Υπάρχει μια ολόκληρη βιομηχανία συμβουλευτικής που επαγγέλλεται ότι καλύπτει την ανάγκη αυτή των ανθρώπων. Διακρίνω δύο εκδοχές αυτής της συμβουλευτικής. Η πρώτη είναι εξατομικευμένη, σε διάφορες εκδοχές οι περισσότερες από τις οποίες απαιτούν πολύ χρόνο και χρήμα. Η άποψή μου είναι ότι το χρήμα και ο χρόνος είναι καθοριστικής σημασίας για ένα θετικό αποτέλεσμα. Και αυτό γιατί εφόσον ο θεραπευτής πληρώνεται, ο θεραπευόμενος έχει απαιτήσεις και επομένως ο θεραπευτής είναι αναγκασμένος να προβαίνει στις κατάλληλες προσαρμογές ώστε να έχει αποτέλεσμα, ειδάλλως …θα χάσει την δουλειά του. Αν και στο μυαλό των περισσότερων θεραπευτών υπάρχει η έννοια της κοινής ανθρώπινης φύσης, στην πράξη είναι υποχρεωμένοι να λειτουργούν ωσάν ο κάθε άνθρωπος να είναι κάτι το εντελώς διαφορετικό. Έτσι η συμβουλευτική αυτή προσεγγίζει αρκετά αυτό που πράγματι είναι ο άνθρωπος, μια εντελώς μοναδική οντολογικά περίπτωση.
Μια τέτοια διαδικασία όμως έχει πολύ μεγάλο κόστος και οικονομικό αλλά και ψυχικό, το οποίο δεν μπορούν να διαθέσουν όλοι. Έτσι έχω την εντύπωση ότι οι περισσότεροι άνθρωποι αναζητούν μια δωρεάν συμβουλευτική. Όταν ήμουν μικρός κυκλοφορούσαν στα επιτοίχια ημερολόγια τα ρητά ή τα διδάγματα της ημέρας. Σήμερα κυκλοφορεί ένας τεράστιος όγκος συμβουλευτικών κειμένων είτε ψηφιακών είτε γραπτών είτε ομιλιών είτε άλλων μορφών που δεν γνωρίζω, τα οποία προσφέρονται είτε εντελώς δωρεά είτε με πολύ μικρό κόστος. Οι συμβουλές έχουν πάντα την μορφή εάν κάνεις αυτό τότε θα συμβεί εκείνο. Προσφέρονται εξίσου σε όλους, επομένως εκφράζουν την βαθιά πεποίθηση ότι όλοι οι άνθρωποι είναι οντολογικά ίδιοι. Κάθε τυχόν διαφοροποίηση είναι καθαρά φαινομενολογική.
Δεν θεωρώ ότι οι θεραπευτές που απευθύνονται με γενικές συμβουλές στο ευρύ κοινό είναι κακόβουλοι, χωρίς να αποκλείεται να υπάρχουν και τέτοιοι. Τους τελευταίους τους βγάζω από το κάδρο των σκέψεών μου. Οι άλλοι είναι πολύ πιθανόν να έχουν δοκιμάσει οι ίδιοι προσωπικά ή κάποιοι τρίτοι γνωστοί τους την αξία ων συμβουλών τους και επομένως θεωρούν ότι αφού αποδείχτηκαν αποτελεσματικές για μερικούς έχουν την ίδια αξία για όλους. Όπως είναι φανερό, αν οι άνθρωποι είναι οντολογικά διαφορετικοί η προηγούμενη υπόθεση δεν ισχύει. Το μερικό γενικεύεται και αυτό δεν μπορεί παρά να οδηγεί σε σφάλματα…
Μπορεί να συμβούν τουλάχιστον δύο βασικά σενάρια. Από όλον αυτόν τον χείμαρρο κάποιος ακούει μια συμβουλή η οποία, αυτό που λέμε, του βγαίνει και έκτοτε τείνει να θεωρεί την πηγή της συμβουλής ως σωστή. Δεν αντιλαμβάνεται το γεγονός ως κάτι τυχαίο, αλλά ως ένα είδος αποκάλυψης. Το αποτέλεσμα είναι τι περισσότερες φορές καταστροφικό. Θεωρεί ότι αφού μια φορά ο θεραπευτής βγήκε σωστός είναι σωστό και οτιδήποτε άλλο προτείνει. Ο άνθρωπος εγκλωβίζεται γιατί είναι βέβαιο ότι οι γενικευμένες συμβουλές γρήγορα δεν θα τον καλύπτουν… Είναι λίγοι αυτοί που έχουν ισχυρό χαρακτήρα και ειλικρίνεια με τον εαυτό τους και βαθιά διάθεση αυτοκριτικής και οι οποίοι μπορεί να μην τους συμβεί αυτό που συμβαίνει στους περισσότερους. Ένας δύσκολος εγκλωβισμός.
Στο δεύτερο σενάριο, δεν γνωρίζω πιο είναι πολυπληθέστερο, ο άνθρωπος κρατά από την πλημμύρα της διαθέσιμης συμβουλευτικής ότι τρέφει την δική του αδυναμία, ότι του είναι πιο βολικό, ότι πιο αυτοδικαιωτικό. Το αποτέλεσμα είναι οι απολυτοποίηση των απόψεών του, η αντιμετώπιση της ζωής με όρους άσπρου μαύρου και βέβαια μια επισφαλής ψυχική ισορροπία που ένα τίποτα είναι αρκετό για να την ανατρέψει.
Αυτά τα δύο σενάρια πιστεύω ότι είναι βαθιά συσχετισμένα με την οικονομική και τεχνολογική υποβάθμιση μεγάλων ομάδων του πληθυσμού. Είναι προφανές ότι ο πλούσιος θα βρεί χρόνο και χρήμα για να ..τα βρει με τον εαυτό του. Ο όχι πλούσιος θα αρκεσθεί στα δημόσια κηρύγματα. Ο διχασμός που έχει οικονομική αφετηρία ενισχύεται και από ψυχολογικούς παράγοντες ενισχύεται και πλέον εκφράζεται δυναμικά και στην πολιτική ζωή. Είναι ένας διχασμός που διαπερνά οριζόντια όλες τις πολιτικές προτιμήσεις, αλλά προφανώς βρίσκει πλέον πρόσφορο έδαφος για να εκδηλωθεί είτε από αριστερά είτε από δεξιά.
Δεν έχει κανείς παρά να παρατηρήσει την δομή του λόγου των ανθρώπων που εκφράζονται δημοσίως είτε στα ΜΜΕ είτε στο διαδίκτυο, για να πιστοποιήσει τα παραπάνω. Είναι λόγος τοξικός. Όμως πρέπει να θίξω ακόμα ένα θέμα που προβάλει απειλητικό, εγώ διακρίνω μια απειλή που δεν έχω δει κάποιον να επισημαίνει.
Συνεχίζεται
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου