Στοιχεία του αναδυόμενου νέου κόσμου

 Όλοι συμφωνούν ότι περνάμε σε μια νέα εποχή, σε ένα νέο κόσμο για το οποίο όμως δεν έχουμε σαφή εικόνα. Είναι τόσες πολλές οι αλλαγές σε όλα τα επίπεδα που αισθανόμαστε ότι βυθιζόμαστε σε ένα χάος. Σε προηγούμενες αναρτήσεις μου έχω διατυπώσει την άποψη ότι όλοι εμείς που έχουμε μεγαλώσει με την ευρωπαϊκή, αριστερή, κεντρώα και δεξιά κουλτούρα δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε και να αποδεχτούμε, άρα να προσαρμοστούμε επιτυχώς σε αυτό που συμβαίνει στον πλανήτη εξαιτίας μιας λανθασμένης αντίληψης που έχουμε για τον άνθρωπο και την ανθρώπινη φύση.

Την άποψη ότι όλοι οι άνθρωποι μοιραζόμαστε την ίδια κοινή ανθρώπινη φύση και επομένως υπάρχει ένα κοινό για όλους σωστό και ένα κοινό για όλους λάθος. Σιωπηλώς συμφωνούμε ότι το σωστό και το λάθος είναι αυτό που η δική μας κουλτούρα ορίζει ως σωστό και λάθος. Έχω λοιπόν αναπτύξει μια επιχειρηματολογία ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει, οι διαφορετικές κουλτούρες διαμορφώνουν διαφορετικής φύσης ανθρώπους με διαφορετικά σωστό και λάθος.

Όπως εξηγώ σε μια σχετική μου μελέτη που ελπίζω να κυκλοφορήσει σύντομα, η αντίληψη της κοινής ανθρώπινης φύσης και των κανονιστικών συμπερασμάτων που προκύπτουν από αυτήν είναι προϊόν της χριστιανικής θεολογίας και δεν υπάρχει στις άλλες κουλτούρες που βασίζονται σε άλλες θρησκείες, κάτι που για τα δικά μας μάτια είναι εξαιρετικά κακό. Για τα μάτια όμως των διαφορετικών ανθρώπων των διαφορετικών πολιτισμών και θρησκειών η δική μας αντίληψη είναι αυτή που είναι προβληματική.

Αυτή η διαφοροποίηση διατυπώθηκε με ενάργεια που εμένα εντυπωσίασε από τον πρόεδρο της Τουρκίας Ερτογάν σε μια απάντηση σε σχετική κριτική του προέδρου της Γερμανίας Μερτς. Διάβασα προ ημερών στις ειδήσεις την εξής φράση του Τούρκου προέδρου:

«Πάντα λέγαμε ότι τα Κριτήρια της Κοπεγχάγης δεν είναι για εμάς μια αρνητική διαδικασία. Αν η Ευρώπη προσεγγίζει την Τουρκία με βάση τα Κριτήρια της Κοπεγχάγης, εμείς έχουμε και τα Κριτήρια της Άγκυρας». Η Τουρκία είναι ένα βήμα μπροστά, καταλαβαίνει ότι η Ευρώπη έχει την δική της κοσμοθεωρία αλλά αυτή εμμένει στην δική της, τουρκική, κοσμοθεωρία, χωρίς αυτό να την εμποδίζει να κάνει μπίζνες με την Ευρώπη. Το μεγάλο της πλεονέκτημα: δεν αισθάνεται ότι προδίδει την κοσμοθεωρία της κάνοντας μπίζνες με την Ευρώπη. Αντιθέτως η Ευρώπη αισθάνεται ότι προδίδει την κοσμοθεωρία της κάνοντας μπίζνες με την Τουρκία (και όχι μόνο).

Δεν είμαι οπαδός και στα θέματα αυτά δεν έχει σημασία αν είσαι υπέρ η κατά γιατί η ζωή τραβά τον δρόμο της χωρίς να σε ρωτά και όποιος προσαρμόζεται σε αυτήν επιβιώνει. Και ήδη σημείωσα ότι η αποτυχία των ιδεολογιών καθιστά κριτήριο για τις πολιτικές εξελίξεις τον αγώνα για την επιβίωση. Μια στάση που είναι συχνά απάνθρωπα σκληρή!

Εκτός και αν διατυπωθεί μια νέα κοσμοθεωρία συμβατή με τους νόμους της ζωής. Είθε οι ευρωπαϊκοί λαοί να την βρουν.

Δεν είναι αστείο, είναι εφιάλτης

 

Ο τίτλος της προηγούμενης ανάρτησης ήταν ειρωνικός, αλλά κάθε διάθεση για χιούμορ μου έφυγε όταν είδα το βίντεο με τον Τράμπ να οδηγεί αεροπλάνο που πετά ακαθαρσίες στους ανθρώπους που διαμαρτύρονταν για τις πολιτικές του. Πρόκειται για πραγματικό εφιάλτη. Προσθέστε και την συμπεριφορά της εκπροσώπου του στον τύπο και όλα τα άλλα και καλόν είναι να χάσετε και εσείς τον ύπνο σας.

Σε προηγούμενες αναρτήσεις μίλησα για τον διχασμό και φανταζόμουν ότι θα πάρει χρόνια για να γίνει επικίνδυνος για την ζωή μας. Και εμφανίζεται ένας που καρπούται αυτόν τον διχασμό προς ίδιον όφελος. Εκμεταλλεύεται την ιδεολογική παράλυση όλων των δυτικών ελίτ και στήνει το δικό του κράτος. Και θέλω να ρωτήσω πόσο πιθανόν είναι να παραδώσει ομαλά την εξουσία, αν χάσει τις επόμενες εκλογές; Και θα τις χάσει γιατί η πολιτική του δεν έχει ένα πλαίσιο αναφοράς, είναι παρορμητική και σε τελική ανάλυση αναποτελεσματική.

Δεν τελείωσε ούτε μπορεί να τελειώσει τους πολέμους είτε στην Ουκρανία είτε στην Γάζα γιατί στερείται οιουδήποτε θεωρητικό-ιδεολογικού υποβάθρου πάνω στο οποίο θα μπορούσαν τα αντιμαχόμενα μέρη να βρουν χώρο για κάποιου είδους συνεννόηση. 

Έτσι έχουμε από την μια έναν αμοραλιστή Αμερικανό πρόεδρο, από την άλλη έναν εξίσου ίσως και περισσότερο αμοραλιστή Ρώσο πρόεδρο. Και οι δύο έχουν στις διαταγές τους ισχυρό στρατό. Στην μέση μια ακυβέρνητη Ευρώπη. Ακυβέρνητη γιατί οι πολιτικές της δυνάμεις δεν έχουν ένα αφήγημα το οποίο να μπορεί να εμπνεύσει τους λαούς της για να έχουν θέληση για αγώνα. Μια Ευρώπη που χρειάζεται τουλάχιστον πέντε χρόνια για να αποκτήσει άξιο λόγου στρατό. 

Κάπου εκεί είναι και ο Ερτογάν, έχει αφήγημα, έχει στρατό, δεν είναι τόσο αμοραλιστής. Αυτή είναι η δική μου αίσθηση, και η αφήγησή του δεν συγκινεί όλη την χώρα.

Τι θα συμβεί; Η Ευρώπη θα αποκτήσει θεσμούς που δεν στηρίζονται στα ευρωπαϊκά ιδεολογήματα αλλά στην ανάγκη για επιβίωση. Οι κοινωνίες δεν χάνονται αλλά ανασχηματίζονται.

Βλέποντας το μίσος που διακατέχει τις κοινωνίες είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν εμφύλιοι, ενδεχομένως νέου τύπου και τότε θα προταθούν οι νέοι θεσμοί που δεν θα πατούν σε καμμιά ιδεολογία αλλά στην ανάγκη.

Δεν αποκλείεται όλα αυτά να είναι πολύ πιο κοντά μας.

Είθε να κάνω λάθος

Ζήτω ο Αυτοκράτορας

 

Ζήτω ο Αυτοκράτορας

Όταν μονάρχησε ο Αύγουστος, τα χρόνια που γεννήθηκε ο Χριστός, επέβαλε σε όλο το ρωμαϊκό κράτος την ειρήνη και το μετέτρεψε σε Αυτοκρατορία. Η ιστορία αυτή μου έρχεται στο μυαλό καθώς παρακολουθώ τι συμβαίνει στην Γάζα. Φυσικά δεν πρόκειται για ίδιες καταστάσεις, ας το ξεκαθαρίσουμε εξ αρχής, απλά υπάρχουν κάποιες ομοιότητες που αντανακλούν όμως μια κάποια αναλογία ανάμεσα στις αιτίες και τα αποτελέσματα.

Ο τωρινός αυτοκράτορας με το έτσι θέλω επέβαλε ένα είδος ειρήνης σε μια διαμάχη, σε ένα καταστροφικό πόλεμο που έμοιαζε να είναι σε αδιέξοδο. Και σφύριξε κυριολεκτικά ένα τάιμ αουτ με το έτσι θέλω.

Είμαι ανακουφισμένος ακόμα και χαρούμενος που έστω και προσωρινά σταμάτησε η μεγάλη αιματοχυσία Φαίνεται ότι στο εσωτερικό των παλαιστίνιων συνεχίζεται σε μικρότερο βαθμό.

Δεν μπορώ να μην αναρωτηθώ: Ήταν τόσο απλό να σταματήσει το κακό, δεν είχαν παρά να επιστρέψουν κάποιους απαχθέντες… Γιατί δεν το έκαναν όλο αυτό το διάστημα, έστω μετά από ένα χρόνο πολέμου όπου η ψευδαίσθηση της νίκης της Χαμάς είχε εξαφανιστεί ακόμα και ως πιθανότητα.

Ο νέος αυτοκράτορας καταπατά βίαια πολλές θεσμικές δημοκρατικές διαδικασίες και κινείται ως να είναι αυτός το κράτος. Οι άλλοι απλά τον κοιτούν…

Μερικοί οικτίρουν την Ευρώπη ότι δεν έχει άξιους ηγέτες. Μου φαίνεται αστείο. Να πιστεύει κανείς ότι σε εκατοντάδες εκατομμυρίων ανθρώπων δεν υπάρχουν άξιοι ηγέτες. Δεν είναι θέμα ηγετών αλλά θεσμών. Η Ευρώπη σήμερα είναι ακυβέρνητη εξαιτίας της χρεοκοπίας των ιδεολογιών και της μη ύπαρξης θεσμών διακυβέρνησης που να μην εδράζονται στις χρεοκοπημένες ιδεολογίες.

Το κακό στην Παλαιστίνη σταμάτησε και πιστεύω ότι δεν θα ξαναρχίσει όχι γιατί θα λυθούν τα προβλήματα αλλά γιατί η καταστροφή που υπέστη η Γάζα είναι τέτοια που δύσκολα θα εμπνεύσει κάποιος τους Παλαιστινίους την ιδέα της νέαας επανάστασης.

Το πρόβλημα θα μείνει και θα είναι η μικρογραφία του προβλήματος που έχει η Ευρώπη. Το πρόβλημα της επιβίωσης μιας ευημερούσας κοινωνίας μέσα σε ένα ωκεανό φτώχιας και μιζέριας… Ουέ σε αυτούς που βρίσκονται στα σύνορα.

Και η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ βρισκόμαστε στα νότια σύνορα. Κάπου εκεί είναι και η δίμορφη Τουρκία

 

Ο νέος κόσμος γεννιέται

 

Τι μπορώ να υποθέσω εγώ, καθώς δεν έχω καμμιά μυστική ενημέρωση, και να διηγηθώ μια πιθανή ιστορία για την εξέλιξη των γεγονότων; Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να εφαρμόσω τις αρχές λειτουργίας του σύμπαντος, αυτές δηλαδή που γνωρίζουμε, και να κάνω κάποιες εύλογες υποθέσεις. Η αφετηρία της ζωής και η αφετηρία των σκέψεών μου είναι η δημιουργία του ορίου. Η ζωή εμφανίσθηκε όταν εμφανίσθηκε μια μεμβράνη που χώριζε το μέσα από το έξω ενός κάτι που αργότερα έγινε κύτταρο. Χωρίς αυτό το όριο δεν θα υπήρχε κύτταρο ούτε ζωή. Για να οργανωθεί ένα ον πρέπει να πάρει ενθαλπία από το περιβάλλον του, σύμφωνα με το δεύτερο θερμοδυναμικό αξίωμα. 

Στον πλανήτη αυτήν την στιγμή υπάρχουν πολλά διαφορετικά και ενδογενώς ανεξάρτητα κέντρα ή πόλοι ισχύος. Για να επιβιώσουν πρωταρχικά θα ζητήσουν να πάρουν ενθαλπία, δηλαδή θετική ενέργεια, δηλαδή πλούτο από τα γειτονικά τους κέντρα. Δηλαδή αρχικά θα συμβούν συγκρούσεις μέχρις ότου παγιωθούν τα όριά τους. Μετά από αυτό θα είναι υποχρεωμένα να γίνουν αυτάρκη, δηλαδή να ζουν με τον πλούτο που παράγουν τα ίδια.

Η σύγκρουση στην Ουκρανία εμφανώς εμπίπτει σε αυτήν την κατηγορία και επομένως κάποια στιγμή θα λήξει οριοθετώντας τα όρια ανάμεσα στην Δύση και την ορθόδοξη αυτοκρατορική Ρωσία. Κάποια στιγμή η κατάσταση θα ισορροπήσει. Το λογαριασμό πληρώνουν οι Ουκρανοί, στο τέλος όμως μπορεί να ευημερήσουν, ως ανταπόδοση για τις υπηρεσίες που προσέφεραν στην Δύση. Έχω την αίσθηση ότι μακροπρόθεσμα χαμένη θα είναι η Ρωσία και μάλιστα το τμήμα της που αισθάνεται ότι ανήκει στην Ευρώπη…

Τα πράγματα είναι πολύ πιο δύσκολα στο Ισραήλ. Εκεί δεν παίζει ρόλο το δεύτερο θερμοδυναμικό αξίωμα αλλά η μεταλλαγμένη ανθρώπινη φύση. Οι  ισραηλινοί και οι παλαιστίνιοι είναι διαφορετικού είδους άνθρωποι και τους χωρίζει χαώδης διαφορά. Η ιδέα των δύο κρατών είναι ένα ευχολόγιο του τύπου μακάρι η γη να ήταν παράδεισος. Όμως δεν είναι. Μου είναι αδύνατον να φανταστώ ένα τρόπο που να λήγει το κακό σύμφωνα με τις προδιαγραφές του κόσμου που πεθαίνει. Την λύση θα την δώσει η ισχύς με ότι αυτό συνεπάγεται.

Είναι η αφετηρία του νέου κόσμου που γεννιέται. Δεν γεννιέται νέος κόσμος γιατί είναι καλύτερος από τον παλιό, δεν είναι αποτέλεσμα επιλογής αλλά ανάγκης. Γεννιέται νέος κόσμος βασισμένος στην ισχύ, απλά γιατί ο παλιός δεν μπορεί να επιζήσει. Αυτό φαίνεται στην Γαλλία. Ότι συμβαίνει εκεί είναι προδρομική κατάσταση για όλη την Ευρώπη. Το καθιερωμένο δυτικοευρωπαϊκό δημοκρατικό πολιτικό πρότυπο δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες του νέου κόσμου, όπου η Ευρώπη και κάθε άλλο κέντρο πρέπει να μπορεί να ζει αυτοτελώς, έχοντας μια ισχυρή στρατιωτική ισχύ που εξασφαλίζει την επιβίωση σε ένα πλανήτη με πολλά κέντρα.

Η Ευρώπη χρωστά πολλά στην επιπολαιότητα της Ρωσίας και …της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης η οποία λειτουργεί ως καταλύτης έναρξης διεργασιών που στο τέλος θα αναδείξουν το νέο ευρωπαϊκό κόσμο που θα έχει αυτοκρατορική δομή. Εκτός και αν συμβεί κάτι πολύ δραματικό, που δεν το πιστεύω, αμφιβάλω ότι θα ζω για να δω που θα καθίσει η μπίλια…

Το αδιέξοδο της πολιτικής ορθότητας

Το αδιέξοδο της πολιτικής ορθότητας

Συνέχεια από τα προηγούμενα

Αυτήν την στιγμή στην γειτονιά μας συμβαίνουν δύο πόλεμοι όπου δύο δυνάμεις που μισούν την Δύση πολεμούν με αντιπροσώπους της Δύσης. Η Ορθόδοξη Ρωσία και οι ισλαμιστές Παλαιστίνιοι έχουν σαν στόχο να καταστρέψουν τα προχωρημένα δυτικά φυλάκια, την Ουκρανία και το Ισραήλ. Η πρόφαση είναι κοινή και στις δύο περιπτώσεις. Οι Ρώσοι και η Χαμάς θεωρούν ότι γεωγραφικά η Ουκρανία και το Ισραήλ τους ανήκουν δικαιωματικά και δεν θα σταματήσουν τον πόλεμο πριν πετύχουν την εξάλειψη του εχθρού.

Το βασικό φορμάτ είναι ίδιο και στις δύο περιπτώσεις αλλά από εκεί και πέρα υπάρχουν σημαντικές διαφορές, κυρίως όσον αφορά την επιτυχία των στόχων. Η Χαμάς έχασε όλες τις μάχες, αλλά κοντεύει να κερδίσει τον πόλεμο. Και θα τον κερδίσει, σε κάποιο βαθμό βέβαια, χάρη στην αλλά καρτ πίστη κάποιων δυτικών στις φαντασιώσεις περί ανθρωπίνων δικαιωμάτων και διεθνούς δικαίου. 

Και επιμένω στην λέξη φαντασιώσεις γιατί αν πράγματι οι πολιτικοί και οι λαοί της δύσης πίστευαν είτε στα ανθρώπινα δικαιώματα είτε στο διεθνές δίκαιο θα ενδιαφερόντουσαν γιατί το τι συνέβαινε στην Γάζα όλα τα προηγούμενα χρόνια που μαθαίναμε για την αθλιότητα των συνθηκών και την δικτατορία της Χαμάς, αλλά κανείς δεν ενδιαφερόταν. Πολλές δυτικές χώρες εν ονόματι του -δικού τους- ανθρωπισμού επιχειρούν να επιβάλλουν στο Ισραήλ μια ήττα την οποία το Ισραήλ δεν είναι δυνατόν να αποδεχτεί. 

Αντίστροφα στην Ουκρανία, αφού επέδειξαν την μέγιστη εθελοτύφλοση, μη επιτρέποντας στην Ουκρανία να χτυπήσει την Ρωσία και αφού έδωσαν με τις απίστευτες παλινδρομήσεις τους στην Ρωσία την ευκαιρία να κερδίσει τον πόλεμο τώρα απαιτούν ειρήνη χωρίς να αναγνωρίζουν την πραγματικότητα επί του πεδίου, μια πραγματικότητα που δημιούργησε η δική τους αβελτηρία.

Και στις δύο περιπτώσεις οι δυτικές χώρες, για χάρη της πολιτικής ορθότητας, ξεχνούν τι σημαίνει πόλεμος, ξεχνούν τι έκαναν και οι ίδιες τον προηγούμενο αιώνα. Ξεχνούν το πως και γιατί έριξαν τις ατομικές βόμβες… Και στην Ελλάδα αγνοούμε ή ξεχνούμε ότι τον χειμώνα του 1941-42 πέθαναν στην Αθήνα σχεδόν 64000 και σε όλη την Ελλάδα 100000 άνθρωποι από την πείνα εξαιτίας του αποκλεισμού που επέβαλαν οι Άγγλοι στην ηπειρωτική Ευρώπη… Δεν αντιμετωπίζουν την κατάσταση ως πόλεμο, ως αγώνα ζωής ή θανάτου, αλλά σαν αθλητικό αγώνα όπου επιτρέπονται ορισμένα χτυπήματα και υπάρχει και το Var για να φανεί αν κάποιος παραβαίνει αυτούς τους κανόνες. 

Τα ανθρώπινα δικαιώματα, το απαραβίαστο των συνόρων, το διεθνές δίκαιο κλπ. είναι πολύ ωραία, πρώτος εγώ θα ήθελα να είναι πραγματικότητες και μιλώ σοβαρά και ειλικρινά, πλην όμως ούτε είναι ούτε υπήρξαν ποτέ και όπως θα εξηγήσω στο επόμενο και τελευταίο κείμενο αυτής της σειράς δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν.

Στην αρχαιότητα, προκειμένου δύο αντίπαλοι στρατοί να αποφύγουν την αιματοχυσία, ορίζονταν δύο εκπρόσωποι να πολεμήσουν και όποιος νικούσε έδινε την νίκη στον στρατό του. Μερικοί θεωρούν ότι κάτι τέτοιο συμβαίνει και τώρα. Δεν είναι έτσι όμως. Η νίκη του Ισραήλ δεν είναι νίκη της Δύσης και η ήττα της Ουκρανίας δεν είναι ήττα της Δύσης. Η Δύση είναι απούσα, δεν κούνησε το δαχτυλάκι της, δεν πήγε στον πόλεμο, πιστεύοντας ότι είναι πολύ μακριά από αυτήν.

Οι δύο πόλεμοι λειτουργούν ως εγερτήριο και είναι ξεκάθαρο ότι τα πράγματα αλλάζουν, όχι όμως γρήγορα και ο λόγος είναι απλός: η Ρωσία είναι πολύ αδύναμη για να αποτελέσει πραγματικό κίνδυνο για την Δύση. Αυτό που την σώζει είναι η απειλή πυρηνικού ολέθρου, αλλά όλοι ξέρουν ότι κάτι τέτοιο θα είναι καταστροφή για όλους και αυτό σώζει και την Ρωσία και εμάς. Παρά την αδυναμία της Ρωσίας η ευρωπαϊκή ηγεσία καταλαβαίνει πόσο πίσω είναι ως γεωπολιτική δύναμη και χρησιμοποιεί το ρωσικό φόβητρο για να δρομολογηθούν οι αναγκαίες αλλαγές. Αλλά αυτές θέλουν πολύ υπομονή.

Το τέλος της σειράς στην επόμενη ανάρτηση

 

Οι ψευδαισθήσεις της Δύσης

 

Συνέχεια από τα προηγούμενα

Οι κεντρώοι της Δύσης κέρδισαν τον Πρώτο και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο και θέλησαν να εξασφαλίσουν ότι τέτοιο κακό δεν θα ξανασυμβεί. Έτσι διαμόρφωσαν ένα θεσμικό και δικαιϊκό πλαίσιο το οποίο θα εξασφάλιζε την ειρήνη σε όλον τον πλανήτη. Το πλαίσιο αυτό βασίστηκε στο ανθρωπολογικό μοντέλο των ευρωπαίων. Οι ευρωπαϊκοί λαοί διαφέρουν μεταξύ τους αλλά …λίγο. Μπορούν εύκολα να βρουν κοινούς τόπους ακόμα και αν υπάρχει μακρά αιματηρή προϊστορία.

Σχεδίασαν λοιπόν ένα κόσμο με βάση αυτήν την λογική. Άμα βάλεις πολλές φυλές στο ίδιο κράτος, τι θα κάνουν στο τέλος θα τα βρούν…Σχεδίασαν σύνορα χωρών που δεν είχαν καμμιά σχέση με την κατάσταση στο έδαφος. Έφτιαξαν και ένα διεθνές δίκαιο, για όλα τα θέματα, κατ’ εικόνα και ομοίωση δική τους. Όσο είχαν από πλευράς ισχύος το πάνω χέρι, γιατί δίκαιο χωρίς αστυνομία να το επιβάλει δεν νοείται, το πράγμα σχεδόν λειτουργούσε. Και λέω σχεδόν γιατί οι ίδιοι οι δυτικοί συχνά παραβίασαν το δικό τους διεθνές δίκαιο.

Μόλις όμως το μερίδιο της Δύσης στην παγκόσμια πίτα ισχύος μειώθηκε τότε φάνηκε η αλήθεια της ζωής. Οι κουλτούρες δημιουργούν διαφορετικούς ανθρώπους που βλέπουν και βιώνουν τον κόσμο με το δικό τους μοναδικό και συχνά ριζικά διαφορετικό τρόπο. Ξέσπασαν πολλοί πόλεμοι, αλλά είναι πόλεμοι διαφορετικοί από τους παλιούς. Δεν είναι πόλεμοι μεταξύ διαφορετικών πολιτικών συστημάτων ούτε μεταξύ πολιτικών ιδεολογιών, είναι πόλεμοι ουσιαστικά μεταξύ διαφορετικών θρησκειών.

Να το ξαναπούμε: δεν είναι οι θρησκείες που καλούν τους πιστούς τους σε πόλεμο. Οι θρησκείες διαμορφώνουν διαφορετικές κουλτούρες και αυτές με την σειρά τους διαφορετικούς ανθρώπους και αυτή η διαφορετικότητα ντύνει με νόμιμα ενδύματα τα υποκρυπτόμενα παιχνίδια ισχύος των τοπικών πολεμαρχών… Κοινώς Ζούγκλα.

Για χιλιετίες τα προβλήματα λύνονταν με σαφή τρόπο. Ο νικητής τα έπαιρνε όλα και ο ηττημένος αν δεν σφαζόταν, ή γινόταν δούλος ή έφευγε μακριά. Στο τέλος η κατάσταση ήταν καθαρή. Αυτήν την σκληρή πραγματικότητα θέλησαν να εξορκίσουν οι δυτικοί κηρύσσοντας τα σύνορα απαραβίαστα και την επίλυση των διαφορών μέσω διεθνών δικαιϊκών θεσμών. Όσο υπήρχε το αντίπαλον δέος αυτά λειτούργησαν τουλάχιστον στον χώρο της Δύσης. Ο υπόλοιπος κόσμος ήταν πολύ μακριά…

Στον χώρο της Ευρώπης κατά την διάρκεια των δύο μεγάλων πολέμων έγιναν πολλές μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, υπό τύπον ανταλλαγής και δημιουργήθηκαν σχετικώς ομοιογενή κράτη εκτός από τα δύο πολυεθνικά, την Γιουγκοσλαβία και την Σοβιετική Ένωση. Στην Γιουγκοσλαβία οι μεγαλύτεροι θυμώμαστε τι έγινε. Στην Σοβιετική ένωση υπήρχε πολλαπλή μίξη πληθυσμών στα διάφορα κράτη που προέκυψαν από την διάλυσή της. Ρώσοι βρέθηκαν να ζουν σε ξένες χώρες και η μαμά Ρωσία δεν το χώνεψε, και πολεμώντας …χώνεψε περιοχές ήσσονος για τους δυτικούς σημασίας, Γεωργία, Αρμενία ίσως και άλλες που δεν γνωρίζω.

Ο παραλογισμός του απαραβίαστου των συνόρων οδήγησε στον παραλογισμό των κατεχόμενων στην Παλαιστίνη και την Κύπρο. Τον χαρακτηρίζω παραλογισμό γιατί η μη αποδοχή της πραγματικότητας επί του εδάφους η οποία διαρκεί πλέον περισσότερο των δύο γενιών στηρίζεται στην φαντασίωση της ύπαρξης ενός δικαίου το οποίο είναι γραμμένο εκεί ψηλά στους ουρανούς και είναι υποχρεωτικό για όλους και το οποίο όμως δεν υπάρχει καμμιά διάθεση κάποιος να το υπερασπιστεί, δηλαδή να πολεμήσει για αυτό. Για τους δυτικούς εκεί ψηλά δεν υπάρχει κάποιος θεός για να το επιβάλει, παρά μόνο η ισχύς τους, την οποία όμως δεν διανοούνται να χρησιμοποιήσουν. Επιπλέον δεν σκέφτονται καθόλου την πιθανότητα κάποιοι άλλοι να πιστεύουν ότι εκεί ψηλά είναι γραμμένο ένα δίκαιο, από τον άλλο δικό τους θεό, ένα δίκαιο διαφορετικό από το δυτικό δίκαιο. 

Τώρα που η ισχύς της Δύσης μειώθηκε αισθητά είμαι βέβαιος ότι το διεθνές δίκαιο θα αντικατασταθεί από κάτι άλλο, από ένα σύνολο επιμέρους τοπικά προσδιορισμένων δίκαιων. Για να φτάσουμε στο σημείο αυτό θα πρέπει να προηγηθούν συγκρούσεις ώστε να βρεθούν τα νέα τοπικά προσδιορισμένα σύνορα. Θα πρέπει να έχουμε πάντα στον νου μας ότι ζωή σημαίνει όριο, σημαίνει σύνορο. Είναι αναπόφευκτο να χυθεί αίμα κυριολεκτικά και μεταφορικά και όπως έχει συμβεί από πάντα στην ανθρώπινη ιστορία, το σημαντικό είναι να μην είσαι το θύμα, γιατί και οι νικητές και οι ηττημένοι έχουν θύματα.

Ευτυχώς στην Κύπρο τα δύο δίκαια, το διεθνές και το (τουρκικό) τοπικό βρήκαν τρόπο να συνυπάρχουν χωρίς να χύνεται αίμα και απλώς οι πολιτικές ηγεσίες κάθε λίγο πετάν τον μουτζούρη, την αποδοχή της πραγματικότητας, στην επόμενη γενιά. Βέβαια ο Ερτογάν φαίνεται ότι αισθάνεται αρκετά ισχυρός και ωθεί τα πράγματα και στην Κύπρο και στο Αιγαίο προς μια εναρμόνιση της κατάστασης στο πεδίο με την νομική της διάσταση, σύμφωνα πάντα με -το δικό του- διεθνές δίκαιο. Αυτό είναι αναπόφευκτο να συμβεί και το μόνο που μπορώ να εύχομαι είναι να μην ζω όταν θα γίνει πράξη. Δεν θέλω να αισθανθώ Ουκρανός ή Παλαιστίνιος και να έχει η Ελλάδα την τύχη της Ουκρανίας ή της Παλαιστίνης… 

Στην καλή εκδοχή θα έχει την τύχη της Κύπρου, θα μάχεται για το -δικό της- διεθνές δίκαιο αλλά θα αποδέχεται στην πράξη το δίκαιο της Τουρκίας. Αυτό νομίζω ότι λέγεται φιλανδοποίηση… Όσοι αμφιβάλλουν, ας αναρωτηθούν πόσοι συμπατριώτες μας θα έστελναν τα παιδιά τους στον πόλεμο και θα δεχόταν να πέσουν πύραυλοι στην αυλή τους για να αποτραπούν τυχόν γεωτρήσεις 20 χιλιόμετρα νοτίως της Κρήτης. Η άλλη πλευρά κάνει τέτοιες κινήσεις και μετρά τακτικά νεκρούς στρατιώτες. Η άλλη πλευρά βλέπει ένα διαφορετικό κόσμο από αυτόν που βλέπει η δική μας και προετοιμάζεται συστηματικά για την επέκταση των συνόρων της σε αυτόν.

Ο Ερτογάν ίσως το σκέπτεται, αλλά ο Πούτιν και η ηγεσία της Χαμάς αισθάνθηκαν αρκετά ισχυροί ώστε να επιχειρήσουν να το επιβάλουν. Ο Πούτιν μοιάζει να το πετυχαίνει, η Χαμάς όμως καταστράφηκε παρασύροντας μαζί της όλους τους κατοίκους της Γάζας. Μπορεί όμως να θυμίσουν στον μέσο ευρωπαίο ότι τα σύνορα δεν είναι απαραβίαστα και χρειάζονται υπεράσπιση…

Συνεχίζεται

Σφακτηρία, Ο ανθρώπινος πόνος πάνω σε ένα βράχο

 

Είχα την ευκαιρία να συμμετάσχω σε μια μίνι εκδρομή με πλοιάριο στην νήσο Σφακτηρία που φράζει τον κόλπο της Πύλου. Ήταν μια εξαιρετική εκδρομή την οποία συνιστώ ανεπιφύλακτα σε όποιον του δοθεί η ευκαιρία να λάβει μέρος. Υπάρχουν μνημεία ιστορικά και εξαιρετικά φυσικά τοπία. Μια διαυγέστατη θάλασσα και ένας υπέροχος βυθός, που εμένα που είμαι λάτρης των καταδύσεων με μάγεψε. 

Πλην όμως και όταν ήμουν εκεί αλλά ακόμα και τώρα όταν σκέπτομαι το μέρος αυτό αισθάνομαι ένα κόμπο μέσα μου. Αισθάνομαι σφίξιμο γιατί γνωρίζω τι συνέβη στον τόπο αυτό. Συνέβησαν τρείς ναυμαχίες, μια στην αρχαιότητα μεταξύ Αθηναίων και Σπαρτιατών, μια στις αρχές της επανάστασης όταν οι Έλληνες κατέλαβαν την Σφακτηρία και την Πύλο, αλλά αυτό που αισθάνομαι ότι με επηρεάζει είναι η γνωστή ναυμαχία του Ναβαρίνου που έδωσε την ελευθερία σε ένα μικρό τμήμα της Ελλάδας. Γνωρίζω την συζήτηση περί της σημασίας της αλλά αυτό δεν με επηρεάζει.

Αυτό που με επηρεάζει είναι το γεγονός ότι στην ναυμαχία αυτή καταστράφηκε ολοσχερώς ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος και εκτιμάται ότι πνίγηκαν 15000 άνθρωποι. Ο κόμπος δημιουργείται από την αίσθηση ότι διέπλευσα και κολύμπησα πάνω σε ένα τόπο όπου πέθαναν 16000 με 17000 άνθρωποι συνολικά. Καθώς εστίασα σε αυτό το αίσθημα κατάλαβα ότι αυτό που με επηρέαζε δεν ήταν ο θάνατος των ανθρώπων, αλλά ο τεράστιος πόνος που έβγαινε μέσα από την θάλασσα. Πόνος που δεν διακρίνει ούτε εθνικότητες ούτε τίποτα άλλο. Πόνος που δεν περιορίζεται στον συγκεκριμένο τόπο αλλά επεκτείνεται μεταφέρεται παντού.

Πόνος που λυτρώνεται με τον θάνατο και πόνος που μεταφέρεται με τα νέα. Πίσω από κάθε πεθαμένο υπάρχουν γονείς, σύζυγοι, παιδιά. Μέσα από την θάλασσα βγαίνει κραυγή που αντηχεί και εγώ δεν ξέρω που. 

Δεν έχω βρεθεί άλλη φορά σε πεδίο μάχης όπου χάθηκαν τόσοι άνθρωποι…

Οι άνθρωποι είναι τόσο διαφορετικοί, όμως έχουν δύο κοινά. Το πρώτο είναι κοινό σχεδόν σε όλα τα ζώα: πονούν. Και το δεύτερο είναι κοινό σε όλα τα ζώα: πεθαίνουν, μόνο που οι άνθρωποι γνωρίζουν ότι θα πεθάνουν από την στιγμή που γεννιούνται. Επιδιώκουν επίσης να βρίσκουν τρόπους για να μην πονούν και να μην πεθαίνουν. Θα έλεγα, πόνος και θάνατος οι μαμές της ιστορίας…