Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Θρησκεία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Θρησκεία. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Παρασκευή 9 Απριλίου 2010

Ακτίνα φωτός!


Φαίνεται ότι …με άκουσαν! Ή εγώ φέτος δεν άκουσα αρκετά! Ο λόγος είναι για το Χριστός Ανέστη. Νομίζω ότι φέτος δεν έπαιξε τόσο πολύ στα media όσο πέρσι. Μπορεί βέβαια απλώς να μην άκουσα εγώ, αλλά δεν είδα την διακοσμητική κορδέλα με το Χριστός Ανέστη σε κάποιο τηλεοπτικό παράθυρο, κάτι που πέρσι μου έδωσε την αφορμή να γράψω το σχετικό κείμενο. Το πιο πιθανό βέβαια είναι να εξοστρακίστηκε το Χριστός Ανέστη λόγω της Μεγαλοβδομαδιάτικης κατάστασης της χώρας.

Συνέβη όμως και κάτι άλλο. Πολλοί γνωστοί μου δίστασαν να …μου ευχηθούν Χριστός Ανέστη! Αυτό είναι το πρόβλημα με την ενσωμάτωση στις εθνικές μας φαντασιώσεις θρησκευτικών στοιχείων, δεν μπορούμε να βιώσουμε την θρησκεία ως μια προσωπική και μόνο υπόθεση στην οποία ο καθένας μας μπορεί να έχει την δική του άποψη και βίωση.

Ας το ξεκαθαρίσω. Αν με ρωτούσε κανείς σε τι από τα δύο ποντάρεις, στο να αναστήθηκε όντως ο Χριστός ή στο να μην αναστήθηκε, θα απαντήσω ότι θεωρώ το δεύτερο πολύ πιο πιθανό δηλαδή το να μην αναστήθηκε. Δεν έχω όμως τίποτα με κάποιον που πιστεύει το πρώτο. Δεν έχω τίποτα με την πίστη γενικά. Η ανάσταση του Χριστού είναι ένα υπερφυσικό γεγονός στο οποίο κάποιος μπορεί κάλλιστα να πιστεύει, όπως βέβαια και να μην πιστεύει. Μπορώ κάλλιστα να καταλάβω κάποιον που λέει ότι χάρηκε πολύ που αναστήθηκε ο Χριστός, όπως καταλαβαίνω και κάποιον που χαίρεται γιατί κέρδισε ο Ολυμπιακός. Και τα δύο ψυχολογικά παιχνίδια είναι που εμένα δεν με ενδιαφέρουν. Παίζω με άλλα…

Όταν λοιπόν συναντώ κάποιον που γνωρίζω ότι πιστεύει στην Ανάσταση, θα του ευχηθώ Χριστός Ανέστη σεβόμενος την πίστη του και αν μου ευχηθεί κάποιος που γνωρίζω ότι πι-στεύει στην Ανάσταση, Χριστός Ανέστη θα του απαντήσω Αληθώς Ανέστη και πάλι σεβόμενος την πίστη του. Στην ζωή τα πράγματα δεν είναι ή άσπρα ή μαύρα και δεν μπορεί κάθε τι να είναι αφορμή για αντιπαράθεση. Με ενοχλεί όμως όταν κάποιος έτσι στο άσχετο μου λέει Χριστός Ανέστη. Δεν με ενοχλεί ούτε ο Χριστός ούτε το ότι κάποιοι πιστεύουν ότι αναστήθηκε, αλλά το γεγονός ότι εθιζόμαστε να λέμε λόγια χωρίς αντίκρισμα, χωρίς να τα εννοούμε, ή και ακόμα χειρότερα αν προσπαθούμε να επιβάλουμε τις απόψεις μας στους άλλους.

Φυσικά αν κάποιος αρχίσει να μου λέει ότι η ανάσταση του Χριστού μας …έσωσε, θα φάει πόρτα! Γιατί είναι άλλο η πίστη σε ένα υπερφυσικό γεγονός και άλλο η πίστη σε ένα παραλογισμό. Γιατί αυτό είναι το παιχνίδι που παίζουν οι θρησκείες. Με άλλοθι τα πραγματικά ή υποτιθέμενα υπερφυσικά γεγονότα μας πασάρουν τις πιο παράλογες διδασκαλίες.

Μια κοινωνία λοιπόν που εθίζεται να ανέχεται ένα παραλογισμό του τύπου Ο “Χριστός σώζει” είναι ώριμη να περάσει το χείλος του γκρεμού πιστεύοντας ότι ο από μηχανής θεός, τέλος πάντων με κάποιο τρόπο, θα την σώσει. Η ελληνική κοινωνία είναι ολοπρόθυμη να ακούσει για τέτοιου είδους σωτηρία, αγωνίζεται με νύχια και δόντια για να παραμείνει πιστή στα μυθεύματά της, αλλά έκανε ένα τραγικό λάθος. Θέλησε να έχει ως νόμισμα το ευρώ… Πάντα μεταξύ των πολλών άλλων, ευρώ και κληρικοί και θεολόγοι, που λένε ότι παραμύθια θέλουν στα παράθυρα ή στα σχολεία, δεν είναι συμβατά.

Και ο λογαριασμός στο τραπέζι!

Σάββατο 3 Απριλίου 2010

Στην χώρα του Αγίου Φωτός


Βλέποντας το πρωθυπουργικό αεροσκάφος να μεταφέρει το …Άγιο Φως, την μεγάλη αυτήν κοροϊδία και τον υφυπουργό παιδείας να το υποδέχεται εκ μέρους της κυβέρνησης, μια κοινωνία να προσκυνά το ψέμα, θυμήθηκα τι έγραφα πέρσι τέτοιες μέρες:


Την χώρα μου την αγαπώ όχι γιατί είναι η ομορφότερη ούτε η καλύτερη ούτε για άλλον λόγο παρά για το γεγονός ότι γεννήθηκα σε αυτήν! Όπως θα αγαπούσα κάθε άλλη χώρα στην οποία τυχόν θα γεννιόμουν. Τα τελευταία λοιπόν χρόνια, αυτήν την βδομάδα που ακολουθεί την Κυριακή του Πάσχα, καθώς την βλέπω να γλεντάει και να βγάζει έξω αυτά που ούτε η ίδια ξέρει ότι έχει μέσα της, απελπίζομαι για δαύτην…


Είναι το ψέμα του “Χριστός Ανέστη” που με απελπίζει!


Όχι μην νομίζεται ότι αναφέρομαι στο τυχόν ψευδές γεγονός της Ανάστασης του Χριστού! Ακόμα και να υποθέσουμε, ως υπόθεση εργασίας, ότι όντως ο ιστορικός Ιησούς δεν ανέστη, η πίστη στην ανάστασή του δεν …απειλεί την χώρα μου (μας)! Τώρα το γεγονός ότι αυτή η υπόθεση εργασίας έχει σοβαρά ερείσματα στα ίδια τα κείμενα, είναι …άλλης Κυριακής ανάγνωσμα.


Για σκεφτείτε παρακαλώ λιγάκι. Το είπα ήδη. Η πρόταση “Χριστός Ανέστη”, η φράση που κυριαρχεί στην κοινωνία μας τις μέρες αυτές είναι μια ομολογία πίστης. Δεν είναι το ίδιο με την ευχή Καλά Χριστούγεννα η Καλό Πάσχα, αλλά ομολογία πίστης στην ανάσταση του Χριστού. Ολόκληρη η κοινωνία μας περιστρέφεται γύρω από αυτήν την ομολογία. Και ποιο είναι λοιπόν το πρόβλημα. Το πρόβλημα το αποκαλύπτει το ερώτημα: Την εννοεί, την καταλαβαίνει, την αποδέχεται άραγε η κοινωνία μας αυτήν την ομολογία;


Από όλους όσους παραβρίσκονται το βράδυ της Ανάστασης στις εκκλησίες, ένα ελάχιστο τμήμα πιστεύει στην Ανάσταση και ξέρει τι είναι αυτό που πιστεύει. Ή έστω ξέρει περίπου τι πιστεύει. Ένα άλλο τμήμα αισθητά μεγαλύτερο πιστεύει στην Ανάσταση αλλά αν τους ερωτήσει κανείς, γιατί λέτε Χριστός Ανέστη και όχι π.χ. ο Λάζαρος Ανέστη ( μιλώ για τον Λάζαρο των ευαγγελίων που ανέστησε ο Χριστός) δεν θα είναι σε θέση να δώσει μια σοβαρή και συνεπή απάντηση, θα αυτοσχεδιάσει εκ του προχείρου. Μια ακόμα μεγαλύτερη ομάδα ανθρώπων θα πει ότι μάλλον δεν πολυπιστεύει στην Ανάσταση αλλά λέει το Χριστός Ανέστη είτε από συνήθεια είτε χωρίς να το πολυσκέπτεται. Η συντριπτική λοιπόν πλειοψηφία των συμπολιτών μας προβαίνει σε μια άκρως σημαντική ομολογία πίστης χωρίς να αισθάνεται και χωρίς να ενοχλείται ότι αυτή η ομολογία είναι άνευ αντικρίσματος, άνευ περιεχομένου, σχεδόν άνευ λόγου…


Κάθε φορά λοιπόν που ακούω ένα πολιτικό, ένα δημοσιογράφο, ή …ένα περαστικό να λέει Χριστός Ανέστη, τα αυτιά μου ακούν Χριστός Ανέστη αλλά στον νου μου καταγράφεται μια δημόσια ομολογία ότι σε αυτήν την κοινωνία μόνο τα λόγια έχουν αξία, δεν χρειάζεται να έχουν περιεχόμενο. Είναι η δημόσια ομολογία μια κοινωνίας ότι άλλο τα λόγια άλλο τα έργα, ότι εκείνο που μετρά είναι στα λόγια να είσαι in!


Μια τέτοια φανταστική πίστη στην Ανάσταση δεν έχει καμιά σχέση με την μεταμόρφωση της Σταύρωσης σε Ανάσταση, αλλά παραπέμπει στην πίστη ότι θα έρθει η Ανάσταση, με κάποιο μαγικό τρόπο, όπως μαγικά αναστήθηκε ο Χριστός, χωρίς να χρειαστεί να περάσουμε από τον Σταυρό. Εδώ βρίσκεται το μέγα κόλπο, η παράκαμψη του κόπου, του μόχθου, των έργων… Άραγε είναι δυνατόν να μην έχει σχέση αυτό το κόλπο με τα κόλπα που κυριαρχούν στην ελληνική κοινωνία;


Τι προοπτική μπορεί να έχει μια τέτοια κοινωνία στο σύγχρονο χωνευτήρι των λαών του πλανήτη γη;


Και θα μου πει κάποιος γιατί σκάω. Έ είπαμε την αγαπώ την χώρα μου…”

Και προσθέτω φέτος, αυτή η κοινωνία μόνο στην κατάρρευση και την χρεοκοπία θα σταματήσει και σκάω γιατί είμαι και εγώ μέσα σε αυτήν…

Πόσο θα ήθελα να ευχηθώ Χρόνια Πολλά!

Πέμπτη 11 Μαρτίου 2010

Η θεά Κάλι και η Παναγία


Είναι μια σκηνή που την έχω δεί πολλές φορές στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο, αλλά ποτέ ζωντανά. Μέχρι την προηγούμενη Κυριακή, κάπου εκεί στην Ομόνοια, σε μια στοά. Στην άκρη, πεταμένοι στο πάτωμα δύο νεαρά παιδιά, μακριά ο ένας από τον άλλο, ολομόναχοι αγωνίζονταν να τρυπήσουν το χέρι τους με την σύριγγα για να πάρουν (προφανώς) την δόση τους…

Λίγο πιο κάτω μια άλλη ομάδα 3-4 ατόμων όρθιοι και σκυμμένοι πάνω σε ένα κομμάτι χαρτόνι, ή κάτι τέτοιο, που υπήρχε μια άσπρη σκόνη κάπως προσπαθούσαν να την ρουφήξουν, μάλλον με την μύτη…

Τους προσπέρασα με την παρέα μου χωρίς να αλλάξουμε συζήτηση ή να σχολιάσουμε την σκηνή, σαν αυτή να μην υπήρχε. Όμως εμένα με έσφαξε μαχαίρι και όλη την υπόλοιπη ώρα έκλαιγα νοητά γοερά, έστω και με κάποιες διακοπές και κλαίω ακόμα και τώρα κάθε φορά που θυμάμαι την σκηνή. Έκλαιγα για τα παλικάρια που ήταν νέα και γεροδεμένα αλλά έκλαιγα και για μένα που πέρασα από μπροστά τους και δεν έκανα τίποτα, ή μάλλον έκανα σαν να μην υπήρχαν. Αλλά κλαίω ακόμα πιο πολύ για την άπειρη δυστυχία που υπάρχει γύρω μου και κάνω σαν να μην υπάρχει. Ναι πράγματι την βλέπω την δυστυχία, στα φανάρια, πίσω από τα νούμερα των οικονομικών μεγεθών, στις διηγήσεις των ανθρώπων και είμαι υποχρεωμένος να κάνω πως δεν βλέπω γιατί απλά δεν την αντέχω… Θα μου πείτε και μπορώ να κάνω; Πρακτικά τίποτα.

Όταν ανέφερα το όνομα της θεάς Κάλι μέσα στην τάξη, κάποια μάτια άνοιξαν και κάποια κεφάλια ανασηκώθηκαν. Την ξέρουμε, είναι αυτή με τα κομμένα κεφάλια και τα αίματα. Λοιπόν τους λέω, στην Ινδική κοινωνία παίζει τον ρόλο που παίζει η Παναγία στην δική μας. Κανείς δεν με πίστεψε. Και όμως, η Κάλι, όπως έλεγε ένας ινδός θεολόγος του 19ου αιώνα που κάποτε διάβασα κείμενά του και δεν θυμάμαι το όνομά του, πιθανόν να είναι ο Ραμακρίσνα, εκφραζόταν για την Μεγάλη Μητέρα θεά Κάλι με τον τρόπο που εκφράζονται οι δικοί μας ασκητές για την δική μας Μεγάλη Μητέρα, την Παναγία.

Και τα αίματα, τα κομμένα κεφάλια; Είναι ο θάνατος που τρέφει την ζωή και η Κάλι παρέχει την ζωή. Οι άνθρωποι έχουμε τις ίδιες ανάγκες και στα ίδια πιστεύουμε, μόνο που στην Ανατολή οι άνθρωποι ενσωμάτωσαν το κακό μέσα στην ίδια την θεότητα, ενώ εμείς θέλουμε την θεότητα μόνο αγαθή. Η Κάλι και σκοτώνει και ζωοποιεί ενώ η Παναγία μόνο ζωοποιεί…

Οι ανατολίτες δεν ζορίζονται με το κακό όπως οι ευρωπαίοι. Δεν έχετε παρά να δείτε Κινέζικες, Κορεάτικες ή Γιαπωνέζικες ταινίες για να δείτε την διαφορά. Η πιο δυσβάσταχτη βαρβαρότητα συνυπάρχει αρμονικά με την καλοσύνη και την ευγένεια. Εμείς είμαστε το ίδιο βάρβαροι, αλλά χωρίζουμε τους πάντες σε καλούς και κακούς και πάντα είμαστε εμείς οι καλοί ή τουλάχιστον είμαστε με το μέρος των καλών.

Δεν ξέρω τι να προτιμήσω: να στενοχωριέμαι για το κακό αν και γνωρίζω ότι είναι πηγή της ζωής ή να μου είναι αδιάφορο μια και ούτως ή άλλως δεν έχει σημασία το πώς νοιώθω;

Μάλλον χαίρομαι που είμαι δυτικός!

Τρίτη 3 Νοεμβρίου 2009

ΕΜΕΣΕΘ

(ημίχρονο της εισαγωγής)

Δεν το αρνούμαι, την ζωή μου την έχω περάσει κυρίως μόνος μου, αλλά όχι γιατί είμαι μοναχικός τύπος. Κάθε άλλο, απολαμβάνω τα μέγιστα την συναναστροφή μου με άλλους. Απλώς δεν βαριέμαι και όταν είμαι μόνος, περνάω μια χαρά …μαζί μου. Ακόμα και στην εποχή που ζούσα σχετικά απομονωμένος είχα πάντα πίστη και ελπίδα στην συνεργασία. Όσο μόνος έχω περάσει άλλο τόσο έχω αναζητήσει την συνεργασία.

Μάλιστα εκείνα τα χρόνια την ονειρευόμουν, ο τάλας, στα πλαίσια τα εκκλησιαστικά. Βλέποντας τα προβλήματα, σε θεωρητικό και πρακτικό επίπεδο φανταζόμουν ότι αν ενωνόταν οι εσωτερικές δυνάμεις της εκκλησίας, τότε και μόνο τότε θα είχαμε ελπίδα για επίλυσή τους. Όσοι ξέρουν, θα θυμούνται την φιλολογία για την συνοδικότητα της ορθοδοξίας και τα άλλα συναφή που ήταν τόσο αγαπητά στους κύκλους των προοδευτικών θεολόγων της εποχής εκείνης. Μερικοί ακόμα και σήμερα έχουν σχετικές φαντασιώσεις…

Πολύ νωρίς μου κόπηκε ο βήχας. Εκείνα τα χρόνια είχα συνήθεια να επισκέπτομαι όποιον άκουγα ότι ήταν αξιόλογος και έτσι σε ένα ταξίδι μου, περαστικός από την Αθήνα συνάντησα τον π. Επιφάνιο Θεοδωρόπουλο. Του είπα και μου είπε πολλά και στο τέλος του ανέφερα και τις σκέψεις μου για μια ενδεχόμενη ενδοεκκλησιαστική συνεργασία. Μου το ξέκοψε τελείως. Στην εκκλησία δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν συνεργασίες, γιατί ο κάθε ένας έχει ως αλήθεια την δική του άποψη και δεν μπορεί να πάει με το λάθος, την άποψη του άλλου και μου ανέφερε κάποια χαρακτηριστικά την εποχή εκείνη περιστατικά από την ζωή του για να μου διασαφήσει γιατί αυτό που σκεπτόμουν ήταν φύσει αδύνατον.

Ήταν πολύ πειστικός και άφησα όλες τις σχετικές ιδέες. Στην συνέχεια κατάλαβα βαθύτερα και πληρέστερα τις αιτίες του προβλήματος, η διάθεση όμως δεν με εγκατέλειψε, μέχρις ότου κάποια στιγμή πριν από μια δεκαετία φάνηκε μια δυνατότητα συνεργασίας. Το αντικείμενο πλέον ήταν η σχέση της θεολογίας-θρησκείας με την επιστήμη. Η ενασχόλησή μου με το αντικείμενο αυτό, ήδη τότε για περίπου μια δεκαετία, με είχε πείσει τόσο για το εύρος του εν λόγω πεδίου, όσο και για την αδυναμία ενός ανθρώπου, οποιουδήποτε να το καλύψει μόνος του. …Ακόμα και εγώ …ήμουν λίγος! Η γνωριμία μου με κάποιους καλούς φίλους μου έδωσε κάποια ψιχία τέτοιας συνεργασίας. Το σημαντικότερο όμως ήταν ότι μοιραζόμασταν την ίδια διάθεση να κάνουμε κάτι πιο σοβαρό.

Σοβαρό και Ελλάδα είναι κάτι το ασύμβατο, αλλά επειδή η επιθυμία δεν μας έφυγε καθώς τα χρόνια πέρασαν και άλλαξαν οι καταστάσεις, κάποια στιγμή αυτή η διάθεση πήρε νέα δυναμική. Ενεπλάκησαν και άλλοι φίλοι και στο τέλος γεννήθηκε η ΕΜΕΣΕΘ, Η Εταιρεία Μελέτης των Σχέσεων της Επιστήμης με την Θρησκεία, ένας μη κερδοσκοπικός σύλλογος με καθαρά ερευνητική και επιστημονική και θεολογική στόχευση, μακριά από κάθε δογματική ή άλλη δέσμευση.

Η ιδέα δεν είναι να προωθήσουμε κάποιες ιδέες, αλλά να δημιουργήσουμε ένα πλαίσιο στο οποίο οι ιδέες να έρχονται σε πραγματικό διάλογο. Τα θέματα στο χώρο αυτό είναι πάρα πολλά και εξαιρετικά ενδιαφέροντα από πολλές απόψεις. Η επαφή μας με την διεθνή βιβλιογραφία μας αποκάλυψε την ευρύτητα, σοβαρότητα και ποιότητα των σχετικών συζητήσεων που λαμβάνουν χώρα στα ξένα πανεπιστήμια. Εδώ επικρατεί η πόλωση, όπως και σε όλα τα άλλα θέματα. Αυτό το κενό θέλουμε να καλύψουμε και δεν είναι εύκολο, γιατί δεν υπάρχει κουλτούρα διαλόγου στην κοινωνία μας.

Πάντως εμείς προσπαθούμε. Προτρέπω τον αναγνώστη να επισκεφθεί την ιστοσελίδα της ΕΜΕΣΕΘ για να πάρει μια ιδέα για αυτήν. http://www.emeseth.gr/portal/ Βέβαια είναι μια ερασιτεχνική προσπάθεια και έχει ατέλειες. Τι να κάνουμε, στην Ελλάδα είναι αδιανόητη η πιθανότητα χρηματοδότησης μιας τέτοιας προσπάθειας και επομένως όλα γίνονται από το περίσσευμα. Στην ιστοσελίδα υπάρχουν πληροφορίες για την δράση της ΕΜΕΣΕΘ, το καταστατικό της που φανερώνει αναλυτικά τους στόχους και τις επιδιώξεις της, αλλά και υλικό άρθρα και άλλα κείμενα που αναφέρονται με προβληματισμούς σχετικούς με το αντικείμενο της εταιρείας, υλικό το οποίο διαρκώς θα ανανεώνεται. Θα ήταν καλό όποιος ενδιαφέρεται να εγγραφεί στην ιστοσελίδα έτσι ώστε να έχει πρόσβαση στο μεγαλύτερο μέρος των περιεχομένων. Ένα μέρος μένει προσιτό μόνο για τα μέλη της εταιρείας.

Αν κάποιος βρίσκει την ιδέα ενδιαφέρουσα θα ήταν …μια πολύ καλή κίνηση να έρθει κοντά μας, είτε φυσικά, αν ζει στην Αθήνα, είτε νοερά δηλαδή ηλεκτρονικά μέσω του διαδικτύου για να βάλει και αυτός το λιθαράκι του σε αυτήν την προσπάθεια. Οι προϋποθέσεις και οι όροι αναφέρονται στο καταστατικό στην παρακάτω διεύθυνση.

http://www.emeseth.gr/portal/index.php?option=com_content&view=article&id=60:2009-09-13-14-44-51&catid=39:2009-07-09-18-57-15&Itemid=61

Ο λογότυπος της ΕΜΕΣΕΘ, στην φωτό, είναι προϊόν …συνεργασίας μελών της ΕΜΕΣΕΘ και της κ. Χρυσάνθης …ξεχνάω το επίθετό της, συζύγου φίλου και μέλους της ΕΜΕΣΕΘ)

(η συνέχεια της εισαγωγής στο ...δεύτερο ημίχρονο!)