Παραμονή 17 Νοέμβρη

Παραμονή της 17ης Νοέμβρη χρειάσθηκε να πάω στο Περιστέρι. Στον δρόμο άκουγα τρίτο πρόγραμμα βαριεστημένα. Και ξαφνικά, μετά από κομμάτια μεσαιωνικής μουσικής, έπεσε ένα κομμάτι βυζαντινής μουσικής. Το εκτελούσε μια χορωδία και είχε εξαιρετικό άκουσμα. Πραγματικά καθηλώθηκα. Εμνήσθην ημερών αρχαίων, αλλά σχεδόν αμέσως το άκουσμα φωτίσθηκε από έντονο φως! Έφθασα σε μια συνειδητοποίηση που με καθήλωσε, σχεδόν σταμάτησα να οδηγώ μέχρι να τελειώσει η μουσική.

Αυτό που είδα ήταν η φυλακισμένη ζωή. Η μελωδία ήταν άκαμπτα στυλιζαρισμένη, ασφυκτικά πλαισιωμένη από το ισοκράτημα, αλλά ταυτόχρονα όλο σκέρτσο και περίτεχνες φιγούρες. Η ζωή μέσα στα κάγκελα της ορθόδοξης θρησκείας. Όσο άκαμπτη και σοβαρή και ασφυκτική και αν είναι η θρησκεία, δεν καταφέρνει να πνίξει την ζωή. Η ζωή, δηλαδή η διάθεση για ανάδειξη, για ευχαρίστηση, για αυτοεκτίμηση και αναγνώριση πάντα βρίσκει τρόπους για να ξεφύγει, είτε πρόκειται για την ισλαμική μπούργκα είτε για την βυζαντινή τέχνη. Τα ιερατεία την βάζουν σε κορσέδες, αλλά αυτή δεν το βάζει κάτω…

Τότε συνειδητοποίησα γιατί τόσοι πολλοί, άνδρες και γυναίκες από τα ορθόδοξα θρησκευτικά περιβάλλοντα παθιάζονται με την βυζαντινή μουσική. Είναι μια διέξοδος…

Όμως συνειδητοποίησα κάτι πολύ πιο σοβαρό. Το ίδιο πράγμα συμβαίνει με την πατρίδα μου, με το έθνος μου, την κοινωνία στην οποία ζω. Φοράει ένα ασφυκτικό κορσέ και όμως μέσα σε αυτόν αγωνίζεται ζήσει, να ξεχωρίσει, να αναπτυχθεί. Όσο άκουγα την μουσική τόσο ένιωθα τον τόπο μου. Για αιώνες ζούσε μέσα στον εκκλησιαστικό κορσέ. Δεν πρόφτασε να απαλλαγεί από αυτόν και φόρεσε τον μαρξιστικό κορσέ. Σήμερα φοράει και τους δύο. Και μέσα σε αυτούς αγωνίζεται να ζήσει…

Ναι ο κορσές σε κάνει να μοιάζεις πιο όμορφος, σου δίνει μια αίσθηση ασφαλείας, όμως σε πνίγει, σε καθηλώνει είσαι ανήμπορος απέναντι στα χτυπήματα των ευέλικτων ανταγωνιστών σου. Κάθε πτυχή, έστω όχι κάθε αλλά οι περισσότερες πτυχές της ζωής μας είναι καθηλωμένες μέσα σε ένα νάρθηκα και τώρα ξαφνικά καταλαβαίνουμε ότι όλοι οι νάρθηκες πρέπει να σπάσουν!

Πανικός! Το μνημόνιο, αυτό μας αναγκάζει να κάνουμε. Εθισμένοι για αιώνες να ζούμε στους κορσέδες πανικοβαλλόμαστε. Ο καθένας αγωνίζεται να διατηρηθεί ο κορσές του.

Είμαι εξοργισμένος με τους πολιτικούς μας γιατί διαρκώς μας λένε ψέματα, ότι μπορούμε να απελευθερωθούμε χωρίς να χαλάσουμε τους κορσέδες μας… Πελαγοδρομούν ανάμεσα στις υποχρεώσεις που έχουν αναλάβει και στον φόβο της ελευθερίας. Και στα προνόμια που δίνουν στα πάσης φύσεως ιερατεία, θρησκευτικά και πολιτικά, οι …κορσέδες.

Η δυστυχία του να είσαι Έλληνας. Να σφύζεις από ζωή και ταυτόχρονα είσαι αναγκασμένος να φοράς μια αποπνικτική κουλτούρα που αποτυπώνεται από την βυζαντινή μουσική, και την βυζαντινή αγιογραφία μέχρι την μαρξιστική πολιτική ιδεολογία. Η δυστυχία του Έλληνα που αντιδρώντας στον κορσέ καταλύει κάθε έννοια τάξης. Ή ακόμα χειρότερα, δικαιολογεί την πάσης φύσεως ανομία, αρκεί να αισθάνεται ένα ελάχιστο ρεύμα ελευθερίας.

Πόσο θα ήθελα να ζω σε μια χώρα και μια κοινωνία χωρίς κορσέδες, αλλά με σαφή αίσθηση των ορίων…

Νικήσαμε!!

Για μια ακόμη φορά αισθάνομαι ότι είμαι με το μέρος των νικητών! Μπορώ να ισχυρισθώ ότι αποτελώ βαρόμετρο. Το έχω γράψει και παλιότερα, είμαι εκείνη η κρίσιμη μάζα που δίνει την νίκη στις εκλογές. Είμαι ο σχετικά μικρός αριθμός των ψηφοφόρων που δεν είμαστε οπαδοί κανενός, αλλά ψηφίζουμε όποιον μας πείσει περισσότερο. Δεν έχουμε κανένα πρόβλημα να ψηφίσουμε είτε το ένα είτε το άλλο κόμμα εξουσίας.

Αυτήν την φορά έκανα κάτι που δεν έχω ξανακάνει. Δεν πήγα να ψηφίσω, ψήφισα αποχή. Στον πρώτο γύρο αναγκάστηκα να πάω γιατί με έβαλαν και πάλι εφορευτική επιτροπή και έπρεπε να πάω να πω ότι δεν εμφανίσθηκα γιατί είμαι δημόσιος υπάλληλος και ο νόμος δεν επιτρέπει να είμαι μέλος εφορευτικής επιτροπής. Τώρα το γιατί, μην το ψάχνετε… Και θα πρέπει να πω ότι ήμουν, στον πρώτο γύρο, λίγο παγωμένος. Υπήρχε αποχή αλλά όχι και τόσο ξεκάθαρη, λίγο σαν να μπερδεύτηκα.

Όμως στον δεύτερο γύρο τα πράγματα ξεκαθάρισαν. Όλοι εμείς που δεν είμαστε ηλίθιοι να τρώμε αδιαμαρτύρητα και διαρκώς τα ψέματα των πολιτικών είπαμε φθάνει, ως εδώ. Αρνούμαστε να συμμετέχουμε σε αυτήν την κοροϊδία, και αφού δεν μπορούμε να κάνουμε πραξικόπημα, απέχουμε. Και δεν είμαστε λίγοι. Η συνειδητή αποχή πρέπει να είναι γύρω στο 20%, καθότι ένα 30% είναι δεδομένη αποχή. (Προσωπικά θα ψήφιζα μόνο αν ήμουν Αθήνα ή Θεσσαλονίκη, να ψηφίσω Καμίνη ή Μπουτάρη. Όχι γιατί τους υποστήριξε το ΠΑΣΟΚ αλλά γιατί δεν είναι επαγγελματίες πολιτικοί.)

Βέβαια οι επαγγελματίες της πολιτικής μας επιτίθενται από όλες τις πλευρές. Φυσιολογικό, αφού χάνουν το έδαφος κάτω από τα πόδια τους. Είμαι βέβαιος ότι σύντομα θα το βάλουν στα πόδια. Ήδη ο Σαμαράς έδωσε το σύνθημα: Θέλει να αλλάξει πολιτική η κυβέρνηση, όχι όμως και να γίνει αυτός κυβέρνηση…

Τους μαυρίζω όλους όχι γιατί είναι ψεύτες! Το ψέμα είναι η κυρίαρχη ιδεολογία στην κοινωνία μας και άντε βρες αυτόν που λέει την αλήθεια. Όχι, τους μαυρίζω γιατί είναι ανίκανοι, γιατί είναι άσχετοι, γιατί δεν έχουν ιδέα για το τι πάνε να κάνουν, γιατί είναι παράγωγα της αναξιοκρατίας και της έλλειψης αξιολόγησης, και της απάτης, που είναι τα σπορ στα οποία επιδιδόμαστε με πολύ ζήλο και πάθος εμείς οι νεοέλληνες.

Όμως σιγά σιγά ξυπνάμε, όλοι και περισσότεροι. Όπως σταδιακά παύουμε να τρώμε τα παραμύθια των θεολόγων, όσοι τα τρώγαμε, έτσι και παύουμε να τρώμε τα παραμύθια των πολιτικών. Αυτοί δυστυχώ ς είμαστε πολύ περισσότεροι.

Τι θα γίνει λοιπόν; Για μένα το πράγμα είναι απλό. Η καταστροφή είναι δεδομένη, αλλά δεν μπορώ να φαντασθώ ποια θα μπορούσε να είναι αυτή η καταστροφή. Απλά ξέρω ότι αυτά που μας λεν δεν ισχύουν. Τι ισχύει δεν ξέρω, πάντως δεν είναι ευχάριστο, είναι πολύ άσχημο και αναπόφευκτο. Τουλάχιστον να προκύψει και κάτι καλό, να απαλλαγούμε από τους ανίκανους, όλους αυτούς που εμείς, εθισμένοι στα λόγια χωρίς αντίκρυσμα, ψηφίζαμε όλα αυτά τα χρόνια.

Με συνάντησε μια συγκάτοικος στην πολυκατοικία. Παιδί του παρισινού Μάη του 68! Μου λέει, θα ψηφίσετε; Όχι της λέω. Και εγώ το ίδιο μου λέει με εμφανή ανακούφιση! Δεν τους αντέχω άλλο…

Λοιπόν είναι πράγματι ένα φως στο τούνελ, αλλά δυστυχώς κανείς δεν ξέρει αν είναι η άκρη του τούνελ, ή το τραίνο που έρχεται…

Που είναι η Ζωή;

Ήθελα να το γράψω πολλές βδομάδες πριν, αλλά δεν μπορούσα. Παραβρέθηκα σε μια ακόμα παράσταση στο Μέγαρο Μουσικής με παραδοσιακούς ρωσικούς χορούς. Ήταν ένα πολύ εντυπωσιακό θέαμα. Ο σκηνοθέτης, ή σωστότερα ο ενδυματολόγος είχε μεγάλα κέφια και το εικαστικό μέρος της παράστασης ήταν συναρπαστικό. Και το χορογραφικό παρόμοια εντυπωσιακό.

Προσωπικά πρόσεξα άλλα πράγματα. Την μουσική, την λαϊκή ρώσικη μουσική την είχα ξανακούσει, χορούς όμως δεν είχα δει. Αυτό που έκανε αίσθηση σε εμένα ήταν κυρίως η διάθεση για ζωή που εξέπεμπαν όλοι οι παραδοσιακοί ρώσικοι χοροί. Μια διάθεση για ζωή θα έλεγα ζωώδη που πηγάζει μέσα από το βαθύ είναι του ανθρώπου. Όχι από τον εγκέφαλο αλλά από τα σπλάχνα. Μια διάθεση βαθειά ερωτική. Ζωή χωρίς έρωτα άλλωστε μάλλον είναι αντίφαση εν τοις όροις.

Αισθάνθηκα ότι αυτή ενστικτώδης ερωτική διάθεση για ζωή απουσιάζει από την ελληνική παραδοσιακή μουσική. Δεν νομίζω να κάνω λάθος και η εξήγηση του γεγονότος είναι προφανής. Η εκκλησία ήταν πάντα ενάντια στους χορούς και όλες τις σωματικές εκδηλώσεις. Μόνο σε εντελώς περιθωριακές στιγμές ήταν δυνατόν να εκφραστεί αυτή η δύναμη και θέληση για ζωή.

Σκεπτόμουν, ορθοδοξία εδώ, ορθοδοξία και εκεί. Εδώ η ορθοδοξία έπνιξε την ζωή, εκεί δεν τα κατάφερε… Το τίμημα που πληρώνουμε για το γεγονός ότι ο χριστιανισμός είναι παιδί του ελληνισμού. Σκέπτομαι, εκεί ήταν ξενόφερτος και δεν μπόρεσε να πνίξει το παγανιστικό παρελθόν. Θυμάμαι τις διηγήσεις του Ντοστογιέφσκι και στηρίζω την άποψη αυτή. Εδώ μόνο στο καρναβάλι νομιμοποιείται ο λαός να εκφράσει αυτήν την διάθεση. Τον υπόλοιπο χρόνο την καλύπτει για να μην την καταγγείλει ο άμβωνας… (Τουλάχιστον μέχρι 50 χρόνια πριν.)

Και όμως ήταν στιγμές που η ελληνική κοινωνία έσφυζε από ζωή και έκανε μεγάλα πετάγματα. Σκέπτομαι, ήταν στιγμές που την ενέπνεαν μεγάλες ιδέες, ιδέες που ενεργοποιούσαν τις ζωτικές της δυνάμεις. Όμως οι ιδέες είναι ρευστές, αλλάζουν, αλλοιώνονται χάνουν την λάμψη τους. Έτσι και η ζωτικότητα της ελληνικής κοινωνίας δεν έχει διάρκεια, εύκολα χάνει τον δρόμο της, δεν χρειάστηκε πολύ να φθάσει στον αδυσώπητο εμφύλιο, σήμερα λίγα χρόνια μετά τους ολυμπιακούς στην χρεοκοπία.

Κοιτάω γύρω μου και το μόνο που βλέπω είναι …θάνατος. Για την ακρίβεια πεθαμένους ανθρώπους, μια κοινωνία κακαρωμένη που βλέπει ακίνητη να έρχεται το μοιραίο, χωρίς καμιά διάθεση να αντιδράσει με ένα θετικό τρόπο, κάτι να κάνει για να ξεφύγει από το πέσιμο στον γκρεμό. Δύο μόνο αντανακλαστικές κινήσεις διακρίνω. Το πώς θα ξεφύγω εγώ και η κάστα μου από το κακό, και το πώς θα ονοματίσω έτσι τα πράγματα ώστε να φαίνεται ότι …πάμε καλά…, ότι δεν έχουμε να πέσουμε σε γκρεμό αλλά να διασχίσουμε πεδιάδα χλοερή.

Όταν ακούω τους πολιτικούς, είναι σαν να ακούω θεολόγους και όταν ακούω ανθρώπους, είναι σαν να ακούω χριστιανούς που λένε ότι ο Θεός είναι αγάπη, γιατί αυτοί αισθάνονται καλά!

Είναι τυχαίο;



Για μια χωρίς Θεό θρησκευτικότητα ΙΙ

Συνέχεια από το προηγούμενο
Στην πραγματικότητα ο Χριστός ήταν πάντα ένα σύμβολο και μόνο σύμβολο. Ένα σύμβολο φορτισμένο με τέτοιες ιδιότητες που ενεργοποιούσε, ηλέκτριζε θα λέγαμε τις συνειδήσεις των ανθρώπων και του ενέπνεε και θετικά και αρνητικά, σε βαθμό τέτοιο που εν τέλει σφράγισε την ιστορία του πλανήτη. Το ίδιο μπορούμε να παρατηρήσουμε και για όλα τα τελούμενα μέσα στην χριστιανική λατρεία. Ποτέ δεν ήταν τίποτα διαφορετικό από τις άλλες λατρείες που αντικατέστησε η χριστιανική ή τις θρησκευτικές λατρείες που συνεχίζουν να υπάρχουν παράλληλα με αυτήν. Ούτε ο Χριστός ούτε ο χριστιανισμός είχε ποτέ μια προνομιακή πρόσβαση στο θείο. Αυτό μπορεί κανείς να το πει σήμερα με μεγάλη βεβαιότητα. Επομένως είναι ψυχικοί-ψυχολογικοί μηχανισμοί αυτοί οι οποίοι όπως λειτουργούσαν επί τόσους αιώνες στο παρελθόν μπορούν να λειτουργήσουν και σήμερα.


Το δύσκολο είναι να μπορέσει κανείς να διατηρήσει ανέπαφο το συμβολικό περιεχόμενο και ταυτόχρονα να αποδεχθεί ότι πίσω από τον Χριστό δεν υπάρχει κάτι άλλο. Το δύσκολο λοιπόν είναι να δεχθεί ο σύγχρονος άνθρωπος ότι όλες οι θρησκευτικές διηγήσεις του παρελθόντος δεν είναι διηγήσεις για το πώς είναι τα πράγματα αλλά ονειρικές διηγήσεις για το πώς θα ήθελε να είναι τα πράγματα η κάθε επιμέρους ανθρώπινη κοινωνία, ονειρικές διηγήσεις για το πώς νόμιζε, μερικοί θα έλεγαν, εβίωνε τα πράγματα η εν λόγω κοινωνία. Ποτέ δεν ήταν κάτι παραπάνω από όνειρα, σύμβολα που οδηγούν τον άνθρωπο σε φανταστικούς κόσμους και που όμως τα ταξίδια αυτά στους κόσμους αυτούς είχαν πραγματικά αποτελέσματα στην ζωή των ανθρώπων.

Αν όμως μπορεί κανείς να επικεντρώνει την προσοχή του σε αυτό που κάθε θρησκευτικό σύμβολο συμβολίζει στον ονειρικό κόσμο της θρησκείας, και να παίρνει μόνο το θετικό του περιεχόμενο ή εν πάση περιπτώσει αυτό το οποίο δια της πείρας καταλαβαίνει ότι λειτουργεί και εκπαιδεύσει τον εαυτό του ώστε να μην προσέχει το γεγονός ότι κινείται σε ένα ονειρικό χώρο, χωρίς βέβαια να χάνει ποτέ την αίσθηση της πραγματικότητας, τότε μπορεί να βιώσει τα θρησκευτικά βιώματα με ένα γνήσιο τρόπο χωρίς να έχει τις παρενέργειες της παραδοσιακής θρησκευτικότητας.

Μια τέτοια στάση μειώνει στο ελάχιστο την εξουσία του ιερατείου γιατί φανερώνει το γεγονός ότι ο ρόλος του είναι αποκλειστικά τελετουργικός. Φυσικά η ζωή των θρησκειών μας το αποδεικνύει περίτρανα, αλλά πάντα το ιερατείο βρίσκει τρόπους να καλύπτει το γεγονός ότι δεν έχει καμιά προνομιακή πρόσβαση στο θείο, παρά μόνο έχει ένα διεκπεραιωτικό ρόλο. Δεν πρέπει και ούτε μπορούμε να φθάσουμε στο άλλο άκρο, στην κατάργησή του, γιατί η θρησκευτικότητα είναι μεν μια υπόθεση πολύ προσωπική, πλην όμως λειτουργείται και από κοινού με άλλους ανθρώπους, και αυτό το γεγονός καθιστά την οργάνωση και το συνεπαγόμενο ιερατείο απαραίτητο.

Η διαφορά είναι ότι δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή η απαίτηση των συνήθη ιερατείων για αποκλειστικότητα στην γνώση και η μετατροπή της αποκλειστικότητας σε εξουσιαστική δομή. Απεναντίας η χαρισματική εκδοχή του ιερατείου πάντα θα είναι υπαρκτή και θεμιτή καθώς αντανακλά την βαθειά ανθρωπολογική πραγματικότητα ότι δεν μετέχουν όλοι οι άνθρωποι εξίσου στα διάφορα χαρίσματα που κοσμούν το ανθρώπινο είδος.
(Τέλος)

Για μια χωρίς Θεό θρησκευτικότητα Ι

Για χάρη των αναγνωστών που ενδιαφέρονται για την θρησκεία παραθέτω μικρό τμήμα από το νέο βιβλίο μου που αισίως έφθασε σε μια ολοκλήρωση, αλλά είναι άγνωστο αν και πότε θα εκδοθεί…

“Τώρα πλέον μπορούμε να μιλήσουμε για μια θρησκευτικότητα με μερική ή πλήρη απουσία του Θεού, για μια χωρίς θεό θρησκευτικότητα. Βέβαια μοιάζει με αντίφαση εν τοις όροις η χωρίς θεό θρησκευτικότητα αλλά αν εφαρμόσουμε τις διάφορες αναλύσεις που αναπτύξαμε μέχρι στιγμής θα γίνει φανερό ότι η αντίφαση είναι εντελώς επιφανειακή. Γιατί τι σημαίνει άραγε θρησκευτικότητα παρά μια αναφορά, μια σχέση με κάτι το οποίο μας υπερβαίνει, μας ξεπερνά; Πράγματι στον πυρήνα της κάθε θρησκείας βρίσκεται κάτι ευρύτερο, κάτι μεγαλύτερο κάτι δυνατότερο και πλουσιότερο από εμάς το οποίο οι διάφοροι πολιτισμοί το ονοματίζουν με διαφόρους τρόπους.

Το ερώτημα είναι αν μπορούμε και τώρα να αντλήσουμε οφέλη από τις παραδοσιακές θρησκείες. Το ερώτημα αυτό έχει αξία γιατί είναι ξεκάθαρο ότι χρειαζόμαστε τις θρησκείες ακόμα και αν καταλαβαίνουμε ότι αυτά που μας λένε είναι ξεπερασμένα ή λανθασμένα. Η ιστορική πείρα μας αποτρέπει από την ιδέα του να δημιουργήσουμε μια νέα θρησκεία. Πλέον αυτό είναι ένας ανεπίτρεπτος πλεονασμός. Επείγει λοιπόν το να κατανοήσουμε τις θρησκείες με ένα τέτοιο τρόπο που να μην μας επιβάλλονται εκπτώσεις στην λογική μας σκέψη και την κριτική μας ικανότητα.

Το ερώτημα αυτό είναι καίριο για όσους έχουν εμπλακεί στα γρανάζια μιας θρησκείας και αναρωτιούνται τι μπορούν να κάνουν τώρα, με ποιο τρόπο μπορούν να αξιοποιήσουν ότι τους προσφέρει η θρησκεία και ταυτόχρονα όμως να μην είναι υποχείριοι όλων αυτών που χρησιμοποιούν την θρησκεία για να αυξάνουν την δύναμη και το εγώ τους. Και οι αναλύσεις που παρουσιάσαμε στις προηγούμενες σελίδες μας επιτρέπουν πράγματι να πετύχουμε κάποιους δύσκολους κατά τα άλλα συγκερασμούς.

Μπορούμε πλέον να καταλάβουμε ότι το εμπειρικό στοιχείο των θρησκειών δεν σχετίζεται με τον δογματικό και θεολογικό τους λόγο. Θεωρητικά τουλάχιστον μπορεί κανείς να πραγματοποιεί όλα όσα προβλέπει μια θρησκεία χωρίς να είναι υποχρεωμένος να την πιστεύει, γιατί το θρησκευτικό βίωμα δεν είναι άνωθεν χαρισμένο αλλά έσωθεν του ανθρώπου εγγεγραμμένο. Αυτή η παρατήρηση είναι η βάση όλων γιατί μας ξεκαθαρίζει ότι η θρησκευτικότητα δεν είναι ίδιον όλων και ούτε πλεονεκτεί αυτός που μπορεί να την βιώσει ούτε μειονεκτεί αυτός που δεν μπορεί ή δεν θέλει. Τελικά η θρησκεία είναι μόνο για όσους την μπορούν και την θέλουν.

Αυτοί λοιπόν οι τελευταίοι μπορούν να κρατήσουν ανενδοιάστως ότι τους αρέσει, ότι σε αυτούς δουλεύει και να αφήσουν κατά μέρος όλα όσα δεν μπορούν να δεχτούν. Π.χ. μπορούν να κρατήσουν από το τελετουργικό ότι τους αρέσει, ότι τους γεμίζει και ικανοποιεί, χωρίς να δεσμεύονται να δεχθούν ότι τους αφήνει αδιάφορο. Πλην όμως εδώ υπάρχει κάποιο πρακτικό πρόβλημα. Πως π.χ. μπορεί κανείς να προσευχηθεί σε ένα Θεό που πιστεύει ότι δεν υπάρχει; Πως μπορεί να τιμά π.χ. τον Χριστό όταν ξέρει ότι ο άνθρωπος Χριστός δεν έχει καμιά σχέση με όσα λέει η εκκλησία για αυτόν;

Εδώ πρέπει να θυμηθούμε όσα έγραψα στις παραγράφους 3.9 και 3.10 για την ικανότητα της πρόθεσης των ανθρώπων. Το ερώτημα λοιπόν μετασχηματίζεται στο ερώτημα πως είναι δυνατόν ο Χριστός να ενεργοποιεί την πρόθεση ενός πιστού που εν τούτοις ξέρει ότι το ιστορικό πρόσωπο Χριστός δεν έχει καμιά σχέση με όσα του αποδίδονται; Λοιπόν πρέπει να επισημάνουμε ότι ο ιστορικός Χριστός δεν έχασε τώρα την σχέση με αυτά που του αποδίδονται. Ποτέ δεν την είχε και επομένως αν λειτούργησε μέσα στις συνειδήσεις των ανθρώπων και μέσα στην ιστορική πορεία της Ευρώπης και της δικής μας κοινωνίας, αυτό δεν έγινε γιατί τότε αυτό που πίστευαν οι άνθρωποι ήταν αληθινό, κάτι που έπαψε να είναι αληθινό στις μέρες μας. ”

(Συνεχίζεται)

Ιδού η Ορθοδοξία ΙΙ

Η αλήθεια είναι ότι για άλλο θέμα ήθελα να γράψω αλλά τα πολλά σχόλια τα οποία έγραψαν φίλοι αναγνώστες στο προηγούμενο κείμενο με κάνουν να επανέλθω. Αρχικά θα πω ότι ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 90 είχα φθάσει στο συμπέρασμα ότι οι θεολογικές διαφορές της ορθόδοξης εκκλησίας με την καθολική είναι υποτυπώδεις έως ανύπαρκτες και βέβαια θεωρούσα τα μυστήρια των καθολικών έγκυρα. Το ότι η εκκλησία τα θεωρεί άκυρα ήταν μια ακόμα ένδειξη ότι κάτι δεν πάει καλά, αλλά η σκέψη μου τότε δεν προχωρούσε περισσότερο.

Σήμερα η σχετική συζήτηση μου φαίνεται τόσο σοβαρή όσο και η απορία πόσοι άγγελοι χωρούν στο κεφάλι μιας καρφίτσας. Ας με συγχωρέσουν όσοι αναγνώστες έχουν διαφορετική άποψη. Δημοσιεύω τα σχόλιά τους γιατί είναι ευπρεπή, μερικά προϋποθέτουν σοβαρή γνώση και γνήσιο ενδιαφέρον. Κάποια που δεν έχουν τις αναγκαίες αυτές προδιαγραφές τα απορρίπτω. Ας το ξαναπώ, απορρίπτω πολλά σχόλια που έχουν το σύνηθες στους εκκλησιαστικούς (φανατικούς) κύκλους ύφος. Για μένα η εκκλησία είναι από την πολύ πρώτη της αρχή μια ενσάρκωση του ψέματος, άλλοτε μικρή και άλλοτε μεγάλη, άλλοτε αθώα και συχνά δόλια και όλα όσα παραξενεύουν τους σχολιαστές και πάσχουν να τα εξηγήσουν τα θεωρώ εντελώς φυσιολογικά και δεν έχω διάθεση να μπω σε περιττές συζητήσεις.

Αν το πρόγραμμα που μετρά την επισκεψιμότητα του μπλογκ είναι σωστό τότε το διαβάζουν αρκετοί άνθρωποι, όχι βέβαια υπερβολικά πολλοί, δεν είναι μαζικής κατανάλωσης, πάντως πολλοί περισσότεροι από τους σχολιαστές. Όλοι αυτοί φαντάζομαι ότι δεν θα αντέχουν να διαβάσουν όλα αυτά τα σχόλια και με το δίκιο τους. Όλη αυτή η κουβέντα μοιάζει να αφορά ελάχιστους πολίτες αυτής της χώρας. Αλλ’ όμως τα φαινόμενα απατούν.

Αν δει κανείς αυτήν την συζήτηση από μια απόσταση θα εκπλαγεί καθώς θα διαπιστώσει ότι είναι εντελώς ανάλογη με την συζήτηση για το περίφημο μνημόνιο που κυριαρχεί στην πολιτική σκηνή της χώρας μας. Δείτε λιγάκι πως εξελίσσεται αυτή η συζήτηση. Το ενδιαφέρον, το πάθος δεν είναι στην ενεργοποίηση για να βγούμε από το αδιέξοδο. Κατρακυλούμε στον γκρεμό σαν να είμαστε υπνωτισμένοι… Το πάθος αναδύεται στην προσπάθεια να φορτώσει ο ένας τις ευθύνες στον άλλο και κυρίως στο να κρατήσει υπό την ιδεολογική του κυριαρχία, έστω κατά φαντασία τους οπαδούς του. Παθιαζόμαστε, ή προσπαθούν να μας παθιάσουν για το παρελθόν αδιαφορώντας για το παρόν βάζοντάς μας διαρκώς σε διλλήματα, πάντα κατά φαντασία.

Κάποια στιγμή θα παρουσιάσω εκτενώς την σκέψη μου, πλέον την έχω προχωρήσει πολύ, αλλά ας θυμηθείτε ότι η παθιασμένη συζήτηση των σχολιαστών που σήμερα συγκινεί ελάχιστους, στο παρελθόν πάθιαζε ολόκληρη την κοινωνία. Και τότε ήταν συζήτηση για το πόσοι άγγελοι χωρούν στο κεφάλι μιας καρφίτσας. Η εκκλησία και τότε ήταν ψέμα. Για να πιστεύει όμως μια κοινωνία ότι για χάρη αυτού του θέματος είναι καλύτερα να υποταχθεί στους Τούρκους, έπρεπε να έχει υποστεί μια ιδιαίτερη ιδεολογική επεξεργασία.

Η εκκλησία χάθηκε και σήμερα είναι ένα πτώμα όμορφα διακοσμημένο, όμως τα προϊόντα αυτής της επεξεργασίας, είναι πολιτιστικά και δεν χάθηκαν. Το αποδεικνύει ο τρόπος που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας την πτώχευση. Και όχι μόνο.

Αν δεν μπορέσουμε να δούμε αυτά τα προϊόντα και να τα απενεργοποιήσουμε, από μόνοι μας δεν θα μπορέσουμε να βγούμε από την πτώχευση…

Όποιος έχει αφαιρετική σκέψη ας διαβάσει τα σχόλια και θα αναγνωρίσει τις αιτίες της κρίσης!

Ιδού η Ορθοδοξία!

Στο βιβλίο μου Σοκ και Δέος κάνω μια συστηματική, πλήρη και συνοπτική περιγραφή της διδασκαλίας της ορθοδόξου εκκλησίας. Εκεί εμφανίζονται και διδασκαλίες οι οποίες είναι αδιανόητες για τα αυτιά ενός σύγχρονου χριστιανού. Αρκετοί λοιπόν τέτοιοι σύγχρονοι χριστιανοί, που δεν ασχολήθηκαν ποτέ στα σοβαρά με το θέμα, με κατηγόρησαν ότι τα παραλέω ή ότι δεν είμαι ακριβής. ( Κανείς βέβαια γνώστης των θεμάτων δεν ισχυρίσθηκε κάτι τέτοιο.)

Αυτές τις μέρες έμαθα ένα γεγονός, το οποίο πέρασε στα ψιλά, το οποίο επιβεβαίωσε όσα σκέπτομαι για το μέλλον της ορθόδοξης εκκλησίας, αν και πρέπει να πω ότι με αιφνιδίασε η ταχύτητα με την οποία συνέβη. Ετέθη σε αργία ένας λόγιος κληρικός, τον οποίο είχα γνωρίσει από τα γραπτά του, και πρόσφατα τον γνώρισα και προσωπικά, γιατί έκανε το μέγιστο των παραπτωμάτων: Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, κοινώνησε σε καθολική εκκλησία κατά την διάρκεια καθολικής θείας κοινωνίας! Αυτή του η πράξη προκάλεσε, σε χρόνο ρεκόρ, εδώ ξαφνιάστηκα, την παύση του που μάλλον θα επισύρει και την καθαίρεσή του!

Δεν θα σχολιάσω την πράξη της εκκλησίας αν είναι σωστή ή όχι γιατί δεν είναι δικό μου θέμα. Θέλω να παρακαλέσω τον αναγνώστη να σκεφτεί το τι σημαίνει αυτό. Ο κληρικός τιμωρήθηκε γιατί κοινώνησε σε μια άλλη χριστιανική εκκλησία. Αυτό έγινε γιατί, όπως λέει το Πιστεύω, μόνο μια εκκλησία υπάρχει και αυτή είναι βέβαια η ορθόδοξη. Τα δε μυστήρια της καθολικής εκκλησίας δεν είναι μόνο άκυρα αλλά είναι και μιαρά και όποιος συμμετέχει σε αυτά όχι μόνο δεν παίρνει θεία χάρη, αλλά μολύνεται, αμαρτάνει έτσι που αν είναι κληρικός καθαιρείται αν δε είναι λαϊκός δεν μπορεί να γίνει κληρικός. (Αυτά τα λεν οι κανόνες) Για σκεφτείτε τι σημαίνει αυτό. Τι άλλο παρά το γεγονός ότι ο Θεός, όταν ένας ορθόδοξος κληρικός τον “καλεί” να τελέσει μια θεία λειτουργία, έρχεται και την τελεί. Αν όμως είναι καθολικός κληρικός τότε κάνει πως δεν ακούει και …δεν έρχεται!

Επί χίλια χρόνια άπειροι καθολικοί κληρικοί καθημερινά τελούν την θεία λειτουργία και τα άλλα μυστήρια, και, κατά τους ορθοδόξους, ο Θεός τους ακούει παγερά αδιάφορος ενώ είναι εύκολος στο να ακούσει και τον πλέον (ενδεχομένως) διεφθαρμένο ορθόδοξο κληρικό! Βέβαια ο Θεός κάνει και κάποιες εξαιρέσεις, γιατί ακούει τους καθολικούς κληρικούς όταν κάνουν το βάπτισμα. Έχω και μερικές απορίες, π.χ. εφόσον η ιεροσύνη των καθολικών είναι άκυρη και η κληρικοί απλοί λαϊκοί, άραγε αν ένα παιδάκι καθολικό, παίζοντας, κάνει μια βάπτιση, αυτή θα θεωρηθεί έγκυρη; Και πως γίνεται να μην “μπερδεύεται” ο Θεός από το γεγονός ότι ορισμένοι ορθόδοξοι θεωρούν και το βάπτισμα των καθολικών άκυρο ενώ άλλοι το θεωρούν έγκυρο; Αυτά και άλλα παρόμοια θα πρέπει να μας εξηγήσουν οι ορθόδοξοι θεολόγοι, αλλά …κάνουν την πάπια…

Για να είμαστε ειλικρινείς δεν κάνουν ακριβώς την πάπια, αλλά εξωθούν το παιχνίδι με τις λέξεις στα όριά του έτσι ώστε και ο σκύλος ολόκληρος, να μην φαίνονται ότι αρνούνται το Πιστεύω, και η πίτα ολόκληρη, να φαίνονται ότι δεν παραλογίζονται. Και όποιον πείσουν.

Η τιμωρία του συγκεκριμένου κληρικού αποδεικνύει το πραγματικό πρόσωπο της ορθόδοξης εκκλησίας. Μπορεί να είναι αποτρόπαιο αλλά είναι συνεπές, το μόνο που είναι συνεπές με την θεολογία της, με το Πιστεύω. Όλα τα άλλα, τα …προοδευτικά είναι ψεύτικα, είναι απατηλά, είναι οι αυτοδικαιωτικές φαντασιώσεις διαφόρων σχετικών ή ασχέτων με την χριστιανική θεολογία.

Εκτιμώ ότι στο άμεσο μέλλον, αυτό το σκληρό πρόσωπο θα κυριαρχήσει και θα αποβάλει από την εκκλησία όλα τα προοδευτικά πρόσωπα. Εκτιμώ ότι αυτό είναι νομοτέλεια στις πάσης φύσεως σέκτες…