μετά όλα τα μικρά μου τα πευκάκια που καθημερινά τα κοιτούσα με περισσή στοργή, όλα, μα όλα καμένα και μετά, η πιο όμορφη διαδρομή μέσα στην Αττική έχει γίνει η πιο όμορφη καμένη διαδρομή, γιατί τα όμορφα δένδρα γίνονται καμένα όμορφα δένδρα! Τι να πω για τον Διόνυσο! Ευτυχώς το δάσος γύρω από το σχολείο έμεινε άθικτο και έτσι τουλάχιστον από εκεί λίγο καταλαβαίνεις το κακό που έχει συμβεί.

Μετά, ένας γνωστός μου κάτοικος της Πεντέλης μου περιγράφει την κατ’ εμέ αιτία του κακού, την απόλυτη ασυνεννοησία των διαφόρων υπηρεσιών και η παντελής έλλειψη οργάνωσης. Ξανάρθαν στον νου μου όλες οι μαύρες σκέψεις, σκέψεις που έχω κάνει με πολλές και ποικίλες αφορμές. Δεν είναι εύκολο να τις καταγράψω με ακρίβεια, αλλά θα μπορούσαν να είναι οι εξής: Καθόλου δεν ικανοποιούμαι λέγοντας ότι υπάρχει έλλειψη οργάνωσης ή συντονισμού. Το ερώτημα είναι γιατί συμβαίνει αυτό.

Η απάντηση είναι γιατί στην ελληνική κοινωνία επιβιώνουν φεουδαρχικές δομές. Με ένα άμεσο και κυριολεκτικό τρόπο στην Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά αυτή ζει στον κόσμο της και δεν έχει σχέση με το θέμα που συζητάμε. Στην υπόλοιπη κοινωνία το φεουδαρχικό σύστημα επιβιώνει με στολή παραλλαγής. Τι σημαίνει φεουδαρχικό σύστημα. Ότι υπάρχει μια διαδοχή υποταγής και εξάρτησης αρχόντων από ένα ανώτερο και σαν αντάλλαγμα ο υποτελής παίρνει υπό την εξουσία του ένα φέουδο, μια γεωγραφική περιοχή. Οι υποτελείς ενός άρχοντα είναι σύμμαχοι αλλά και ταυτόχρονα ανταγωνιστές, για την εύνοια και για την επέκταση του φέουδού τους… Το σύγχρονο κράτος εμφανίσθηκε όταν οι βασιλείς υπέταξαν τους φεουδάρχες και τα φέουδα και πλέον επήλθε η ενότητα.

Κάθε οργανωτική δομή στην Ελλάδα λειτουργεί ως φέουδο το οποίο εκχωρείται για εκμετάλλευση από κάποιον ανώτερο σε κάποιο κατώτερο με μόνο κριτήριο την εύνοια και το συμφέρον του ανώτερου. Το αν το φέουδο διοικείται ή όχι είναι εντελώς ήσσονος σημασίας σε σχέση με τον όρκο υποτέλειας που πρέπει να δώσει ο άρχων, δηλαδή διοικητής, διευθυντής, προϊστάμενος κλπ.

Δυο τέτοια φέουδα είναι η πυροσβεστική και τα δασαρχεία και η μεταξύ τους συνεργασία είναι απείρου κάλλους! Καλοκαίρι, ψηλά στον Υμηττό, εγώ με το ποδήλατο, με σταματά ένα Τσερόκε της πυροσβεστικής. Με ρωτάν: μήπως ξέρεις που πάει αυτός ο δρόμος; Δεν είμαστε σε ένα απομακρυσμένο δάσος της Πίνδου, λίγα χιλιόμετρα από το Σύνταγμα, και υπάρχουν λεπτομερέστατοι χάρτες του Υμηττού και όμως οι δασικοί δεν μπορούν να ενημερώσουν τους πυροσβέστες για τους δρόμους. Μπορείτε να φαντασθείτε τι λεπτομερή και αποτελεσματικά σχέδια έχουν καταστρώσει για την περίπτωση που υπάρξει πυρκαγιά… Δεν θέλω ούτε να το σκέπτομαι.

Η πυροσβεστική δεν στρατολογεί ούτε εκπαιδεύει και εξοπλίζει εθελοντές, γιατί αν υπάρχουν εθελοντές, εκπαιδευμένοι και εξοπλισμένοι, δεν χρειάζονται και τόσοι πυροσβέστες… Και πάει λέγοντας.

Και δεν είναι μόνο αυτό. Στο σύστημα της κοινωνίας μας ο ιππότης και ο ιερέας ταυτίζονται. Ο κάθε φεουδάρχης είναι αυτός που ξέρει, που είναι ο εκπρόσωπος του θεού…

Συνέπεια όλων αυτών είναι η ανομία. Μόνο ένας νόμος ισχύει, ο νόμος της υποτέλειας. Μπορείς να κάνεις ότι θέλεις, αρκεί να έχεις το κατάλληλο …βύσμα!

Κάποια άλλη φορά θα σας διηγηθώ τι συνέβαινε στο Βυζάντιο και τότε θα καταλάβετε για τις πολιτιστικές ρίζες των δεινών του παρόντος, γιατί πρέπει να γνωρίζουμε την ιστορία όχι για να δοξάζουμε εαυτούς, αλλά για να μαθαίνουμε και να γινόμαστε καλύτεροι.