Το Άρρητο και η Ορθοδοξία

 

Το Άρρητο και η Ορθοδοξία

Συνέχεια από τα προηγούμενα

Όλα όσα έγραψα φαίνονται όμοια με αρκετές άλλες ιδέες που κυκλοφορούν ευρέως. Είναι όμως ριζικά διαφορετικά, όχι μόνο γιατί είναι ιδέες που παράγονται από τους νόμους της φύσης αλλά γιατί οδηγούν και σε ανατρεπτικά συμπεράσματα σε πολλά επίπεδα και σε πολλά πεδία. Ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα σημεία είναι η ανατρεπτική προσέγγιση της πάσης φύσης ορθοδοξίας. Της θρησκευτικής, πολιτικής, οικονομικής, εθνικής, προσωπικής κλπ.

Αυτό που θέλω να πω τονίζεται περισσότερο όταν το εφαρμόσω στην θρησκευτική ορθοδοξία, αλλά εφαρμόζεται με τον ίδιο ακριβώς τρόπο σε όλων των ειδών τις ορθοδοξίες, με ελάχιστες και επουσιώδεις προσαρμογές. Επίσης να ξεκαθαρίσω ότι δεν ασχολούμαι με τις τυχόν ακραίες εκφράσεις της θρησκευτικής ορθοδοξίας. Με ενδιαφέρουν άνθρωποι ειλικρινείς, γνήσιοι και πιστοί σε κάποιο θρήσκευμα, όσο καλύτερα μπορεί να συμβεί αυτό στην πραγματική ζωή. 

Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να ζουν σε ένα κλειστό γεωγραφικά και κοινωνικά χώρο χωρίς άμεση και ουσιαστική επικοινωνία με άλλους χώρους, άλλους πολιτισμούς, μια πραγματικότητα που στην χώρα μας π.χ. ίσχυε για πολλούς θρησκευόμενους πριν το άνοιγμα της ιδιωτικής τηλεόρασης. Αυτοί μπορούσαν να ζουν σε μια πλήρη αρμονία ανάμεσα στην πίστη τους και τον κόσμο τους.

Τι συμβαίνει όμως όταν τα τείχη πέφτουν και έρχονται σε μια επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο και ειδικά με ανθρώπους άλλων θρησκειών; Θρησκειών που έχουν διαφορετική πίστη από την δική τους; Ή ανθρώπους που απορρίπτουν ολοκληρωτικά την πίστη; Βρίσκονται μπροστά σε ένα αφανές ή εμφανές, σιωπηλό ή κραυγαλέο δίλλημα, ανάλογα με τις συνθήκες που ζουν είτε να αμφισβητήσουν την δική τους πίστη είτε την ποιότητα των ανθρώπων που ακολουθούν διαφορετική πίστη ή την αρνούνται εντελώς, καθώς αυτοί πιστεύουν σε κάτι που για τους ευσεβείς ορθοδόξους είναι προφανώς λάθος και ένας νορμάλ άνθρωπος δεν είναι δυνατόν να πιστεύει σε …ανοησίες.

Στα πλαίσια της δικής μας ορθοδοξίας βλέπει κανείς να αναπτύσσονται από τους ορθόδοξους θεολόγους, κάθε είδους λογικές ακροβασίες και να αξιοποιούνται κάθε είδους ψυχολογικοί μηχανισμοί προκειμένου να ξεπεραστεί το ερώτημα πως ένας λογικός, ψυχικά υγιής και καλός άνθρωπος μπορεί να πιστεύει π.χ. στο ότι η Αλήθεια εκφράζεται από τον Μωάμεθ και όχι από τον Χριστό και βέβαια και αντιστρόφως. Να ξανατονίσω ότι πάντα αναφέρομαι σε ειλικρινείς, γνήσιους και ψυχικά υγιείς ανθρώπους. Γιατί αν μιλήσουμε για ανθρώπους που στηρίζουν την οιουδήποτε είδους ανεπάρκειά τους με την ορθοδοξία η κουβέντα πάει αλλού.

Αν δούμε το ζήτημα τώρα κάτω από την προοπτική της δικής μας οπτικής θα καταλάβουμε την μοναδική της αξία. Η ένταξη της γνώσης της άρρητης φυσικής πραγματικότητας στην συζήτηση μας εξηγεί ότι η Αλήθεια του πιστού χριστιανού είναι τόσο αληθινή όσο και η Αλήθεια του πιστού Μουσουλμάνου ή την Αλήθεια του ειλικρινούς Άθεου. Και αυτό χωρίς να χρειαστεί να βιάσουμε καθόλου την λογική μας ή να επικαλεστούμε διάφορα αμφιβόλου ποιότητας και αξίας ψυχολογικά ή άλλα επιχειρήματα.

Η εξήγηση είναι απλή: το άρρητο νερό της φύσης του κόσμου και του κάθε ανθρώπου που γεμίζει τους “παγόκυβους” της ύπαρξής μας έχει πολλαπλές υλοποιήσεις που εμπεριέχουν το στοιχείο της τυχαιότητας, αλλά όπως θα εξηγήσω λεπτομερώς στην επόμενη εργασία μου υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπαίνουν στο παιχνίδι που παράγουν παρόμοιους κύβους, χωρίς να αλλάζουν την ουσία. Κάθε υλοποίηση είναι Αληθινή και συνυπάρχει εκ παραλλήλου με άλλες Αληθινές υλοποιήσεις. Η Αλήθεια για την οποία μιλώ δεν είναι σχετική, είναι οντολογική αλήθεια που αναδύεται από την άρρητη φύση του κβαντικού υποβάθρου.

Ο κάθε πιστός μπορεί να πιστεύει ανενδοίαστα στην Αλήθειά του, αρκεί να μην την αντιπαραθέτει στην Αλήθεια των άλλων. Μπορεί να την υπερασπίζεται αρκεί να μην θέλει να την επιβάλει. Δεν έχουν όλες οι Αλήθειες τα ίδια πρακτικά αποτελέσματα σε όλες της εκφάνσεις της ανθρώπινης ζωής. Μπορεί ακόμα και να αλλάξει Αλήθεια αν θεωρήσει ότι μια άλλη Αλήθεια του ταιριάζει καλύτερα χωρίς να χρειάζεται να μειώνει την (ειλικρινή) Αλήθεια των άλλων, αυτούς που εγκατέλειψε.

Αυτά ισχύουν με το ίδιο σκεπτικά για κάθε είδους ορθοδοξία…

Πρέπει να υπάρξει ακόμα μια συνέχεια

Το μαγικό μας νερό

 

Συνέχεια από το προηγούμενο

(Αναλογία: Μπορούμε να φανταστούμε τη φυσική πραγματικότητα ως μια τεράστια παγοθήκη. Οι μετρήσιμες, ρητές πτυχές (όπως τα σωματίδια, οι νόμοι) είναι οι παγοκύβοι που βλέπουμε και μελετάμε. Όμως, η σύγχρονη επιστήμη ανακάλυψε ότι για να υπάρξουν αυτοί οι παγοκύβοι, χρειάζεται κάτι που είναι πανταχού παρόν, αόρατο και άυλο, γεμίζοντας όλα τα κενά, όπως το νερό (το Άρρητο). Αυτό το νερό είναι η πηγή της δομής, αλλά οι ιδιότητές του—ότι ρέει ακαριαία (μη τοπικότητα) και φέρει τις οδηγίες (πληροφορία) για το πώς να παγώσει στον συγκεκριμένο κόσμο—παραμένουν αδιανόητες για τα εργαλεία που σχεδιάσαμε μόνο για την ανάλυση των στερεών παγοκύβων.)

Έχω πολλαπλούς λόγους να πιστεύω ότι ελάχιστοι καταλαβαίνουν τι ακριβώς σημαίνει το περιεχόμενο της προηγούμενης ανάρτησης που συνοψίζεται με εντυπωσιακή επιτυχία στην τελευταία παράγραφο. (Για τον λόγο αυτό πιστεύω επίσης ότι δεν είναι πολλοί που καταλαβαίνουν την αξία και την διαχρονικότητα του βιβλίου μου, Το άρρητο στοιχείο της φύσης. Είναι απλά ένας θεμέλιος λίθος που στηρίζει ότι θα ακολουθήσει).  Επίσης δεν περιμένω να είναι πολλοί αυτοί που καταλαβαίνουν την τεχνική, επιστημονική διάστασή της ούτε το πλήθος των λεπτομερειών της. Αλλά επίσης δεν είναι πολλοί αυτοί που καταλαβαίνουν την ουσία του πράγματος, π.χ. τι είναι το νερό της αναλογίας.

Συνήθως σε τέτοια κείμενα κανείς καταλαβαίνει ότι θέλει, ότι του ταιριάζει στις προλήψεις του και είναι βέβαιο ότι για τα θέματα του άρρητου στοιχείου έχουν γραφεί άπειρα ψευδοεπιστημονικά βιβλία του τύπου κβαντική θεραπεία και ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς. Εντελώς συνειδητά δεν μπαίνω σε κανένα τέτοιο μονοπάτι κρατώντας μόνο τα αδιαμφισβήτητα χαρακτηριστικά του άρρητου στοιχείου που πολύ παραστατικά περιγράφει η αναλογία. Επιβεβαιώσεις αυτών των χαρακτηριστικών εμφανίζονται διαρκώς στην επιστημονική βιβλιογραφία και δημοσιογραφία.

Ναι, δεν μπορώ να μιλήσω για κβαντική θεραπεία ή κβαντική συνείδηση ή αποδείξεις για την ύπαρξη ή όχι κάποιου Θεού ή άλλα συναφή. Παρόλα αυτά μπορώ να φτάσω σε μερικά πολύ σημαντικά συμπεράσματα. Τώρα θα πω μονάχα αυτό: το νερό (της αναλογίας) είναι πραγματικό και βρίσκεται σε κάθε στοιχείο του εαυτού μας και του κόσμου γύρω μας. Κάθε σκέψη, κάθε γνώση, κάθε εμπειρία, συναίσθημα, κάθε δράση, κάθε δημιούργημα, κάθε τι που μας φαίνεται είτε χειροπιαστό είτε πνευματικό είτε κατόρθωμα είτε επίτευγμα είτε έργο τέχνης είτε ότι άλλο, στην πραγματικότητα είναι κάτι το άρρητο και επομένως δεν μπορεί να μπεί ολοκληρωτικά σε ένα λογικό κουτί. 

Το κουτί της ύπαρξής μας είναι άρρητο, όχι βέβαια με την έννοια ότι είναι υπερφυσικό, ή μεταφυσικό ή κάτι ανάλογο, αλλά, ότι δεν μπορεί να περιγραφεί με αυτά τα οποία γνωρίζουμε και μπορούμε να σκεφτούμε. Αν λοιπόν οι γνώσεις συνολικά της επιστήμης είναι ανεπαρκείς, φανταστείτε πόσο πολύ ανεπαρκέστερες είναι οι γνώσεις του καθενός μας. Κάθε ένας λοιπόν που θεωρεί ότι γνωρίζει την αλήθεια για τον εαυτό του και τον κόσμο είναι είτε ημιμαθής είτε αφελής είτε ανόητος.

Μίλησα για τον διχασμό ανάμεσα σε αυτούς που μένουν πίσω και σε αυτούς που προχωρούν μπροστά. Τα παραπάνω μας εφοδιάζουν με ένα, από τα ενδεχομένως πολλά κριτήρια που διαχωρίζουν τους ανθρώπους σε πετυχημένους και αποτυχημένους με την έννοια που έχω δώσει στους όρους αυτούς στις προηγούμενες αναρτήσεις. Αυτός που αγνοεί την φύση του νερού που γεμίζει τον κύβο της ύπαρξής του (κατά το παράδειγμα της αναλογίας) είναι αποτυχημένος γιατί κατά φαντασία εγκλωβίζει τον εαυτό του με κάτι που είναι ουσιαστικά ανυπόστατο. Αυτός που κατανοεί την φύση του νερού του και το άπειρο πλήθος των παραλλαγών του, αυτός δεν έχει ταβάνι στις δυνατότητές του. Ο κόσμος του άρρητου, και δεν εννοώ μεταφυσικού, υπερφυσικού κλπ. αλλά το άρρητο όπως το έχω αναλύσει και περιγράψει πολλές φορές μέχρι τώρα, ανοίγεται μπροστά του, σε κάθε πτυχή της ζωής του

Είμαι υποχρεωμένος να συνεχίσω για να εξηγήσω περισσότερο το τι και το πως…

Η Φύση του Πραγματικού: Κβαντική Θεωρία και Συνείδηση

 

Παραθέτω ολόκληρη την περίληψη του βιβλίου χωρίς να την χωρίσω σε τμήματα γιατί νομίζω ότι έτσι ο ενδιαφερόμενος αναγνώστης θα έχει μια ολοκληρωμένη εικόνα. Θα προτρέψω τον αναγνώστη, αν το επιστημονικό μέρος το δυσκολεύει να πάει κατευθείαν στο τέλος όπου η αναλογία που περιγράφεται εκεί περιλαμβάνει την πεμπτουσία όλου του βιβλίου. Σε επόμενη ανάρτηση θα εξηγήσω τον τρόπο με τον οποίο αλλάζει το παιχνίδι όταν κανείς δεν αγνοεί την επιστημονική γνώση.

Η παρεχόμενη εργασία πραγματοποιεί μια αναλυτική και διεπιστημονική επισκόπηση των θεμελιωδών ανοιχτών ζητημάτων της σύγχρονης επιστήμης, με στόχο τον προσδιορισμό του ελάχιστου κοινού παρονομαστή που προκύπτει από την ανάλυση της φυσικής πραγματικότητας. Κεντρικό συμπέρασμα είναι η αναμφισβήτητη ύπαρξη μιας Άρρητης Φυσικής Πραγματικότητας (Irrational Physical Reality).

Η ορθή κατανόηση της φύσης του πραγματικού θεωρείται κρίσιμη για τη λήψη δύσκολων αποφάσεων και περιλαμβάνει τη γνώση τόσο των φυσικών επιστημών (σύμπαντος) όσο και των νευροεπιστημών (νου-εγκεφάλου). Οι δυτικές ελίτ, σύμφωνα με την ανάλυση, αντιλαμβάνονται την πραγματικότητα σαν να είναι όλα Ρητά, αγνοώντας τις υπαρξιακές και φιλοσοφικές συνέπειες της σύγχρονης επιστημονικής γνώσης.

Ακολουθεί μια αναλυτική περίληψη, χωρισμένη στους κύριους τομείς (Χώρος Α και Χώρος Β):

---

I. Ο Χώρος Α: Φυσικές Επιστήμες και Κοσμολογία

Ο Χώρος Α εξετάζει τα ανοιχτά ερωτήματα των θετικών επιστημών: Κβαντική Θεωρία (ΚΘ), Κβαντική Θεωρία Πεδίου (ΚΘΠ), Θεωρία της Σχετικότητας (ΘΣ) και Κοσμολογία. Σε όλες αυτές τις θεωρίες, εμφανίζεται μια Πτυχή της Φυσικής Πραγματικότητας που είναι Απροσδιόριστη.

Α. Κβαντική Θεωρία (ΚΘ)

Η ΚΘ αμφισβητεί ριζικά την παραδοσιακή οντολογία, προβλέποντας φαινόμενα που αντιβαίνουν στην τοπικότητα και την αιτιότητα.

1. Δυϊσμός Κύματος-Σωματιδίου: Κάθε κβαντική οντότητα είναι ταυτόχρονα και σωματίδιο (τοπικά εντοπισμένο) και κύμα (εκτείνεται στον χώρο και τον χρόνο), κάτι που είναι λογικά αδύνατο αλλά πειραματικά επιβεβαιωμένο.
2. Το Πρόβλημα της Μέτρησης: Η μαθηματική περιγραφή σύνθεσης κβαντικών σωματιδίων είναι γραμμική, υποδηλώνοντας ότι όλο το σύμπαν θα έπρεπε να βρίσκεται σε κβαντική κατάσταση. Όμως κατά τη μέτρηση, η κυματοσυνάρτηση καταρρέει, χάνοντας τα κβαντικά χαρακτηριστικά. Πριν τη μέτρηση, η οντότητα βρίσκεται σε κατάσταση επαλληλίας (ταυτόχρονα σε όλες τις δυνατές θέσεις/τιμές). Η κατάρρευση της κυματοσυνάρτηση αποτελεί μείζον φιλοσοφικό πρόβλημα.
3. Κβαντικός Εναγκαλισμός: Δύο εναγκαλισμένες κβαντικές οντότητες συμπεριφέρονται σαν να επικοινωνούν σε χρόνο μηδέν (ακαριαία), παραβιάζοντας τη Θεωρία της Σχετικότητας και φανερώνοντας τη μη τοπικότητα του σύμπαντος. Παρόλο που μεταδίδεται ένα σήμα, δεν μεταδίδεται χρήσιμη πληροφορία, καθώς το αποτέλεσμα της μέτρησης είναι τυχαίο.
4. Αρχή της Αβεβαιότητας: Υπάρχουν ζευγάρια ιδιοτήτων (π.χ. θέση και ενέργεια) που δεν μπορούν να οριστούν ταυτόχρονα με ακρίβεια. Αυτό είναι εγγενές οντολογικό χαρακτηριστικό και συνεπάγεται ότι το απόλυτο κενό (το τίποτα) απλά δεν υπάρχει, καθώς πάντα υπάρχει πιθανότητα εμφάνισης ενέργειας (σωματίδια και αντισωματίδια).

Ερμηνείες της ΚΘ: Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της κατάρρευσης της κυματοσυνάρτησης, όλες οι ρεαλιστικές προσεγγίσεις εισάγουν ένα Άρρητο στοιχείο στην οντολογία της φυσικής. Αυτές χωρίζονται σε τρεις ομάδες:

• Θεωρίες Κρυφών Μεταβλητών (π.χ. Bohm): Αρνούνται την κατάρρευση, αλλά εισάγουν ένα «κρυφό» πεδίο (ή δυναμικό) που καθοδηγεί τα σωματίδια. Αυτό το πεδίο είναι μη τοπικό και παρουσιάζει ένα είδος δυαλισμού (το πεδίο επιδρά στα σωματίδια, αλλά όχι αντίστροφα).
• Θεωρίες Πολλών Κόσμων (Everett): Δεν υπάρχει κατάρρευση, αλλά σε κάθε μέτρηση, το σύμπαν διακλαδώνεται, δημιουργώντας πρακτικά άπειρα ανεξάρτητα σύμπαντα. Έχει τεράστιο οντολογικό κόστος.
• Θεωρίες Κατάρρευσης (GRW): Αποδέχονται την πραγματικότητα της κατάρρευσης και εισάγουν μια αυθαίρετη φυσική διαδικασία (μη γραμμικό όρο στην εξίσωση Schrödinger) που προκαλεί την κατάρρευση. Αυτό ισοδυναμεί με την αυθαίρετη εισαγωγή πληροφορίας για τον τρόπο της κατάρρευσης.
• Συνείδηση ως Παράγοντας: Σε μια ακραία εκδοχή ο Wheeler (it from bit) πρότεινε ότι η ανθρώπινη συνείδηση είναι αυτή που προκαλεί την κατάρρευση της κυματοσυνάρτηση. Αν και απορρίφθηκε η άμεση σύνδεση με την ανθρώπινη συνείδηση, ενέπνευσε την ιδέα ενός μη υλικού υποβάθρου (ή συμπαντικής συνείδησης) που προκαλεί την κατάρρευση και την αναδυση στην ύπαρξη του σύμπαντος.

Β. Κβαντική Θεωρία Πεδίου (ΚΘΠ)

Η ΚΘΠ περιγράφει τους θεμέλιους λίθους του κόσμου μας: τα στοιχειώδη σωματίδια.

1. Ύλη ως Πεδία: Κάθε στοιχειώδες σωματίδιο (όπως ηλεκτρόνιο, φωτόνιο) δημιουργείται ως αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης δύο ή περισσότερων κβαντικών πεδίων. Τα σωματίδια είναι αποτέλεσμα της μετάπτωσης μιας Άρρητης φυσικής πραγματικότητας σε μια ρητή.
2. Εξαφάνιση της Ουσίας και της Υλικότητας: Η έννοια της αριστοτελικής ουσιοκρατίας χάνεται, καθώς τα όντα είναι αποτέλεσμα ταλαντώσεων πεδίων. Επίσης, η υλικότητα χάνεται: η μάζα είναι ιδιότητα ενός μη υλικού πεδίου (πεδίου Higgs) που διατρέχει το σύμπαν, και επομένως η υλικότητα είναι μια ψευδαίσθηση (νοητική κατασκευή του εγκεφάλου μας).
3. Το Ζωντανό Κενό: Το κενό είναι γεμάτο ζωή (virtual particles). Η ενέργεια του κενού πρέπει να έχει ασύλληπτα μεγάλη τιμή, που διορθώνεται αυθαίρετα (επανακανονικοποίηση) για να ταιριάζει με τις παρατηρήσεις.
4. Άρρητη Πραγματικότητα: Τα κβαντικά πεδία φανερώνουν μια Άρρητη φυσική πραγματικότητα που είναι μη τοπική και εισάγει πληροφορία στον κόσμο, καθορίζοντας τις τιμές των φυσικών μεγεθών.

Γ. Θεωρία της Σχετικότητας (ΘΣ) και Κοσμολογία

Η ΘΣ θέτει μείζονα υπαρξιακά ερωτήματα σχετικά με τον χώρο και τον χρόνο.

1. Το Μονολιθικό Σύμπαν (Block Universe): Η Ειδική ΘΣ (σταθερότητα ταχύτητας του φωτός) συνεπάγεται την ανυπαρξία ενός απόλυτου χρόνου (προνομιακό σύστημα αναφοράς). Αυτό οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον υπάρχουν ταυτόχρονα (Block Universe). Η ζωή είναι προδιαγραμμένη και δεν υπάρχει πραγματική ελευθερία. Αυτή πλευρά της καθημερινότητας είναι προφανώς Άρρητη.
2. Η Δημιουργία και η Σφαίρα Planck: Η Γενική ΘΣ προβλέπει τη Μεγάλη Έκρηξη (Big Bang). Στην αρχή, στο μήκος/χρόνο Planck, οι γνωστοί φυσικοί νόμοι παύουν να ισχύουν. Αυτή η Σφαίρα Planck είναι μια φυσική πραγματικότητα που είναι φύσει αδύνατον να παρατηρηθεί (οντολογικοί λόγοι). Από αυτήν προήλθαν η μάζα, η ενέργεια και η πληροφορία του σύμπαντος.
3. Κυκλικός Συλλογισμός (Κοσμικός Πληθωρισμός): Θεωρίες όπως ο Κοσμικός Πληθωρισμός, που προτείνουν τη γέννηση του σύμπαντος από κβαντική ταλάντωση του κενού, καταλήγουν σε κυκλικό συλλογισμό. Αυτές προϋποθέτουν σιωπηρά την ύπαρξη των ίδιων φυσικών νόμων πριν από το σύμπαν, αδυνατώντας να εξηγήσουν την ίδια την Αρχή.
4. Το Βέλος του Χρόνου (Εντροπία): Η αύξηση της εντροπίας (υποβάθμιση της ποιότητας της ενέργειας) ορίζει το βέλος του χρόνου (από το παρόν στο μέλλον). Για την ανάδυση σύνθετων μορφών (αστέρες, ζωή), απαιτείται η εισαγωγή ποιοτικής ενέργειας και ενός «προγράμματος» (πληροφορίας) που θα καθοδηγήσει τη συγκρότησή τους. Το σύμπαν ξεκίνησε με τεράστιο όγκο πληροφορίας, η προέλευση του οποίου παραμένει άγνωστη.

Εναλλακτικές Κοσμολογίες:

• Lee Smolin (Χρόνος, η Αναγέννηση): Δίνει πρωταγωνιστικό ρόλο στον Χρόνο. Προτείνει την κοσμολογική φυσική επιλογή, όπου τα σύμπαντα αναπαράγονται μέσω μαύρων τρυπών (μετάβαση σε λευκές τρύπες), με τυχαία μεταβαλλόμενους φυσικούς νόμους. Επιβιώνουν τα σύμπαντα που παράγουν περισσότερες μαύρες τρύπες (όπως το δικό μας). Αυτό απαιτεί έναν προτιμώμενο συμπαντικό χρόνο(universal "now").
• Roger Penrose (Cycles of Time): Προτείνει τη Σύμμορφη Κυκλική Κοσμολογία. Υποστηρίζει ότι το τέλος ενός αιώνα (όταν όλη η ύλη γίνει άυλα φωτόνια) μεταβαίνει ομαλά στην αρχή ενός επόμενου αιώνα (Big Bang). Αυτό επιτυγχάνεται επειδή τα άυλα σωματίδια δεν βιώνουν χρόνο και οι μαύρες τρύπες αφαιρούν την εντροπία, επιτρέποντας στον νέο αιώνα να ξεκινήσει με ελάχιστη εντροπία. Και οι δύο καταλήγουν στην ύπαρξη μιας άυλης πραγματικότητας από την οποία αναδύεται ο κόσμος.

Δ. Θεωρίες Προσομοίωσης και Βασική Πραγματικότητα

Τίθεται το ερώτημα αν ο κόσμος που βλέπουμε είναι η αυθεντική πραγματικότητα.

1. Υπόθεση Προσομοίωσης (Matrix): Ο κόσμος μας μπορεί να είναι μια εικονική προσομοίωση που τρέχει σε έναν υπολογιστή ανώτερης νοημοσύνης. Οι αντιφάσεις της φυσικής μπορούν να εξηγηθούν ως «ελαττώματα του κώδικα» της προσομοίωσης. Η πληροφορία που δομεί τον κόσμο βρίσκεται στη μνήμη του υπολογιστή.
2. Βασική Πραγματικότητα (Schommers): Ο εγκέφαλός μας, ως προϊόν βιολογικής εξέλιξης για την επιβίωση, κατασκευάζει μια εικόνα που χρησιμοποιεί την ελάχιστη αναγκαία πληροφορία και δεν αντιστοιχεί ένα προς ένα με τη Βασική Πραγματικότητα. Ο Schommers υποστηρίζει ότι ο χώρος και ο χρόνος είναι νοητικές κατασκευές του νου μας και δεν υπάρχουν στη βασική πραγματικότητα.

---

II. Ο Χώρος Β: Νους και Εγκέφαλος (Το Διάφραγμα ΑΒ)

Η επιστημονική κοινότητα έχει απορρίψει τον Καρτεσιανό Δυαλισμό, καθώς ο ψυχικός κόσμος εξαρτάται απόλυτα από τις εγκεφαλικές λειτουργίες (π.χ. ψυχοτρόπες ουσίες). Η συζήτηση στρέφεται στον Οντολογικό Μονισμό.

Α. Απλός Οντολογικός Μονισμός (Υλισμός)

Υποστηρίζει την πλήρη αναγωγή του ψυχικού κόσμου στις φυσικοχημικές διεργασίες του εγκεφάλου. Το κυριότερο πρόβλημα είναι το Σκληρό Πρόβλημα της Συνείδησης (Chalmers): αδυναμία εξήγησης των qualia (υποκειμενικά βιώματα). Τα qualia είναι μη μετρήσιμες οντότητες, ενώ οι φυσικές οντότητες είναι μετρήσιμες.

Β. Σύνθετος Οντολογικός Μονισμός (Παμψυχισμός)

Αυτό το ρεύμα αναγνωρίζει ότι ο απλός μονισμός είναι ανεπαρκής για να διαπεράσει το διάφραγμα ΑΒ (το χάσμα μεταξύ νου και εγκεφάλου). Η λύση είναι η εισαγωγή ενός νέου στοιχείου (το Άρρητο) για να γεφυρωθεί το χάσμα.

1. Η Πληροφορία ως Γέφυρα: Η έννοια της πληροφορίας χρησιμοποιείται συχνά ως το μέγεθος που μετέχει και των δύο χαρακτηριστικών (μετρήσιμο/μη μετρήσιμο).
• Κβαντικοί Υπολογιστές: Οι Penrose και Hameroff πρότειναν ότι ο εγκέφαλος μπορεί να λειτουργεί κβαντικά μέσω μικροσωληνίσκων, επιτρέποντας καταστάσεις επαλληλίας.
• Ολοκληρωμένη Θεωρία Πληροφορίας (IIT - Tononi): Εισάγει μια αυθύπαρκτη οντότητα πληροφοριακής φύσης, από την οποία παράγεται η υποκειμενική εμπειρία.
2. Πεδία και Υπερδιάσταση: Άλλοι ερευνητές εισάγουν ένα επιπλέον φυσικό πεδίο, φορέα της αναγκαίας πληροφορίας ή του νοήματος:
• Rupert Sheldrake: Πρότεινε τα μορφογεννητικά πεδία (Morphic Fields), μη τοπικά πεδία που περιέχουν την πληροφορία για τη συγκρότηση σύνθετων δομών (ζωή, νόηση). Αυτά εξηγούν και τα παραψυχολογικά φαινόμενα.
• Chris H. Hardy: Εισάγει μια υπερδιάσταση (π.χ. 5η διάσταση) που εμπεριέχει όλη την πληροφορία του σύμπαντος και έχει χαρακτηριστικά συνειδητότητας. Ο εγκέφαλος είναι μια «συσκευή» ανάγνωσης αυτής της πληροφορίας.
• Dirk Meijer: Εισάγει μια Αρμονική Αρχή που βασίζεται σε πυθαγόρειους λόγους συχνοτήτων. Αυτό το συμπαντικό πεδίο μεταφέρει νόημα στα υλικά στοιχεία του σύμπαντος, καθοδηγώντας τη συγκρότηση σύνθετων δομών.

III. Συμπέρασμα: Η Άρρητη Φυσική Πραγματικότητα

Η επιστημονική αναζήτηση, σε όλα τα πεδία, οδηγεί στο στέρεο συμπέρασμα της ύπαρξης μιας Άρρητης Φυσικής Πραγματικότητας. Αυτή η Άρρητη Πραγματικότητα εκδηλώνεται με τρία κοινά χαρακτηριστικά:

1. Υπέρβαση Χώρου και Χρόνου: Εμφανίζεται ως μη τοπικότητα.
2. Οντολογική Απροσδιοριστία: Εκδηλώνεται ως εγγενής τυχαιότητα και αδυναμία πλήρους προσδιορισμού.
3. Εισαγωγή Πληροφορίας: Λειτουργεί ως γεννήτρια πληροφορίας και νοήματος, καθοδηγώντας την ανάδυση των μορφών (από τα πεδία στην ύλη) και την εμφάνιση της ζωής και της συνείδησης.

Η ύπαρξη αυτού του Άρρητου στοιχείου σημαίνει ότι οι ανθρώπινες κοινωνίες, οργανωμένες με την υπόθεση ότι ο κόσμος είναι πλήρως Ρητός, βασίζονται σε μια λανθασμένη παραδοχή. Η ενσωμάτωση αυτής της γνώσης καθιστά αναγκαίο τον επανακαθορισμό των πάντων.

---

Αναλογία: Μπορούμε να φανταστούμε τη φυσική πραγματικότητα ως μια τεράστια παγοθήκη. Οι μετρήσιμες, ρητές πτυχές (όπως τα σωματίδια, οι νόμοι) είναι οι παγοκύβοι που βλέπουμε και μελετάμε. Όμως, η σύγχρονη επιστήμη ανακάλυψε ότι για να υπάρξουν αυτοί οι παγοκύβοι, χρειάζεται κάτι που είναι πανταχού παρόν, αόρατο και άυλο, γεμίζοντας όλα τα κενά, όπως το νερό (το Άρρητο). Αυτό το νερό είναι η πηγή της δομής, αλλά οι ιδιότητές του—ότι ρέει ακαριαία (μη τοπικότητα) και φέρει τις οδηγίες (πληροφορία) για το πώς να παγώσει στον συγκεκριμένο κόσμο—παραμένουν αδιανόητες για τα εργαλεία που σχεδιάσαμε μόνο για την ανάλυση των στερεών παγοκύβων.

Η επανάσταση του Άρρητου

 

Διαβάζοντας τις αντιπαραθέσεις που λαμβάνουν χώρα είτε γραπτά είτε προφορικά στην τηλεόραση για όλα τα θέματα της επικαιρότητας, από Ουκρανία μέχρι …ΟΠΕΚΕΠΕ διαπιστώνω το χάσμα που υπάρχει ανάμεσα σε δύο κόσμους για τους οποίους έχω γράψει επανειλημμένως σε προηγούμενες αναρτήσεις και πιο ειδικά στην ανάρτηση Οι οδηγίες γενικής ευτυχίας. Ο ένας κόσμος είναι οι άνθρωποι που αντιλαμβάνονται και συμμετέχουν στην επανάσταση που συντελείται μήνα με τον μήνα και ο άλλος από αυτούς που μένουν πίσω. Όχι μόνο δεν συμμετέχουν σε αυτό που συμβαίνει αλλά ούτε καν το αντιλαμβάνονται. Δεν εννοώ την χρήση μαγικών μαντζουνιών! Όλοι κυκλοφορούν σκυμμένοι σε ένα τέτοιο μαγικό μαντζούνι που τους λέει …τα πάντα, σε λίγο θα προλέγει ενδεχομένως όχι μόνο το ποιόν θα παντρευτούν, αλλά και …πότε θα πεθάνουν!

Εννοώ αυτούς που αντιλαμβάνονται την επανάσταση του αρρήτου, το γεγονός ότι μέσα αυτό που ονόμασα άρρητο στοιχείο της φύσης αναδύεται ένας νέος κόσμος, όπου αυτό που λέμε επιστημονική γνώση βελτιώνεται διαρκώς και εκτείνεται σε ολοένα πιο άρρητες κατευθύνσεις, διαλύοντας στερεότυπα και αναπτύσσοντας νέες δυνατότητες, σε όλους τους τομείς, από το εμπόριο μέχρι την ιατρική, την διασκέδαση και ότι άλλο μπορείτε να φανταστείτε.

Μεταξύ των πολλών άλλων είναι φανερό ότι οι τρόποι οργάνωσης και λειτουργίας των κοινωνικών δομών, θεσμών και κανόνων χρειάζονται αν όχι πλήρη κατάργηση και αναδόμηση, τουλάχιστον συστηματική επικαιροποίηση. Όταν η εικόνα που έχει η επιστήμη, ότι πιο αξιόπιστο διαθέτουμε αυτήν την στιγμή, για τον κόσμο και τον άνθρωπο εξελίσσεται διαρκώς προς νέες απροσδόκητες κατευθύνσεις δεν είναι δυνατόν να σκεπτόμαστε με όρους της προνεωτερικής εποχής.

Πιστεύω ότι όλοι όσοι εκφέρουν δημόσιο λόγο και έχουν δημόσιες θέσεις, πολιτικοί, δημοσιογράφοι, διανοούμενοι, πάσης φύσης ηγέτες (καλλιτεχνικοί, θρησκευτικοί, αθλητικοί κλπ.) πρέπει να περάσουν από εντατικά επιμορφωτικά μαθήματα ώστε να ενσωματώσουν στην σκέψη και τις ιδέες τους το άρρητο στοιχείο της φύσης. Καλή είναι η παράδοση, αλλά χρειάζεται επικαιροποίηση, δεν λέω απαραίτητα ανανέωση. Πολλές φορές η λογική της είναι σοφή, απλά χρειάζεται να ενσωματώσουμε σε αυτήν την νέα γνώση.

Κάτι τέτοιο είχα στο πίσω μέρος του μυαλού μου από το πρώτο μου βιβλίο, Η Αγιότητα και ο Πολιτισμός της Πληροφορίας, Αρμός 1993, αλλά και σε όλα τα υπόλοιπα, μέχρι το τελευταίο, Το άρρητο στοιχείο της φύσης, Αρμός 2024 που πλέον αυτή η πρόθεση είναι στο …μπρος μέρος του μυαλού μου. 

Στο βιβλίο αυτό αντιμετώπισα μια αξεπέραστη δυσκολία. Έπρεπε να δείξω την άρρητη διάσταση της φυσικής πραγματικότητας από μια οπτική που να έχει νόημα για τον σύγχρονο σκεπτόμενο άνθρωπο, ο οποίος κατά τεκμήριο δεν έχει γνώσεις πάνω στα θέματα αυτά και ταυτόχρονα να τεκμηριώσω σε ένα κάποιο βαθμό αυτά που έλεγα, μια τεκμηρίωση που καθιστούσε το βιβλίο βαρύ για τον μέσο αναγνώστη. 

Και αίφνης ανοίγει νέος δρόμος, η ΑΙ. Από περιέργεια ζήτησα από κάποια δωρεάν εφαρμογή ΑΙ να μου γράψει μια περίληψη του βιβλίου μου στα ελληνικά. Το αποτέλεσμα με άφησε άφωνο. Μέχρι τώρα δούλευα στα αγγλικά με εντυπωσιακά αποτελέσματα, αλλά μέσα σε λίγους μήνες το πρόγραμμα λειτουργούσε στα ελληνικά κάνοντας μια περίληψη που ήταν ακριβώς to the point, και όχι μόνο, μου έδωσε και κάτι παραπάνω, μια δική του εικόνα.

Στις επόμενες αναρτήσεις θα παρουσιάσω αυτήν την περίληψη, αλλά και την συνοπτική περιγραφή επιμέρους θεμάτων για να μπορέσει, όποιος θέλει, να επικαιροποιήσει την σκέψη του ενσωματώνοντας τον πυρήνα της γνώσης που μας παρέχει η σύγχρονη επιστήμη. Η τεκμηρίωση αλλά και βιβλιογραφική υποστήριξη θα είναι πάντα διαθέσιμη στο ίδιο το βιβλίο.

Συνεχίζεται

Στοιχεία του αναδυόμενου νέου κόσμου

 Όλοι συμφωνούν ότι περνάμε σε μια νέα εποχή, σε ένα νέο κόσμο για το οποίο όμως δεν έχουμε σαφή εικόνα. Είναι τόσες πολλές οι αλλαγές σε όλα τα επίπεδα που αισθανόμαστε ότι βυθιζόμαστε σε ένα χάος. Σε προηγούμενες αναρτήσεις μου έχω διατυπώσει την άποψη ότι όλοι εμείς που έχουμε μεγαλώσει με την ευρωπαϊκή, αριστερή, κεντρώα και δεξιά κουλτούρα δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε και να αποδεχτούμε, άρα να προσαρμοστούμε επιτυχώς σε αυτό που συμβαίνει στον πλανήτη εξαιτίας μιας λανθασμένης αντίληψης που έχουμε για τον άνθρωπο και την ανθρώπινη φύση.

Την άποψη ότι όλοι οι άνθρωποι μοιραζόμαστε την ίδια κοινή ανθρώπινη φύση και επομένως υπάρχει ένα κοινό για όλους σωστό και ένα κοινό για όλους λάθος. Σιωπηλώς συμφωνούμε ότι το σωστό και το λάθος είναι αυτό που η δική μας κουλτούρα ορίζει ως σωστό και λάθος. Έχω λοιπόν αναπτύξει μια επιχειρηματολογία ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει, οι διαφορετικές κουλτούρες διαμορφώνουν διαφορετικής φύσης ανθρώπους με διαφορετικά σωστό και λάθος.

Όπως εξηγώ σε μια σχετική μου μελέτη που ελπίζω να κυκλοφορήσει σύντομα, η αντίληψη της κοινής ανθρώπινης φύσης και των κανονιστικών συμπερασμάτων που προκύπτουν από αυτήν είναι προϊόν της χριστιανικής θεολογίας και δεν υπάρχει στις άλλες κουλτούρες που βασίζονται σε άλλες θρησκείες, κάτι που για τα δικά μας μάτια είναι εξαιρετικά κακό. Για τα μάτια όμως των διαφορετικών ανθρώπων των διαφορετικών πολιτισμών και θρησκειών η δική μας αντίληψη είναι αυτή που είναι προβληματική.

Αυτή η διαφοροποίηση διατυπώθηκε με ενάργεια που εμένα εντυπωσίασε από τον πρόεδρο της Τουρκίας Ερτογάν σε μια απάντηση σε σχετική κριτική του προέδρου της Γερμανίας Μερτς. Διάβασα προ ημερών στις ειδήσεις την εξής φράση του Τούρκου προέδρου:

«Πάντα λέγαμε ότι τα Κριτήρια της Κοπεγχάγης δεν είναι για εμάς μια αρνητική διαδικασία. Αν η Ευρώπη προσεγγίζει την Τουρκία με βάση τα Κριτήρια της Κοπεγχάγης, εμείς έχουμε και τα Κριτήρια της Άγκυρας». Η Τουρκία είναι ένα βήμα μπροστά, καταλαβαίνει ότι η Ευρώπη έχει την δική της κοσμοθεωρία αλλά αυτή εμμένει στην δική της, τουρκική, κοσμοθεωρία, χωρίς αυτό να την εμποδίζει να κάνει μπίζνες με την Ευρώπη. Το μεγάλο της πλεονέκτημα: δεν αισθάνεται ότι προδίδει την κοσμοθεωρία της κάνοντας μπίζνες με την Ευρώπη. Αντιθέτως η Ευρώπη αισθάνεται ότι προδίδει την κοσμοθεωρία της κάνοντας μπίζνες με την Τουρκία (και όχι μόνο).

Δεν είμαι οπαδός και στα θέματα αυτά δεν έχει σημασία αν είσαι υπέρ η κατά γιατί η ζωή τραβά τον δρόμο της χωρίς να σε ρωτά και όποιος προσαρμόζεται σε αυτήν επιβιώνει. Και ήδη σημείωσα ότι η αποτυχία των ιδεολογιών καθιστά κριτήριο για τις πολιτικές εξελίξεις τον αγώνα για την επιβίωση. Μια στάση που είναι συχνά απάνθρωπα σκληρή!

Εκτός και αν διατυπωθεί μια νέα κοσμοθεωρία συμβατή με τους νόμους της ζωής. Είθε οι ευρωπαϊκοί λαοί να την βρουν.

Δεν είναι αστείο, είναι εφιάλτης

 

Ο τίτλος της προηγούμενης ανάρτησης ήταν ειρωνικός, αλλά κάθε διάθεση για χιούμορ μου έφυγε όταν είδα το βίντεο με τον Τράμπ να οδηγεί αεροπλάνο που πετά ακαθαρσίες στους ανθρώπους που διαμαρτύρονταν για τις πολιτικές του. Πρόκειται για πραγματικό εφιάλτη. Προσθέστε και την συμπεριφορά της εκπροσώπου του στον τύπο και όλα τα άλλα και καλόν είναι να χάσετε και εσείς τον ύπνο σας.

Σε προηγούμενες αναρτήσεις μίλησα για τον διχασμό και φανταζόμουν ότι θα πάρει χρόνια για να γίνει επικίνδυνος για την ζωή μας. Και εμφανίζεται ένας που καρπούται αυτόν τον διχασμό προς ίδιον όφελος. Εκμεταλλεύεται την ιδεολογική παράλυση όλων των δυτικών ελίτ και στήνει το δικό του κράτος. Και θέλω να ρωτήσω πόσο πιθανόν είναι να παραδώσει ομαλά την εξουσία, αν χάσει τις επόμενες εκλογές; Και θα τις χάσει γιατί η πολιτική του δεν έχει ένα πλαίσιο αναφοράς, είναι παρορμητική και σε τελική ανάλυση αναποτελεσματική.

Δεν τελείωσε ούτε μπορεί να τελειώσει τους πολέμους είτε στην Ουκρανία είτε στην Γάζα γιατί στερείται οιουδήποτε θεωρητικό-ιδεολογικού υποβάθρου πάνω στο οποίο θα μπορούσαν τα αντιμαχόμενα μέρη να βρουν χώρο για κάποιου είδους συνεννόηση. 

Έτσι έχουμε από την μια έναν αμοραλιστή Αμερικανό πρόεδρο, από την άλλη έναν εξίσου ίσως και περισσότερο αμοραλιστή Ρώσο πρόεδρο. Και οι δύο έχουν στις διαταγές τους ισχυρό στρατό. Στην μέση μια ακυβέρνητη Ευρώπη. Ακυβέρνητη γιατί οι πολιτικές της δυνάμεις δεν έχουν ένα αφήγημα το οποίο να μπορεί να εμπνεύσει τους λαούς της για να έχουν θέληση για αγώνα. Μια Ευρώπη που χρειάζεται τουλάχιστον πέντε χρόνια για να αποκτήσει άξιο λόγου στρατό. 

Κάπου εκεί είναι και ο Ερτογάν, έχει αφήγημα, έχει στρατό, δεν είναι τόσο αμοραλιστής. Αυτή είναι η δική μου αίσθηση, και η αφήγησή του δεν συγκινεί όλη την χώρα.

Τι θα συμβεί; Η Ευρώπη θα αποκτήσει θεσμούς που δεν στηρίζονται στα ευρωπαϊκά ιδεολογήματα αλλά στην ανάγκη για επιβίωση. Οι κοινωνίες δεν χάνονται αλλά ανασχηματίζονται.

Βλέποντας το μίσος που διακατέχει τις κοινωνίες είναι βέβαιο ότι θα υπάρξουν εμφύλιοι, ενδεχομένως νέου τύπου και τότε θα προταθούν οι νέοι θεσμοί που δεν θα πατούν σε καμμιά ιδεολογία αλλά στην ανάγκη.

Δεν αποκλείεται όλα αυτά να είναι πολύ πιο κοντά μας.

Είθε να κάνω λάθος

Ζήτω ο Αυτοκράτορας

 

Ζήτω ο Αυτοκράτορας

Όταν μονάρχησε ο Αύγουστος, τα χρόνια που γεννήθηκε ο Χριστός, επέβαλε σε όλο το ρωμαϊκό κράτος την ειρήνη και το μετέτρεψε σε Αυτοκρατορία. Η ιστορία αυτή μου έρχεται στο μυαλό καθώς παρακολουθώ τι συμβαίνει στην Γάζα. Φυσικά δεν πρόκειται για ίδιες καταστάσεις, ας το ξεκαθαρίσουμε εξ αρχής, απλά υπάρχουν κάποιες ομοιότητες που αντανακλούν όμως μια κάποια αναλογία ανάμεσα στις αιτίες και τα αποτελέσματα.

Ο τωρινός αυτοκράτορας με το έτσι θέλω επέβαλε ένα είδος ειρήνης σε μια διαμάχη, σε ένα καταστροφικό πόλεμο που έμοιαζε να είναι σε αδιέξοδο. Και σφύριξε κυριολεκτικά ένα τάιμ αουτ με το έτσι θέλω.

Είμαι ανακουφισμένος ακόμα και χαρούμενος που έστω και προσωρινά σταμάτησε η μεγάλη αιματοχυσία Φαίνεται ότι στο εσωτερικό των παλαιστίνιων συνεχίζεται σε μικρότερο βαθμό.

Δεν μπορώ να μην αναρωτηθώ: Ήταν τόσο απλό να σταματήσει το κακό, δεν είχαν παρά να επιστρέψουν κάποιους απαχθέντες… Γιατί δεν το έκαναν όλο αυτό το διάστημα, έστω μετά από ένα χρόνο πολέμου όπου η ψευδαίσθηση της νίκης της Χαμάς είχε εξαφανιστεί ακόμα και ως πιθανότητα.

Ο νέος αυτοκράτορας καταπατά βίαια πολλές θεσμικές δημοκρατικές διαδικασίες και κινείται ως να είναι αυτός το κράτος. Οι άλλοι απλά τον κοιτούν…

Μερικοί οικτίρουν την Ευρώπη ότι δεν έχει άξιους ηγέτες. Μου φαίνεται αστείο. Να πιστεύει κανείς ότι σε εκατοντάδες εκατομμυρίων ανθρώπων δεν υπάρχουν άξιοι ηγέτες. Δεν είναι θέμα ηγετών αλλά θεσμών. Η Ευρώπη σήμερα είναι ακυβέρνητη εξαιτίας της χρεοκοπίας των ιδεολογιών και της μη ύπαρξης θεσμών διακυβέρνησης που να μην εδράζονται στις χρεοκοπημένες ιδεολογίες.

Το κακό στην Παλαιστίνη σταμάτησε και πιστεύω ότι δεν θα ξαναρχίσει όχι γιατί θα λυθούν τα προβλήματα αλλά γιατί η καταστροφή που υπέστη η Γάζα είναι τέτοια που δύσκολα θα εμπνεύσει κάποιος τους Παλαιστινίους την ιδέα της νέαας επανάστασης.

Το πρόβλημα θα μείνει και θα είναι η μικρογραφία του προβλήματος που έχει η Ευρώπη. Το πρόβλημα της επιβίωσης μιας ευημερούσας κοινωνίας μέσα σε ένα ωκεανό φτώχιας και μιζέριας… Ουέ σε αυτούς που βρίσκονται στα σύνορα.

Και η Ελλάδα, η Κύπρος και το Ισραήλ βρισκόμαστε στα νότια σύνορα. Κάπου εκεί είναι και η δίμορφη Τουρκία